باهنر: عامل اصلی اعتراضات اخیر تریبون های رسمی بودند
رئیس جامعه اسلامی مهندسین و دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری، در نشست ماهانه جامعه اسلامی مهندسین با اشاره به ناآرامی‌های یک ماه گذشته، گفته است: «عامل اصلی اغتشاش‌ها، تریبون‌های رسمی بودند؛ مثلا رسانه ملی از دولت انتقاد می‌کرد و نمایندگان از تریبون مجلس گله و اعتراض می‌کردند». مشابه این سخنان را به اشکال مختلف دیگران هم گفته بودند؛ ازجمله اسحاق جهانگیری، معاون‌اول رئیس‌جمهوری، علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس، امیر محبیان، روزنامه‌نگار اصولگرا و احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
میدری در واکنش به رخدادهای اعتراضی اخیر گفته بود: «منتقدان دولت پنج سال ناامیدی را به جامعه پمپاژ کردند؛ حالا باید این ناامیدی را در جامعه جمع کنند». میدری در ریشه‌یابی وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم، به ساختار سیاسی اشاره کرده و گفته بود: «دولت اصلاحات فقر را با نرخ ٣٢ درصد تحویل گرفت و با نرخ ١٨ درصد به دولت نهم و دهم رساند؛ اما دولت یازدهم آن را با بیش از ٣٠ درصد تحویل گرفت». میدری با اشاره به اینکه کیفیت حکومت خروجی سیستم را تعیین می‌کند، گفته بود: «برای نمونه در دوره اصلاحات چندصدایی پذیرفته شد و دولت پاسخ‌گویی به رسانه‌های رسمی و غیررسمی را تقویت کرد و خطای نظام اداری کاهش یافت. در آن دوره، احزاب پذیرفته شدند و نهادهای مختلف درون سیستم شکل گرفتند و این شرایط سیاسی در کاهش فساد و ایجاد شفافیت، در اثربخشی دولت بسیار نقش داشت و نرخ فقر را کاهش داد».
امیر محبیان نیز به تسنیم گفته بود: «درباره اینکه رقبا طراح این اعتراضات بوده‌اند، با اطمینان نمی‌توان اظهارنظر کرد؛ ولی متأسفانه شواهدی وجود دارد که به‌ویژه در مشهد، تلاش‌هایی برای جهت‌دهی سیاسی اعتراض‌ها یا حداقل بهره‌گیری از آن انجام شد؛ ولی طبعا انتظار این جهش کمّی را نداشتند. با اعتراض‌های جدی نمی‌توان بازی کرد. راه‌انداختن امری است و کنترل امری دیگر. در هر حال، ناپختگی سیاسی در رفتارهای دولت و رقبا در این واقعه کاملا واضح است».
او به اعتماد نیز گفته بود: «جریان‌های مختلف سیاسی تلاش دارند از این شرایط بهره‌برداری خاص خود را داشته باشند. بخشی از این جریان‌ها، جریان‌های سیاسی داخلی هستند که تصور می‌کنند با موج‌سواری بر این جریان، رقیب را از میدان خارج خواهند کرد؛ یا اینکه این اعتراض‌ها را به نحوی مطرح می‌کنند که گویا این اعتراضات در تأیید آنهاست. نمی‌توان مردم را با انگ‌زدن کنار گذاشت؛ زیرا اعتراض حق طبیعی مردم است. در‌عین‌حال گروهی تلاش دارند از این موضوع سوءاستفاده کنند».
«اسحاق جهانگیری» البته نخستین کسی بود که بعد از رخ دادن اولین اعتراض در مشهد، لازم دید به پشت پرده‌ها اشاره کند. او گفت: «مسائل اقتصادی را بهانه کردهاند که به نظر می‌آید پشت این قضیه مسئله دیگری باشد که حتما باید شناسایی شود. کسانی که بانی این قضایا در کشور هستند، دود آن به چشم خودشان خواهد رفت. آنها فکر می‌کنند با این کار به دولت آسیب می‌زنند. وقتی جریانی اجتماعی راه افتاد و حرکتی سیاسی در خیابان اتفاق افتاد، حتما کسانی که آن را شروع کردهاند، ادامه‌دهنده و کنترل‌کننده پایان آن نخواهند بود و دیگرانی خواهند بود که بر آن جریان سوار خواهند شد».
اعتراضی که از مشهد شروع شد
چون اعتراض‌ها از مشهد شروع شد و امام‌جمعه نیز سخنانی در حمایت از تجمع‌کنندگان بر زبان رانده بود، نخستین انگشت اتهام به سوی علم‌الهدی نشانه رفت. علم‌الهدی یک روز بعد از آن اعتراضات گفته بود: «مردم حق دارند حل‌شدن مشکلات معیشتی خود را مطالبه کنند و باید مسئولان نیز برای حل مشکلات آنها از قبیل مسکن و گرانی کار کنند. نباید شرایط به‌گونه‌ای باشد که کارد به استخوان مردم برسد و برای گفتن مشکلات خود وسط خیابان بیایند. متأسفانه امروز برخی مدیران و مسئولانی در دستگاه‌های اجرائی حضور دارند که به فکر مشکلات مردم نیستند».
علی مطهری در پاسخ به این پرسش که آیا درست است که امام‌جمعه مشهد در شکل‌گیری اعتراض‌ها نقش داشته، گفته بود: «شخص ایشان را من نمی‌دانم؛ ولی آن کسانی که در مشهد ابتدا دعوت به تجمع کردهاند، یکی «سایت حزب‌الله مشهد» بوده که اینها قبلا کنسولگری عربستان در مشهد را تخریب کردهاند و دیگری هم پیروان آقای احمدی‌ن‍ژاد بوده‌اند که از طریق فضای مجازی دعوت به تجمع کرده بودند. آقای علم‌الهدی هم در نماز جمعه آن هفته گفته بودند که بخش اولش، یعنی اعتراض به گرانی، خوب بود؛ اما بقیه‌اش خوب نبود که البته این حرف خوبی نیست».
یکی، دو روز بعد از آغاز اعتراض‌ها از مشهد، برخی گروه‌های تلگرامی به نقل از غلامحسین کرباسچی نوشتند شورای عالی امنیت ملی آیت‌الله علم‌الهدی را به دلیل «اقدام پشت پرده او در تجمعات خیابانی مشهد» فراخوانده و «علی شمخانی (دبیر شورای عالی امنیت ملی)» شخصا با لحن شدید به او تذکر داده است. اگرچه روابط‌عمومی حزب کارگزاران انتشار این خبر را تکذیب و اعلام کرد: «خبر منتشرشده صحت نداشته و اصولا جناب آقای غلامحسین کرباسچی کانال تلگرامی شخصی ندارند». «غلامحسین کرباسچی» نیز گفت: «این اخبار دروغ است و بنده فاقد کانال تلگرامی هستم».
این شایعه‌ها و تحلیل‌ها بود که بالاخره امام‌جمعه مشهد را به واکنش واداشت. او نامه‌ای خطاب به شورای عالی امنیت ملی نوشت؛ همان نهادی که شایعه شده بود امام‌جمعه مشهد را احضار کرده است. علم‌الهدی در نامه خود نوشته بود: «مدتی بعد از تجمع اعتراض‌آمیز تنی چند از مردم در ٧ دی‌ماه ٩٦ در میدان شهدای شهر مقدس مشهد و اغتشاشات در قالب آن، از بعضی دهان‌ها که بعضا افراد مسئول در نظام هستند، اتهاماتی مبنی بر نقش این‌جانب در این ماجرا اظهار شد... برخی شخصیت‌های سیاسی با سکنا در فضای رقابت‌های انتخاباتی تلاش می‌کنند این‌طور القا کنند که شروع این تحرکات از مشهد بوده است. درحالی‌که شواهد متعددی وجود دارد که این موج اعتراضات از تهران آغاز شد و اخیرا مقام عالی دادستان کل کشور نیز به آن اذعان نمود. این‌جانب در روز این تجمعات در سفر سبزوار بودم و به محض بازگشت با استفسار از استاندار محترم خراسان‌رضوی و مسئولان امنیتی و انتظامی استان، گزارش‌هایی را دریافت کردم که کاملا منطبق بر بیانات مقام معظم رهبری در ١٩ دی بود و برای همه فصل‌الخطاب قرار گرفت». علم‌الهدی بعد از آن هم شکایت کرد که مشهد را سیبل کرده و به آن حمله می‌کنند تا جریان انقلابی را سرکوب کنند.
