باور غلط اثر دارویی پرندگان مهاجر در مازندران

هرساله با آغاز فصل سرما مهاجرت پرندگان زمستان گذران به برکه و تالاب های و زیستگاه های طبیعی مازندران آغاز می شود که بر اساس آمار تخمینی اداره حفاظت محیط زیست استان، آمار این مهاجران 150 گونه پرنده به تعداد حدود یک میلیون بال می رسد.
پرندگان مهاجر استان مازندران که زیبایی زیستگاه های طبیعی این استان را برای جذب گردشگر دوچندان کرده سالیانی است در تیررس شکار صیادان به دلیل باورهای غلط اجتماعی مبنی بر اثرات دارویی غذاهای پخت شده از گوشت این پرندگان قرارگرفته اند.
این تهدید تا جایی پیش رفته که بر اساس آمار در هر دوره شکار حدود 300 هزار بال از این پرندگان بوسیله تفنگ و یا دام اندازی، صید شده و راهی بازار مصرف می شوند.
از این پرندگان به درنای سیبری، قوی فریادکش، قوی گنگ و قوی کوچک، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک، غاز پا زرد، اردک مرمری، اردک بلوطی، اردک سرسفید، بوتیمار بزرگ، آنقوت، طاووسک، پلیکان خاکستری، تنجه، اکراس و خودکا ابروسفید اشاره کرد . 
در میان پرندگان پر شکار و پر مصرف غاز ، خودکا و اردک بیشترین آمار را دارند . 
بسیاری از این شکارچیان از اهالی روستاهای اطراف تالاب ها هستند و از این راه امرار معاش می کنند . 
علاوه بر این بر اساس آمار حدود 100 هزار شکارچی در استان مازندران فعال هستند که فقط 20 درصد این تعداد دارای مجوز شکار می باشند . 
در فرهنگ محلی مازندران گوشت شکار و بطور خاص پرندگان به منزله غذای'دوایی' ( غذایی که خاصیت دارویی دارد) و دارای خواصی ویژه است، استفاده می شود و البته این به مفهوم دارو بودن گوشت پرندگان نیست بلکه اشاره به خاصیت این دست غذاها و خالص بودن آن از دستکاری انسانی دارد. 
شکارچیان و فروشندگان هم با استفاده از این فرهنگ و تلقی جا افتاده فراگیر، بهانه ای برای کشتار فراوان و تشویق مصرف کنندگان برای خرید دارند.
علاوه براین با توجه به اینکه مازندران استانی گردشگر پذیر است ، وجود بازار پرندگان مهاجر با پیوست فرهنگ دارویی بودن این پرندگان ، برای مسافران جذابیتی خاص ایجاد می کند که آنها را ترغیب به خرید و پر کردن جیب صیادان را تقویت می کند.
البته کشتار حیوانات وحشی از جمله برخی پرندگان و فروش آنها و حتی مصرف در رستوران ها در بسیاری از کشور ها امری عادی و در برخی مواقع جاذبه ای گردشگری محسوب می شود .
اما شکار بی رویه و بدون کنترل و همچنین سوء استفاده از فرهنگی که مفهوم آن چیزی دیگری است ، نه تنها منشی ناپسند می باشد ، بلکه منجر به نابودی پرندگان که خود وجهی از گردشگری مازندران محسوب می شوند به حساب می آید. 
اسکندر باباپور اهل یکی از روستاهای بابل می گوید : از گذشته درباره پرندگان مهاجر به ما آموختند که گوشت اینگونه پرندگان خاصیت دوایی دارد . 
وی درجواب این سوال که چه خواص دارویی از این پرندگان را می شناسد ، بیان کرد : من فقط میدانم خواص بسیاری دارد اما از جزئیات آن بی خبر هستم .
این شکارچی محلی افزود : به غیر از من از هر کسی هم که بپرسید شاید جوابی به شما ندهد و زیرا حتی پدران و مادران ما هم نمی دانستند . 
باباپور گفت : اما مردم بخصوص مردم روستاها به دوایی بودن گوشت این پرندگان به خاطر زندگی در طبیعت باور دارند و به همین خاطر از آن بیشتر استقبال می کنند . 
وی همچنین تغییرات در گوشت های صنعتی مانند مرغ ها و دستکاری این موجودات را از دیگر عوامل مهم روی آوردن مردم به پرندگان مهاجر دانست . 
وی با اشاره به اینکه علاقه ای به 'گوشت سیاه' ندارد ، اظهار داشت : اما اهمیت گوشت پرندگان مهاجر جزئی از فرهنگ محلی و خانواده ها است .
لازم به ذکر است که در فرهنگ محلی مازندران چون گوشت پرندگان وحشی پس از طبخ به رنگ سیاه و یا قهوه ای تیره در می آید به آن گوشت سیاه می گویند .
خلیل یزدانی یکی از صیادان و فروشندگان پرنده های مهاجر است که این شغل را به صورت خانوادگی دنبال می کند و حرفه صیادی با تور (دووم) را از پدرش آموخته است .
وی بیان می کند : بیشتر زمان سال را به فروش ماهیان دریایی و پرورشی می پردازم ، اما این فصل از سال پرنده های مهاجر ، مشتری بیشتری دارد و سود آن هم بسیار بالاتر و صیدش آسان تر است . 
یزدانی افزود : گاهی اوقات برای افزایش سود باید مشتری را به خرید بیشتر جذب کرد و استفاده از شیوه هایی مانند دارویی دانستن آن ها ، نایاب بودنشان و مقایسه با گوشت های صنعتی ، بهترین روش برای بازاریابی است . 
این صیاد دستفروش با بیان اینکه بیشتر مشتری وی مسافران به خصوص تهرانی ها هستند ، اظهار داشت : بسیاری از مشتری ها به دارویی بودن و طبیعی بودن علاقه بسیاری دارند ، اما پیش نیامده که کسی سوالی در این باره بپرسد . 
او که گویی در هنگام مصاحبه نیز به دنبال بازار یابی است ، افزود : گوشت این پرندگان به دلیل وحشی بودن آنها قوت بیشتری دارد و سالم تر است . 
یزدانی ادامه داد : پرندگان مهاجر در طبیعت تغذیه می کنند و هیچ مواد سمی و یا غذای صنعتی به آنها داده نمی شود . 
یک مسافر تهرانی در بازار پرندگان بابل در مورد خرید چندپرنده که در دست داشت به خبرنگار ایرنا گفت : بنا به گفته های فروشندگان شمالی ، استفاده از گوشت این پرندگان در غذا موجب رفع بیماری می شود.
سمیه مهدوی تنوع و خوشایند ذائقه خانواده را دلیل دیگر خرید خود عنوان کرد و گفت به خاصیت دارویی گوشت این پرندگان اعتقاد داریم چون که قدیمی ترها گفته اند و خریداران زیادی دارد.
**دست رد پزشکی بر مصرف دارویی گوشت شکار
دکتر اکبر فاضل تبار کارشناس تغذیه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: باید توجه داشت معرفی مواد غذایی با خاصیت دارویی برخی مواد غذایی از طرف صیادان و یا فروشندگان گوشت های شکار فقط جنبه تبلیغ و بهره برداری از مردم دارد. 
وی بیان داشت : تاکنون در هیچ کجا مصرف دارویی گوشت شکار اثبات نشده است . 
فاضل تبار ادامه داد: استفاده از واژه دارویی بودن گوشت شکار و بخصوص پرندگان در خانواده ها ریشه در فرهنگ و اغراق و همچنین اهمیت دادن به غذایی است که در طبیعت و بدون تصرف انسان صورت می گیرد. 
این متخصص تغذیه با اشاره به این که هر ماده غذایی می تواند فواید و ضررهایی برای سلامتی انسان داشته باشد ، افزود : متاسفانه در چند سال گذشته دستبرد انسانی در تولید مواد پرتئینی و ایجاد تغییرات هورمونی منجر به تمایل بیشتر به خرید گوشت وحشی شده است.
وی ادامه داد: اما از آنجا که از محیط زندگی جانوران وحشی به طور اخص پرندگان مهاجر اطلاعاتی در دست نیست نمی توان از سلامت گوشت این حیوانات اطلاع داشت. 
فاضلی افزود: در سالهای گذشته سلامت غذایی گوشت پرندگان به دلیل شیوع بیماری هایی مانند آنفولانزای پرندگان و دیگر بیماری ها به شدت کاهش یافته است.