تراژدی سانچی بزرگترین فاجعه از این دست در ربع قرن اخیر شد

مجری این شبکه گفت: کشتی نفتکش ایرانی «سانچی» بیش از یک هفته روی آب دریا می‌سوخت، اما انفجار مهیب روز یکشنبه باعث غرق شدن آن و رفتن آن به قعر اقیانوس شد. لکه‌ای نفتی به طول 18 کیلومتر از این کشتی روی سطح دریا به جا مانده است.

مجری در ابتدای گفتگوی زنده با دکتر سایمون باکسال، اقیانوس‌شناس در دانشگاه ساوتهمپتون درباره کشتی نفتکش ایرانی که در دریای شرق چین با یک فروند کشتی باری برخورد کرد و آتش گرفت، پرسید: البته این شرایطی بسیار بد است، اما این سوال مطرح می شود که آیا سوختنِ این کشتی بدتر بود یا غرق شدنِ آن؟

باکسال پاسخ داد: غرق شدن کشتی نفتکش ایرانی در دریای شرق چین بزرگترین فاجعه از این نوع در 25 سال گذشته به‌حساب می‌آید. به نظر من، بدترین اتفاق، غرق شدن این کشتی بود. وقتی این کشتی می‌سوخت، در حال سوزاندن مواد شیمیایی سمی و تبدیل آن‌ها به گازهایی مانند اکسیژن، دی اکسید کربن و امثال آن بود. در حال حاضر، میعانات نفتی که از این کشتی در کف دریا نشت می‌کند، به‌سرعت روی سطح آب می‌آید، عمق دریا در این منطقه فقط حدود 100 متر است. از اینرو، ما شاهد سوختن مواد شیمیایی برروی سطح آب برای مدتی خواهیم بود. در عین حال، شاید بتوان گفت که بهترین اتفاق، همین است که تمام این آلودگی‌ها به سطح آب بیایند و به همین صورت که می‌بینید، بسوزند.

آنچه در سطح آب دریا در حال سوختن است همان میعانات گازی است، زیرا سوختِ موتورِ این کشتی نوعی از میعانات نفتی بسیار غلیظ است که شبیه نفت خام است و به این راحتی نمی‌سوزد. سوخت این کشتی، لکه‌ای شبیه لکه‌ی نفتی ایجاد می‌کند، ولی میعانات گازی که مقدارِ آن به‌مراتب بیشتر از سوخت این کشتی است، لکه‌ای ایجاد می‌کند که به‌سادگی قابل رویت نیست. لکه‌ی میعانات گازی که از نوع میعانات بسیار سبک است، به‌سرعت در دریا پخش می‌شود و مناطق وسیعی را دربر می‌گیرد.

در عین حال، یکی از نکات مثبت این است که این لکه‌ی نفتی و آلودگی‌های ناشی از غرق شدن آن تانکرِ حامل میعانات گازی، آنقدر از ساحل دور است که احتمال آلودگی سواحل (چین) بسیار بعید به‌نظر می‌رسد. علاوه بر این، بادهایی که از غرب به شرق می‌وزند، در حال هرچه دورتر کردن این لکه‌های آلوده و سمی از ساحل هستند. خط ساحلی شانگهای تا محل غرق شدن این کشتی، حدود سیصد کیلومتر فاصله دارد.

در عین حال، آلودگی ایجاد شده در این دریا برای صنعت ماهیگیری در این آب‌ها بسیار مضر است. کشورهای چین، ژاپن و کره جنوبی در این آب‌ها ماهیگیری می کنند، ولی باید به سرعت ممنوعیت صید ماهی را در آب‌های نزدیک محل غرق شدن این کشتی اعلام کنند و شاید تا به حال، این کار را کرده باشند.

در رابطه با میعانات گازی که هنوز در این کشتی وجود دارد، باید گفت، غیرممکن نیست که بتوان بخش عمده‌ای از آن را از این کشتی که در قعر دریا قرار دارد، به مخازنی امن منتقل کرد. در عین حال، اگر چنین عملیاتی ممکن نباشد، نشت سریع این مواد، بهتر از نشت تدریجی و بسیار طولانی مدتِ آن به آب دریا می‌باشد.

شکی نیست که بزرگترین فاجعه، از دست رفتن جان 32 خدمه این کشتی است، ولی در درجه‌ی بعد از آن، بزرگترین زیان را اکوسیستم دریایی در این منطقه خواهد دید. اگر شرایط، مناسب باشد و عملیاتِ پاکسازی به‌خوبی دنبال شود، شاید مسئولان بتوانند ظرف چند ماهِ آتی، آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از این فاجعه را در دریای شرق چین کنترل و در نهایت آن را برطرف کنند.