ایران به دنبال گفتوگوی جامع با عربستان؟
روزنامه الأخبار لبنان گزارش داد، تشدید تنشهای اخیر عربستان علیه ایران اشاره شده و آمده است که این تنشها از عدم نشأت نگرفته بلکه این هیجان و هیستری عربستان مسبوق به تلاشهای پشت پرده، به منظور گرد آمدن ریاض و تهران دور یک میز مذاکره بوده است.
این روزنامه به سفر اخیر ملک سلمان، پادشاه عربستان به روسیه و دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور در مسکو اشاره میکند و مینویسد که پادشاه عربستان طی این سفر، از پوتین میخواهد برای باز شدن باب گفتوگو بین ایران و عربستان وساطت کند.
الأخبار مینویسد، ملک سلمان فکر نمیکرد که این پیشنهاد از طرف ایران رد شود؛ چرا که از نظر وی بعید بود که تهران به دلیل دو واقعیت عمده پیشنهاد گفتوگو را رد کند؛ نخست اینکه ایران همیشه چه به صورت علنی و چه مخفیانه، بر خلاف عربستانیها که همیشه مخالف گفتوگو با ایرانیها بودند، از گفتوگو با ریاض سخن گفتهاند و دوم اینکه واسطهای که ملک سلمان به دقت برای اینکار انتخاب کرده بود، مورد اعتمادترین متحد ایران بوده و در کنار آن، در بسیاری از جنگ های دیپلماسی و نظامی ورود کرده است.
این یادداشت به سفر اخیر پوتین به ایران و دیدار وی با مقام معظم رهبری و رئیس جمهور ایران اشاره میکند که رئیس جمهور روسیه در این سفر پیشنهاد پادشاه عربستان را مطرح میکند.
براین اساس، تهران معتقد بود که پیشنهاد طرف عربستان نقاط ضعف بسیاری دارد و همین مسئله کافی بود که با آن اعلام مخالفت کند.
روزنامه الاخبار لبنان بر اساس اطلاعاتی که در اختیار دارد، مینویسد اصلیترین اشکال پیشنهاد سعودیهای از نظر ایران این بود که این پیشنهاد گفتوگو با ایران را به این مسئله محدوده کرده است که برای اعمال فشار به یمنیها تمرکز داشته است تا از این رهگذر، آنها را به پذیرش نتیجهای که در آن عربستان پیروز میدان باشد، سوق دهد.
گذشته از این، پیشنهاد سعودیها شامل وعدههایی مانند پیشنهاد بازگشایی گذرگاههای مرزی زمینی، دریایی و هوایی در یمن همزمان با اعلام دستیابی به توافق در این کشور بود.
با این حال، این «پیشنهاد خلاصه» عربستان به تعبیر الأخبار، دارای بندهای تکراریی جهت گفتوگو، مانند «دولت توافق»، «شورای ریاستی» و «دوره انتقالی» بود که منجر به برگزاری انتخابات و انتخاب ریئس جمهور میشد و در همان حین، تحرکات انصار الله و سلاح آنها در صنعاء، تعز و الحُدیده را محدود میکرد.
به نوشته الاخبار، ایران با درخواست عربستان مخالفت میکند و همین مخالفت کافی بود که این کشور، وزرای خارجه اتحادیه عرب را جمع کرده تا علیه تهران بیانیه صادر کنند.
بیانیه اتحادیه عرب که نشان از عربستان از اقدامات ایران در منطقه داشت، بر روی موشکی یمنی تمرکز کرده بود که به سمت فرودگاه ملک خالد ریاض شلیک شد و عربستان، آن را «دشمنی آشکار ایران علیه عربستان و تهدید امنیت ملی عربی» خواند.
در بخش دیگری از این یادداشت، به فاصله زمانی بین سفر ملک سلمان به مسکو و سفر پوتین به ایران (از ۱۳ مهر تا ۱۰ آبان) جهت در جریان گذاشتن تهران از پیشنهاد سعودیها اشاره شده است که طی این مدت عربستان خود را برای بعد از این تاریخ آماده میکرد. تهران، همه تحولاتی را که بعد از این تاریخ ثبت شده است، اشارات اضافی به عمق بحرانی میدانست که عربستان در آن سردرگم شده است.
بر اساس این یادداشت، ایران معتقد است که عربستان سعودی پیشتر مراحل زیادی را از دست داده است که طی آن، فرصت قبول پیشنهادهای مشابه در دسترس وجود داشته است. ولی الآن بر این باور است که «همسایه لج بازش به نردبانی نیاز دارد که تا به وسیله همین نردبان، از بالای درختی که در یمن از آن بالا رفته است، پایین بیاید».
تهران همچنین معتقد است، همان طور که عربستان پیشنهاد خود را محدود به یمن کند، عاقلانه نیست، به همین مقدار هم، رضایت به کمتر از یک گفتوگوی کامل و جامع از سوی تهران، غیر منطقی است.
به رغم همه این موارد، تهران اصرار دارد که هر گونه تصمیم در ارتباط با اوضاع داخلی یمن منحصرا در دستان متحدانش باشد و اظهارات اخیر سردار محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران که گفته بود «کمکهای ایران به یمن، در حد مستشاری و معنوی است»، بهانهها را از دست ریاض گرفت. در نتیجه، سروصدایی که عربستان سعودی در ارتباط با پرونده یمن ایجاد کرده، از نظر تهران بیربط به تلاشهای «حاکمان جدید ریاض» برای ایجاد برونرفت آبرومندانه از باتلاق یمن نیست.
در پایان این یادداشت آمده است، ادامه فرو رفتن عربستان در باتلاق یمن، همزمان با نمایش موشکهای بلند برد از سوی انصارالله بسیار خطرناک شده است و از جمله پیامهای تهران به ریاض در پاسخ به پیشنهاد عربستان، این بوده است که هر گفتوگویی در یمن باید شروط یمنیهای مقاومت کننده در صنعاء، تعز و الحدیده را برآورده کند و تهران برای خرده گفتوگو در مورد همه پروندهها و آن هم یکجا هیچ عجلهای ندارد.