همه چیز راجع به راهبرد تازه ترامپ در قبال ایران
به گزارش افکارنیوز، نشریه «آمریکن هرالد تریبیون» در مقاله اخیر خود در مورد راهبرد جدید ترامپ در قبال ایران، به جریانی که رویکرد جدید ترامپ، از آن تغذیه میشود پرداخت و هر گونه پافشاری بر این رویکرد را اشتباهی مهلک و کشنده برای آمریکا دانست.
«آمریکن هرالد تریبیون» در مقاله اخیر خود به قلم «فیلیپ گیرالدی» نوشت: ترامپ، در روز ۱۳ اکتبر راهبرد جدید خود در قبال ایران را اعلام کرد. او حاضر به تایید عمل ایران به تعهدش در قبال برجام نشد و این در حالی بود که تاکنون ۸ گزارش آژانس حاکی از عملکرد صادقانه ایران بوده و همه امضاکنندگان اروپایی و آسیایی توافق هستهای، بر سلامت رفتار ایران در قبال برجام مهر صحه گذاشتهاند. برجام، توافقی بود که در اوج کارشکنیهای اسراییل، عربستان، و چند کشور شورای همکاری خلیج فارس به نتیجه رسید.
وی افزود: هر چند که اروپاییها نسبت به لغو یکجانبه برجام به ترامپ اخطار دادند و خود را ملزم به وفای به عهد اعلام کردند، اما در خفا بابت برنامه موشکی ایران و دل پری که از آن دارند، از تصمیم ترامپ مبنی بر اعطای تصمیمگیری نهایی به کنگره استقبال میکنند. در سوی دیگر، آمریکا نمیتواند به طور مستقیم با ایران ارتباط برقرار کند و زبان تهدید و تحریم و اعمال فشار را پیش گرفته است. همین امر، پیامدهای خطرناکی را در پس خود دارد. نهایتا، ممکن است که ایران -با توجه به کارشکنی آمریکاییها- به طور کامل از توافق هستهای خارج شود.
«فرد کاپلان» -تحلیلگر مسائل بینالملل- معتقد است که سخنرانی ترامپ در آن روز ۱۳ اکتبر را میتوان ذیل تفکر «اول اسراییل، دوم عربستان، و آخر آمریکا» قرار داد؛ چیزی که چشمانداز وزرای خارجی اسراییل و عربستان را نمایندگی میکند. سخنرانی ترامپ، نمود بارز عدم صداقت و انصاف نسبت به سلامت رفتار ایران نسبت به تعهداتاش بود. به صراحت میگویم که اگر ترامپ زیر میز برجام بزند، یکی از بهترین دستاوردهای بینالمللی برای آمریکا و اروپا را نشانه رفته و خاورمیانه را وارد رقابت هستهای خواهد کرد؛ آنگاه، دیگر بحران کره شمالی با فن دیپلماسی قابل حل نخواهد بود.
فراتر از آن، آن مقداری اعتمادی هم که شرکا و دوستان آمریکا به این کشور دارند، به شدت دچار خدشه خواهد شد. «پل پیلار» تحلیلگر سایق سازمان CIA، نادرستیها و اشتباهات موجود در اظهارات ترامپ را مورد بررسی قرار داده است. وی، معتقد است که برآوردهای ترامپ از ایران بسیار غلط است. مثلا اینکه ترامپ بر این باور است که بازه بازگشتپذیری ایران به سمت نقطه اوج -که همانا اگر بخواهد سلاح هستهای هم میتواند در برنامهاش باشد- ۸ سال است، برداشتی کاملا اشتباه است. بر خلاف این موضوع، ایران میتواند وقتی که تعهداتاش نادیده گرفته میشود، به سرعت و بدون هراس، با تمام قدرت و سرعت به سمت پیشرفت هستهای و حتی دستیابی به سلاح هستهای برای دفاع از خود برود. پیلار، لغو برجام به خاطر اینکه شاید ایران روزی در سال ۲۰۲۵ پس از پایان محدودیت برجام به سمت تولید سلاح هستهای برود را «خودکشی به خاطر ترس از مرگ» دانست.
گیرالدی در ادامه آورد: آمریکا همین دو هفته قبل، سازمان «یونسکو» را که «بنیامین نتانیاهو» -نخستوزیر اسراییل- را به علت در خطر بودن شهر قدیمی «حبرون» (الخلیل) و «غار مخپلا» به عنوان دو میراث جهانی ارزشمند در کرانه باختری تقبیح و محکوم کرده بود را گوشمالی داد. هماکنون در شهر حبرون ۲۰۰ هزار فلسطینی زندگی میکنند و چند صد اسراییلی هم به زور شهرکسازیهای غیرقانونی در آن ساکن شدهاند. گزارش اخیر گاردین حاکی از این است که کنترل نظامی شدید اسراییل، شرایط زندگی برای آن ۲۰۰ هزار فلسطینی بومی شهر را طاقتفرسا کرده است. حمایت آمریکا از اسراییل تا حدی است که تهدید کرده که برای دفاع از اسراییل حتی از شورای امنیت سازمان ملل خارج خواهد شد.
سیاستهای خارجی جدید دولت ترامپ نشان میدهد که در تیم مشاوران خارجی او تغییراتی روی داده است. اکنون «نیکی هیلی» به عنوان نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل -بنابر دستور بالادستیهای کاخ سفید- خود را خیلی به «جان بولتون» جنگطلب و شدت ایرانستیز نزدیک کرده است. اکنون نزدیکترین صدا به گوش ترامپ، صدای بولتون است. به ادبیات اخیر هیلی توجه کنید: آنچه را میگوید که ذهن و زبانِ به دور از واقعیت بولتون و ترامپ میپسندد. این شخص ایدئولوگ ناپخته و تهاجمگر، بسیار به تفکر اسراییلی نزدیک است. حالا در نظر بگیرید که تیم همکاری یک چنین شخصی با رییسجمهور جاهل و ناپایایی مثل ترامپ که هر آینه بیم درگیری وی با ایران یا کره شمالی میرود، چه تیم غیرقابل اعتماد و مخربی خواهد بود. هیلی، نسخه زن ترامپ است. او یک بار به نماینده روسیه گفته بود که «بهتر است روسها بیایند طرف دنیای متمدن(!)».
نیکی هیلی در کنار جان بولتون
نکته قابل تعمق اینجاست که رکس تیلرسن به عنوان وزیر خارجه آمریکا، جیمز متیس به عنوان وزیر دفاع، جوزف دانفورد به عنوان رییس کل ستاد مشترک ارتش، و هربرت مکمستر به عنوان مشاور امنیت ملی، بارها به ترامپ تاکید کردهاند که صحت عمل ایران نسبت به تعهدات برجام را تایید نماید اما رییس جمهور آمریکا زیر بار نرفته است؛ آنها به خوبی از حقیقت موضوع و صحت رفتار ایران باخبرند اما ترامپ به واقع دارد ایران را قلقلک میدهد و مشخص است که این رویکرد، از آبشخور اسراییل و عربستان و حامیان آنها در داخل آمریکا تغذیه میشود. میزان صداقت رفتار ایران و درصد احتمال پاسخ کوبنده این کشور در صورت رویت کارشکنی از سوی آمریکا، آنقدر زیاد است که حتی «یوزی آراد» مشاور سابق امنیت ملی اسراییل هم قویا تاکید کرده که ترامپ و کنگره به سمت «زیر میز بازی زدن» نروند.
از راست به چپ: تیلرسن، متیس، و مکمستر
ترامپ، این روزها به شدت تحت سیطره تفکر نومحافظهکارانه بولتون و هیلی قرار گرفته است. تفکری که گزینه نظامی را ارجح بر هر ابزار دیپلماتیک میداند و اکنون بر کاخ سفید سایه سنگین افکنده است. اسراییلیها و سعودیها، اکنون بر طبل شادی کوفته و خود را برای گسترش این ابر سیاه جنگطلبی بر سر آمریکا تا عملی شدن یک گزینه نظامی علیه ایران آماده میکنند.
«ایلای کلیفتون» -مفسر سیاسی و بینالمللی- نظر دیگری دارد: او معتقد است که ترامپ اکنون به شدت تحت نفوذ سرمایهداران قدرتمند و ذینفوذ حزب جمهوریخواه همچون «پل سینگر»، «برنارد مارکوس»، و «شلدون آدلسون» قرار دارد. آدلسون، معتقد است که باید به ایران حمله اتمی کرد و مارکوس هم ایران را شیطان میداند.
شلدون آدلسون در کنار نتانیاهو
ترامپ حرف از بازنگری در برجام میزند اما هدف واقعیاش آن نیست چرا که به خوبی میداند که ایران و دیگر امضاکنندگان توافق هستهای -بخصوص روسیه و چین- زیر بار این قضیه نمیروند. در واقع، اصلا چیزی برای بازنگری وجود ندارد. توافق، از پیش مشخص است و همه طرفین باید متعهد به آن باشند. پیلار و کاپلان معتقدند که هدف اصلی ترامپ، کلافه کردن ایران و نهایتا لغو برجام از سوی هر کدامیک از طرفین -ترجیحا ایران- و استفاده از گزینه نظامی و حمله به این کشور و تغییر نظام حاکم است. این درست همان چیزی است که «نتانیاهو» و سناتورها «جان مککین»، «لیندسی گراهام»، و «تام کاتن» تشنه آن هستند. اما سوال پایانی این است که آیا آن ۶۶ درصد آمریکایی که خواهان حفظ برجام و حفظ موازنه هستند درست میگویند و یا گزینه نظامی علیه ایران که مطلوب ترامپ و هواداران و حامیاناش است، کارکرد دارد؟ قطعا، تعهد به پیمان و دوری از هر گونه تصادم و تنش با ایران به نفع آمریکاست.