کیش و مات بارزانی / افزایش فشارها برای استعفای رئیس اقلیم کردستان عراق

به گزارش اقتصادنیوز ، ماه گذشته، او یک انتخابات بحث‌برانگیز برگزار کرد که حتی نتوانست برای خواست دیرین کردها که همان استقلال بوده است، عایدی اندکی به‌دست آورد. به نوشته نیوزویک، او هفته گذشته اعلام کرد که نتیجه همه‌پرسی را تعلیق خواهد کرد و هر لحظه ممکن است آن را به‌طور رسمی اعلام کند.

جدایی اقلیم کردستان از عراق شاید برای آن 92 درصدی که به این حرکت جدایی‌طلبانه رای مثبت داده‌اند خوشایند باشد، اما نتیجه این حرکت باعث ناراحتی دولت مرکزی عراق و سایر بازیگران مهم منطقه‌ای شد و این نارضایتی در نهایت شکستی را به حرکت پرریسک بارزانی وارد کرد که می‌تواند آینده سیاسی او و خاندانش را به مخاطره بیندازد. در این راستا حزب دموکراتیک کردستان بلافاصله از سوی دولت عراق به حمله نظامی تهدید شد و نیروهای حشدالشعبی نیز به‌عنوان نیروی کمکی ارتش توانستند به راحتی چندین شهر منطقه نفت‌خیز کرکوک را بازپس گیرند.

تلاش‌های هشت ماهه‌ای که بارزانی برای جدایی اقلیم کردستان عراق داشت، به نتیجه نرسید و همین امر سبب می‌شود که احزاب مخالف وی در موضع قوی‌تری قرار گیرند. کمال چومانی یک تحلیلگر منطقه خاورمیانه در موسسه واشنگتن به نیوزویک می‌گوید: به‌نظر می‌رسد بارزانی شکست در اجرای نتیجه رفراندوم را پذیرفته و او متوجه شده است که عراق، ایران، ترکیه و حتی اتحادیه اروپا و آمریکا نیز از این اقدام وی خوشحال نیستند.

کردهای عراقی با نیروهای آمریکایی و همچنین پشتیبانی نظامی حشد الشعبی برای عقب راندن داعش همکاری داشته‌اند اما با این اقدام، رابطه کردهای عراقی با متحدانش به شدت آسیب دیده است. در روزهای اخیر نیز نیروهای عراقی و شبه‌نظامیان شیعه توانستند به راحتی اداره کرکوک را مجددا به دولت مرکزی بازگردانند و رقبای بارزانی نیز وی را در این زمینه تنها گذاشتند. عبدالله هاوز، تحلیلگر امور خاورمیانه به نیوزویک گفت: موقعیت بارزانی متزلزل شده است. شاید جانشینش مسعود بارزانی برادرزاده‌اش نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان باشد اما بزرگ‌ترین بازنده پسر رئیس اقلیم کردستان، مسرور بارزانی است. مسرور بارزانی که به‌عنوان رئیس شورای امنیت منطقه‌ای اقلیم کردستان خدمت می‌کند، نقش بسزایی در برگزاری این رفراندوم داشته است اما پدر او در نهایت روز چهارشنبه پیشنهاد تعلیق نتیجه همه‌پرسی را ارائه داد تا بتواند حیدرالعبادی را ترغیب به مذاکره کند. البته العبادی گفته است تنها به شرطی با مقامات اقلیم کردستان عراق مذاکره خواهد کرد که آنها نتیجه همه‌پرسی را لغو کنند.

این زلزله سیاسی احتمالا بیش از پیش به جایگاه حزب دموکراتیک کردستان ضربه بزند. بارزانی پس از مرگ پدرش در تبعید در سال ۱۹۷۹ رهبری حزب را بر عهده گرفت و پس از جنگ اول خلیج فارس که به شکست عراق منجر شد، کنترل اقلیم کردستان را با طالبانی تقسیم کرد. اتحاد کوتاه‌مدتی بین آنها شکل گرفت و در دهه ۱۹۹۰ بین دو طرف درگیری‌هایی پیش آمد و پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳، این دو طرف کردی یک توافق‌نامه استراتژیک را در سال ۲۰۰۷ امضا کردند که به موجب آن اداره کردستان تقریبا مستقل مجددا بین دو طرف تقسیم می‌شد.  پس از ظهور داعش مجددا بین دو طرف اختلافاتی پیش آمد اما این اختلافات منجر به قدرت گرفتن طرف سومی با نام حزب گوران شد. این حزب به دست عمر سیدعلی اداره می‌شود و در واقع افراد این گروه از حزب اتحادیه میهنی در سال ۲۰۰۹ جدا شدند. این گروه هم‌اینک تبدیل به یکی از رقبای اصلی حزب دموکرات کردستان شده است و با اشتباهاتی که از سوی بارزانی در رفراندوم سر زد و همچنین از دست دادن اراضی توسط حزب حاکم، حالا حزب گوران، بارزانی را تحت فشار گذاشته است تا استعفا کند.

در این راستا روز چهارشنبه خبری منتشر شد که بارزانی از سمت خود استعفا کرده است اما ساعاتی بعد این خبر تکذیب شد. با این حال بارزانی پس از اینکه نتوانست موفقیت قابل توجهی به‌دست آورد به‌شدت تحت فشار رقبای خود قرار گرفته تا استعفا کند؛ به‌ویژه اینکه العبادی، نخست‌وزیر عراق هم گفته است تنها به شرطی با بارزانی مذاکره می‌کند که وی نتیجه همه‌پرسی را لغو کند نه تعلیق.

در این‌باره ان‌آرتی نیوز، یکی از رسانه‌های کرد روز پنج‌شنبه فاش کرد که بارزانی به شدت تحت فشار است تا استعفا دهد و احتمال دارد که وی در جلسه بعدی پارلمان از قدرت کناره‌گیری کند.