معمای بزرگ؛ مرد 25 میلیون دلاری داعش کجاست؟

آن اسپیکهارد و آردین شاگوکویچ، دو تحلیلگر و نویسنده این گزارش می‌گویند: ابوبکر بغدادی، سرکرده داعش از زمانی که خلافت خودخوانده‌اش را در سال ۲۰۱۴ در موصل اعلام کرد، دیگر دیده نشد. آمریکا در آن زمان ائتلاف بین‌المللی را برای شکست این گروه به راه انداخت و جایزه ۲۵ میلیون دلاری برای زنده یا مرده ابوبکر تعیین کرد، اما او توانست فرار کند هر چند که بارها اعلام شده او هدف قرار گرفته یا زخمی شده یا مرده است، اما او همچنان زنده است و جایزه نیز باقی است.

براساس گزارش دیلی بیست، این دو نویسنده این گزارش را از محل ابوبکر بغدادی در جریان سفرشان به بغداد به عنوان دو پژوهشگر مرکز بین‌المللی خشونت و تندروی، تهیه کردند. آن‌ها در جریان این سفر با تعدادی از زندانیان داعشی در زندان‌های عراق دیدار کرده و درباره دلیل عدم قتل ابوبکر بغدادی از سوی آمریکا سوال کردند.

در این گزارش آمده است که کمبود اطلاعات درباره ابوبکر بغدادی دلیل این مساله است. همچنین نفوذ به این گروه بسیار سخت است. منابع اردنی ادعا کرده بودند که از طریق یک مزدور که قبل از ترک رقه به درجه رهبری رسیده بود، به این گروه نفوذ کرده‌اند.

چند تن از مسوولان کوزوو نیز اعلام کرده بودند که برای نفوذ به داعش تلاش کرده‌، اما شکست خورده‌اند. روس‌ها و موساد اسرائیل نیز اعلام کرده بودند که در نفوذ به داعش موفق شده‌اند، اما واضح است که اطلاعاتی که مزدورانشان جمع‌آوری کرده بودند در زمان مناسب به دستشان نرسیده است.

دیلی بیست نوشت که هیچ دولتی نیست که اطلاعات کافی برای تحت پیگرد قرار دادن و قتل بغدادی داشته باشد. این دو پژوهشگر طی مصاحبه‌هایی که با ۶۱ جدا شده از داعش داشتند، اعلام کردند که این گروه بر تمامی عواملش سیطره دارد و موبایل‌های آن‌ها را مصادره کرده و کسانی هم که از موبایل‌هایشان استفاده می‌کنند، پیام‌ها و مکالماتشان چک می‌شود.

در این گزارش تاکید شده است: نظارت شدیدی بر مکالمات صورت می‌گیرد و اعضای داعش می‌دانند که سرنوشت متهمان به خیانت، ذبح است.

دستگاه امنیت داعش

این دو نویسنده می‌گویند که دستگاه امنیت داعش که مامور نظارت بر مکالمات خارجی است، هر فردی را که وارد مناطق تحت سیطره این گروه می‌شود، مورد بازرسی قرار می‌دهد و بعد از دوره‌ای از نظارت بر آن‌ها، اینان به جبهه‌های جنگ فرستاده می‌شوند تا میزان صداقت‌شان آزمایش شود، اگر سلاح به دست گرفتند و از داعش حمایت کردند این دلیل و مدرک صداقت‌شان است، اما اگر کشته شدند به "شهادت" نائل آمده‌اند و به بهشت می‌روند و در غیر این صورت سرنوشت‌شان آتش است.

در این گزارش آمده است: دستگاه امنیت داعش از افسران نظامی و امنیتی‌ای تشکیل می‌شود که با نظام صدام همکاری کرده‌اند و برای زمانی کوتاه با القاعده ائتلاف داشته‌اند؛ القاعده‌ای که ابومصعب الزرقاوی آن را تاسیس کرد. جستجوی الزرقاوی از سال ۲۰۰۳ تا کشته شدنش در سال ۲۰۰۶ امروز دیدگاهی را درباره روند پیگرد ابوبکر بغدادی ارائه می‌کند.

در این گزارش به نقل از نادا باکوس، کارمند سابق سی آی ای که افسر بوده، آمده است: فعالیت افسران بر تحلیل اطلاعات مبتنی بود و هر افسر باید کوهی از اطلاعات را غربال می‌کرد. هر فردی معمولا اثر انگشتی از خود به جا می‌گذارد که می‌توان به آن دست یافت. هر انسانی دنبال مسائلی مثل غذا، آب، مسکن و ارتباط با مردم است و از این طریق معمولا اثراتی را به جا می‌گذارد.

این دو نویسنده می‌گویند: عملیات پیگرد شامل پیدا کردن نقاط ضعف‌ مثل نیاز به مداوای خود یا فردی از خانواده‌هایشان یا ترجیح دادن مکانی به مکان دیگر است. باکوس می‌گوید: الزرقاوی بدجنس و دیوانه بود و زمانی که گروگان‌ها را سر برید توجه جهانیان را به خود جلب کرد. در جریان عملیات پیگرد، سازمان اطلاعات، دنبال مکانی بود که او در آن احساس امنیت می‌کرد و اینکه از کجا تماس می‌گیرد و زندگی‌اش را می‌گذراند. ما می‌دانستیم که خانواده‌ای دارد که برخی از اعضایش در برخی مواقع همراه او هستند.

براساس گزارش دیلی بیست، در نهایت سازمان اطلاعات آمریکا فهمید که الزرقاوی با یک شخصیت مذهبی در شهر بعقوبه در ژوئن ۲۰۰۶ دیدار خواهد کرد. در نتیجه پهپادهایی خودروی آن شخص را تعقیب کردند و زمانی که وارد ساختمان شد جنگنده‌های۱۶ دو بمب ۵۰۰ کیلویی را روی آن انداختند.

براساس مصاحبه‌هایی که این دو پژوهشگر با زندانیان انجام داده‌اند، تعداد اندکی از این‌ها ابوبکر بغدادی را بعد از سخنرانی‌اش در مسجد النوری مشاهده کرده‌اند. از آن زمان او در حاشیه زندگی کرده و هرازچندگاهی فایل‌هایی از او پخش می‌شود.

این دو نویسنده می‌گویند: داعش از گذشته و کشته شدن قائد الخطاب سعودی و فرمانده چچنی باسایِف به دست روس‌ها و الزرقاوی و اسامه بن لادن به دست آمریکایی‌ها این درس را گرفته که ابوبکر بغدادی به این سرنوشت دچار نشود در نتیجه دستیابی به وی به توانایی‌ها نظامی و نظارت ۲۴ ساعته در خاک عراق و سوریه مربوط نیست. زمانی که موصل دست تروریست‌ها بود ابوبکر بغدادی از طریق تونل‌هایی رفت و آمد می‌کرد و امروزه نیز که داعش در عراق از هم فروپاشیده است او امکان دارد تغییر شکل داده و نقاب زده باشد تا دیده نشود. بغدادی آموخت که از دستگاه‌های الکترونیکی استفاده نکند و با خبرنگارانی که به آن‌ها اعتماد دارد، در تماس باشد.

این دو نویسنده می‌گویند: بارها درباره کشته شدن ابوبکر بغدادی گزارش‌هایی منتشر شد. اوت گذشته استفن تاونسند، فرمانده نیروهای ائتلاف ضد داعش اعلام کرد که مکان ابوبکر بغدادی نامعلوم است و هر جایی از این جهان می‌تواند، باشد. او گفت که معتقد است بغدادی در مکانی بین وادی رود فرات باشد. این منطقه‌ای از دیرالزور سوریه تا راوه عراق را شامل می‌شود. برخی معتقدند که این منطقه پناهگاه آخر اوست.

این دو نویسنده تاکید دارند: تاونسند معتقد است که جنگ در این منطقه شبیه به این نیست که بخواهی یک شهرک را محاصره کنی. این منطقه وسیع و پیچیده است. ما هر روز دنبال بغدادی هستیم و اگر به او دست یابیم اول برای کشتنش تلاش می‌کنیم چراکه بازداشتش خیلی مهم نیست.

دو نویسنده مذکور معتقدند: ابوبکر بغدادی زنده یا مرده همچنان تحت تعقیب است و معلوم نیست عاقبتش چه می‌شود. یک مسوول آمریکایی برجسته به شبکه سی ان ان اعلام کرد که سازمان اطلاعات آمریکا در رهگیری تماس‌هایی که کشته شدن وی را تایید می‌کند، شکست خورده است چراکه اگر کشته می‌شد با توجه به جایگاهش در این گروه نامه‌ها و صحبت‌ها زیاد می‌شد.

مسوولان وزارت امنیت عراق نیز به این دو نویسنده اعلام کردند که عراق روند جستجوی ابوبکر بغدادی و قتل وی را شدت خواهد بخشید و اگر این اتفاق بیفتد یک پیروزی برای حیدر العبادی که می‌خواهد در انتخابات آتی پیروز شود، به حساب می‌آید، اما برخی معتقدند که سرنوشت بغدادی دیگر مهم نیست چراکه داعش شکست خورده است.