سیانان: چرا باید از عربستان ترسید؟
محمد تلاش دارد ائتلاف بزرگی علیه ایران تشکیل دهد. بنسلمان میخواهد چنین وانمود کند که «هر شری در منطقه هست زیر سر ایران است.» اما چرا باید از محمد ترسید؟ اول اینکه، او بهدنبال تغییر مسیر سلطنت از فرزندان ابنسعود به نوادههای اوست. به عبارت دیگر، ملک سلمان آخرین فرزند ابنسعود است و بهتر است پس از او قدرت به نوادگان جوانتر منتقل شود آن هم از نسل سلمان. محمد در مسیر سلطنت خود با ناهمواریهایی مواجه است و سخت میکوشد با بلدوزر قدرت این ناهمواریها را صاف و مخالفان را از سر راه بردارد.
دوم اینکه، دو فرد مخوف و تندرو در دو پایتخت جهان همنوا شدهاند: ترامپ در واشنگتن و محمد در ریاض. این همنوایی و همگرایی میتواند تبعات سختی برای منطقه به دنبال داشته باشد. رابرتسون معتقد است محمد در ساختار قدرت دست به کودتا و در عرصه اجتماعی دست به انقلاب زده است. با توجه به اینکه نیمی از جمعیت عربستان جوان است، محمد تلاش دارد این قشر را با خود همراه سازد. به این ترتیب، آزادیهای اجتماعی را در سطح جامعه به راه انداخت. رابرتسون که سال گذشته با یکی از نزدیکان محمد دیدار داشته، میگوید این فرد میگفت: «اگر محمد در یمن شکست بخورد درخواست برای کنارهگیری او زیاد خواهد شد.» او مینویسد: امسال که با این فرد دیدار داشتم گفت محمد به کسی پاسخگو نیست و اگر در یمن شکست هم بخورد کسی را یارای کنار زدن او نیست. با این حال، محمد با دامن زدن به ملیگرایی سعودی درصدد کاهش نقش روحانیون وهابی است و نقطه محوری این ملیگرایی ضدیت با ایران بهعنوان رقیب قدرتمند منطقهای است.
برخی معتقدند محمد فرصتطلب خوبی است و میتواند از فرصتهای پیش آمده نهایت بهره را ببرد. به این دلیل است که گفته میشود پرتاب موشک یمنی به سوی فرودگاه ملک خالد ریاض بهانه خوبی به محمد داد. «رابرت مالی»، در آتلانتیک، مینویسد یمنیها بارها موشکهایی به سوی عربستان شلیک کرده بودند. اما چرا این بار برجسته شد؟ دلیل آن این است که محمد شکارچی خوبی است و میتواند در زمان مقتضی فرصت را شکار کند. محمد به شدت تلاش دارد تا ناآرامیهای خاورمیانه را به ایران نسبت دهد و زمینه را برای برخورد با رقبای شیعی خود فراهم سازد. «مالی» میافزاید این جوان سعودی به شدت مشتاق همکاری با آمریکا برای مهار نفوذ ایران است. او معتقد است اسرائیل ماهها است بر طبل جنگ با حزبالله و ایران میکوبد؛ عربستان دست ایران را در طیفی از مناطق خاورمیانه میبیند؛ آمریکای ترامپ هم سر ناسازگاری با ایران دارد. به نظر میرسد مثلث عربستان- آمریکا- اسرائیل با تمرکز بر ایران شکل گرفته و تلاش دارد تا تقابل با ایران را کلید بزند. اکنون لبنان فضای مساعدی برای این نبرد است.
پل پیلار، تحلیلگر نشنال اینترست هم بر این باور است که «خانواده بیسر و سامانی» که نامش پادشاهی سعودی است یک نهاد سیاسی شکننده است. او معتقد است تداوم این نهاد شکننده تا قرن ۲۱ از عجایب است. اینکه یک قبیله بر هست و نیست یک کشور مسلط شود خود محل بحث است. این کشور با نفت خود در بازارهای جهانی عرض اندام کرده است. اما پتانسیل گسست و فروپاشی همواره در این کشور وجود داشته است. پیلار معتقد است اتفاقاتی که این روزها در عربستان میافتد آخرین راهی است که میتواند موجب بقای این پادشاهی در قرن ۲۱ شود. این کشور نیاز دارد تا دست به تصفیههای سیاسی بزند. در واقع، وجود محمد بنسلمان و اصلاحات اوست که میتواند تداوم بقای این رژیم را سبب شود. اگر اصلاحات او به بنبست بخورد دیری نخواهد پایید که این کشور متلاشی خواهد شد.