هشدار نشریه آمریکایی: عربستان به سمت لبه پرتگاه پیش می رود

روزنامه هافینگتن پست با اشاره به اقدامات و طرح‌های ولیعهد عربستان سعودی نوشت: سقوط آزاد عربستان سعودی، باعث خواهد شد بحران‌های دیگر در خاورمیانه ناچیز به نظر برسند. این نظام پادشاهی بسیار ثروتمند، در تلاش‌های آمریکا برای مبارزه با فوری‌ترین تهدید‌ها، عاملی کلیدی محسوب می‌شود. این کشور هزاران موشک آماده شلیک، ده‌ها هزار بمب، تعداد بی شماری سلاح‌های سبک، صد‌ها تانک و جنگنده، و برخی از پیشرفته‌ترین تجهیزات جاسوسی را در جهان در اختیار دارد.

عربستان با مسیر‌های عرضه (نفت) به آسیا و نفوذ بر سازمان کشور‌های صادرکننده نفت خام (اوپک)، قدرت و اختیارات گسترده‌ای بر تولید نفتی دارد که سوخت جهان را تامین می‌کند. جمعیت حدود ۳۰ میلیون نفری عربستان به طور عمده جوان است و همانطور که شمار قابل توجه افراد داوطلب از این کشور برای پیوستن به داعش و القاعده و میزان جمع‌آوری وجوه از این کشور برای این گروه‌ها نشان داده است، این جوانان در برابر تلاش‌های برای جذب تروریست آسیب‌پذیر هستند.

در ادامه این گزارش آمده است: با وجود این خطرات، محمد بن سلمان، ولیعهد ۳۲ ساله و پادشاه آینده عربستان، حدود سه سال است به شیوه‌های بی‌سابقه، این کشور را به سوی تغییر سوق داده است. از جمله اقدامات وی عبارتند از مداخله با توسل به زور در خارج از کشور -که تاثیر ویرانگری بر یمن داشته است، گشایش اقتصاد عربستان که تحت کنترل دولت است، به روی کارآفرینان و سرمایه‌خارجی و فراتر از همه، حمایت از حکومتی که در راس آن حاکمی با اختیارات نامحدود قرار دارد.

برخی از مقامات و کارشناسان ناظر بر تحولات عربستان بیش از پیش درباره روش‌های محمد بن سلمان نگرانند. اگر وی بیش از حد در این مسیر پیش رود، ممکن است جامعه را به نابودی بکشاند. محمد بن سلمان از نگرانی بین‌المللی درباره ثبات عربستان آگاه است و در مصاحبه با نیویورک تایمز گفت که خودش هم این نگرانی را دارد.

 روزنامه هافینگتن پست  نوشت: یک نظام مبتنی بر اجماع (پادشاه و مقامات) - که ملک سلمان، پدر ولیعهد، زمانی در مصاحبه با کارن الیوت هاوس، خبرنگار آمریکایی، پاسخ عربستان به دموکراسی توصیف کرده بود- دهه‌ها بر سیاست عربستان حکمفرما بوده است. محمد بن سلمان با دستگیری مقامات، شاهزاده‌ها و تجار (به اتهام فساد مالی) در ماه گذشته، این پیام را القاء کرد که این نظام دیرینه دیگر منسوخ شده است. او حتی قدرت تشکیلات مذهبی عربستان را - که می‌توان ادعا کرد نقشی محوری در تاریخ این کشور داشته است- کاهش داده است.

کارشناسان می‌گویند هدف محمد بن سلمان این است که نشان دهد تنها راه پیشرفت عربستان، حمایت از وی و دستورکارش است. اما معلوم نیست که چه آینده‌ای در انتظار عربستان است، و اینکه چرا باید به مؤثر بودن دستور کار وی اعتماد کرد.

هافیتگتن پست در ادامه نوشت: ارتکاب اشتباه در این مسیر اجتناب‌ناپذیر است، فقط مسئله این است که چنین خطایی تا چه حد بزرگ خواهد بود. یک احتمال این است که ولیعهد قادر به تحقق بخش عمده تغییری نباشد که در مسیر آن پیش می‌رود، و به این نتیجه برسد که ایجاد چنین تغییری غیرممکن است، و به همان عادات قدیمی عربستان بازگردد. همین حالا نشانه‌هایی از این مشهود است که وی مجبور خواهد شد تلاش برای کاهش مزایای عمومی را متوقف کند.

سعودی‌ها از عملکرد (ضعیف) محمد بن سلمان در پاسخ به سیل‌های اخیر در جده که دومین شهر بزرگ عربستان است، به شدت انتقاد کردند. آن‌ها تصریح کردند محمد بن سلمان قول داده بود تدابیری اتخاذ کند تا مقامات فاسد را وادار کند وجوه دولت را صرف تقویت زیرساخت‌ها برای جلوگیری از چنین سیل‌هایی کند. اعتبار وی درباره مبارزه با فساد مالی نیز تضعیف شد، چرا که وال استریت ژورنال فاش کرد وی ماه اکتبر حدود نیم میلیارد دلار صرف خرید یکی از تابلو‌های نقاشی لئوناردو داوینچی کرده بود. معلوم نیست وی و خانواده‌اش در  این سال‌ها چه میزان ثروت‌اندوزی کرده‌اند.

او بر خلاف پادشاهان قبلی عربستان، در زمان پادشاهی خود برای مدیریت نارضایتی‌ها قادر به اتکاء به نظام نخواهد بود. وی کاری کرده است که رقبای بالقوه‌اش از وی ترسیده‌اند. اما به عقیده کارشناسان، شاید خشم، به ویژه در نهاد‌هایی همچون وزارت کشور - که همواره تحت کنترل گروه‌هایی از خاندان حاکم بوده است که وی به حاشیه رانده است- به قوت خود باقی خواهد ماند. این بیزاری و نفرت ممکن است منجر به توطئه‌ای علیه محمد بن سلمان شود، البته شاید پس از آنکه به پادشاهی برسد و دیگر تحت حفاظت پدرش نباشد (پس از درگذشت ملک سلمان). حتی این خشم ممکن است منجر به حملات مستقیم به وی شود.

در ادامه این گزارش آمده است جنگ داخلی در عربستان، خشونت‌آمیز خواهد بود، و با توجه میزان گسترده تسیلحات ساخت آمریکا و اروپا که در این کشور وجود دارد، و همانطور که ثابت شده است خلاء‌های امنیتی در خاورمیانه، موجب ایجاد سرپناه برای شبه‌نظامیانی می‌شود که برای حمله به مکان‌هایی در هزاران مایل دورتر برنامه‌ریزی می‌کنند، چنین جنگی تاثیر مستقیم بر غرب خواهد داشت و غرب را در معرض خطر مستقیم قرار خواهد داد.

دیدگاه عمده ناظران منطقه، از جمله برخی از منتقدان شدید عربستان و محمد بن سلمان این است که برای این کشور و جهان بهتر است که قمار بزرگ ولیعهد مؤثر واقع شود.