نمایش دقایق آخر زندگی سیدامامی/ روایت نمایندگان از فیلم پخش شده
توبیخ برخی افراد از سوی سپاه
فیلم پخش می‌شود. به روایت محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید، «چون کاووس سیدامامی استاد دانشگاه بود، سوئیت خوبی در اختیارش قرار دادند. در این فیلم ایشان با پرتاب یک شیء تلاش داشت لامپ را بشکند و پیراهنش را درآورد و تلاش کرد از آن به‌عنوان ابزاری برای دارزدن خود استفاده کند. قرار شد اگر فیلم دقیق‌تری وجود دارد، در اختیار نمایندگان قرار گیرد».
نمایندگان سپاه همان ابتدای جلسه گفتهاند که از قضا آنهایی که پشت مانیتور دستگاه فیلم‌برداری بوده‌اند، توبیخ شده‌اند.
نماینده دیگری به «شرق» می‌گوید «تصویر فیلم نشان از آن دارد که سیدامامی دست‌کم ١٥ دقیقه با حالتی آشفته در اتاق این سو و آن سو می‌رفته. چرا در این ١٠ دقیقه هیچ‌کس هیچ واکنشی نشان نداده؟».
محسنی‌اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه، نیز درباره پرونده کاووس سیدامامی به ایلنا گفته «من هم شنیده‌ام ایشان خودکشی کردهاند؛ اما هنوز از جزئیات آن اطلاع ندارم».
لحظه خودکشی مشهود نیست
علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس، از‌جمله حاضران در جلسه با نمایندگان سپاه است. درباره جزئیات این دیدار به ایسنا گفته «فیلمی از داخل سلول آقای سیدامامی نشان دادند. در این فیلم لحظه خودکشی مشهود نیست؛ اما حدود هفت، هشت دقیقه ایشان (سیدامامی) مشغول اقداماتی است که نشان می‌دهد احتمالا قصد خودکشی دارد. در اینجا کوتاهی اپراتور روشن است که متوجه این اتفاق نشده؛ در‌حالی‌که باید زودتر متوجه می‌شده و از این اتفاق جلوگیری می‌کرده. به نظر می‌رسد در این زمینه کوتاهی شده و خودشان هم قبول دارند».
البته روایت اعضای کمیسیون امنیت مجلس با روایت علی مطهری تفاوت دارد. علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت برخلاف مطهری از خودکشی سیدامامی مطمئن است. او درباره مرگ کاووس سیدامامی در زندان اوین به خانه ملت گفته «فیلم وی {کاووس سیدامامی} را در زندان اوین مشاهده کردیم. کاووس سیدامامی متأسفانه به هر دلیل شرایط زندان را نتوانسته تحمل کند. هرچند او در سلول عادی نگهداری نشده. کاووس سیدامامی با توجه به اینکه استاد دانشگاه بوده، در سلول مناسب نگهداری شده».
کالبدشکافی؛ آری یا نه؟
روایت بروجردی از فیلم پخش‌شده در بهارستان این است «فیلم نشان می‌دهد که کاووس سیدامامی پیراهن خود را در‌آورده و برای خودکشی آماده می‌شود. خانواده او نیز این اتفاق را پذیرفتند؛ بنابراین درخواست کالبدشکافی هم نکرده‌اند».
آرش کیخسروی، یکی از وکلای خانواده سیدامامی، به «شرق» می‌گوید «خانواده درخواست کالبدشکافی دادند؛ اما آقای شهریاری معاون دادستان و سرپرست دادسرای ناحیه ٢٧ گفتند که پزشکی‌قانونی به طور روال درخواست کالبدشکافی خواهد داد. سخنان آقای بروجردی را مبنی بر اینکه خانواده درخواست کالبدشکافی نداشته، تأیید نمی‌کنم». به‌این‌ترتیب اگرچه رئیس کمیسیون امنیت ملی خبر داده که خانواده سیدامامی درخواست کالبدشکافی نداشته‌‌اند، وکیل خانواده از کالبدشکافی پیکر سیدامامی خبر داده است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس همچنین درباره جلسه روز گذشته نمایندگان سپاه و مجلس گفته «خودکشی کاووس سیدامامی در زندان اوین در این جلسه که با حضور تعدادی از نمایندگان و نایب‌رئیس مجلس برگزار شد، نیز تأیید شد».
کیخسروی تأکید دارد «فیلم به خانواده آقای سیدامامی نیز نشان داده شده. در فیلم نشانه‌ای دال بر خودکشی نیست. در این پرونده مستحضریم که ابعاد پیچیده قضائی مطرح است. کالبدشکافی صورت گرفته و نمایندگان عزیز نباید در جمع‌بندی‌های‌شان عجله کنند. اجازه بدهید پرونده مسیر قانونی‌اش را طی کند. درباره پرونده مرگ آقای سیدامامی به درخواست خانواده ایشان پرونده قضائی ثبت شده و این مسئله در مراجع قضائی رسیدگی خواهد شد.
اما وکیل خانواده سیدامامی درباره اینکه نظر خانواده سیدامامی درباره فیلم نمایش داده‌شده چیست نیز گفته: «صحنه‌هایی از آقای سیدامامی در سلول انفرادی به نمایش درآمد. اتاق یک دستشویی دارد. گویا تصور بر این بوده که جناب سیدامامی در آنجا اقدام به خودکشی کردهاند اما ادله و مستندات کافی نیست».
سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز با بیان اینکه عدم درخواست کالبدشکافی از سوی خانواده کاووس سیدامامی به دلیل شفاف و روشن‌بودن مسئله است، به فارس گفته: «متوفی پیراهن خود را به‌صورت حلقه آماده می‌کند و خودکشی را صورت می‌دهد».
روایت نقوی‌حسینی اما بسیار متناقض است. روایت هیچ نماینده دیگری دال بر نمایش صحنه خودکشی سیدامامی در آن فیلم نیست. وکیل هم موضوع را تکذیب کرده است. از سوی دیگر گویا نقوی‌حسینی در جریان درخواست خانواده سیدامامی برای کالبدشکافی نبوده و اینکه پیش‌تر از درخواست آنها گویا طبق روال پزشکی قانونی کالبدشکافی انجام شده است.
نقوی‌حسینی نیز مشابه بروجردی به نگهداری سیدامامی در یک سلول خاص با توجه به مدارج استادی او اشاره دارد.
نمایش نمای سلول سیدامامی
او همچنین گفته: «سیدامامی در فیلم تخت خود را به‌گونه‌ای با بالش و پتو آماده می‌کند که همه فکر کنند کسی روی تخت خوابیده است. مأموران وقتی اتاق او را بررسی می‌کنند، فکر می‌کنند سیدامامی در حال استراحت است». البته روایت کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با این روایت متفاوت است. جلالی نیز به «شرق» خبر داده که در تصویر، فیلم این صحنه به‌درستی نمایش داده نشده و در قالب توضیح بیان شده است. نکته عجیب دیگر در میان سخنان نقوی‌حسینی این است که با وجود تأکید علی مطهری بر مشهودنبودن صحنه خودکشی در فیلم نمایش داده‌شده او تأکید کرده که: «در جلسه هیئت‌رئیسه با حضور نایب‌رئیس مجلس همه به‌اتفاق خودکشی کاوس سیدامامی را در زندان تأیید کردند».
نقوی‌حسینی همچنین گفته: «آقای سیدامامی پیراهن خود را به‌صورت حلقه آماده می‌کند و خودکشی را صورت می‌دهد. در فیلم همه‌چیز شفاف و گویاست». اما علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس با اشاره به جلسه روز گذشته با کارشناسان اطلاعات سپاه درباره فوت کاووس سیدامامی در زندان، توضیحات ارائه‌شده را کافی نمی‌داند و می‌گوید: «مجلس منتظر تکمیل اطلاعات خود در این زمینه است».
منتظر گزارش قوه قضائیه هستیم
محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید نیز به «فام نیوز» گفته: «خودکشی یک بازداشتی، آن هم یک استاد دانشگاه اتفاق بسیار ناگواری بود؛ به‌خصوص که این اتفاق در شرایطی رخ داد که ما در آستانه برگزاری جشن انقلاب بودیم. دو روز گذشته فراکسیون امید پیگیری‌هایی در این زمینه انجام داد و پیگیری‌ها ادامه دارد. ابهامی در این زمینه وجود داشته که اگر خودکشی قطعی است، باید عواملی که قصور داشتند، معرفی شوند. فردی که بازداشت می‌شود، باید تحت مراقبت و نظارت باشد. اگر عواملی که ناظر بودندقصور کردند، باید با آنها برخورد شود».
آن‌طور که عارف خبر داده اعضای فراکسیون امید تا‌به‌حال با خانواده سیدامامی جلسه‌هایی داشتند و در جریان برخی مسائل قرار گرفتند. «در مجلس نیز جلسه‌هایی داشتیم و یکی از مسئولان نهادهای امنیتی گزارشی به نمایندگان ارائه کرد.» رئیس فراکسیون امید مجلس نیز با ابراز تأسف از درگذشت کاووس سیدامامی در زندان خواستار بررسی این موضوع از سوی دادستان و نهادهای نظارتی در قوه قضائیه و همچنین ارائه هرچه سریع‌تر گزارشی در‌این‌باره شد.
عبدالرضا هاشم‌زایی نیز به «شرق» گفته: «نباید اقلام خودکشی در اختیار زندانی باشد. مسئولیت مرگ زندانی با مراجع ذی‌ربط است و افراد در بالاترین سطوح قضائی باید درباره دلایل خودکشی کاووس سیدامامی به افکارعمومی توضیح دهند. جلسه امروز نبودم».
لواسان، آرامگاهی در «امامه»
رامین سیدامامی، فرزند کاووس سیدامامی در صفحه توییترش توضیحاتی درباره مراسم خاکسپاری پدرش ارائه کرده است. بنا بر اطلاع رامین سیدامامی، مراسم بزرگداشت کاووس سیدامامی، ظهر امروز در آرامگاه روستای امامه لواسان و در ٤٠ کیلومتری شمال تهران برگزار خواهد شد. سیدامامی به روایت دوستان و شاگردانش مردی پرکار، بی‌سروصدا و به دور از حاشیه‌ها بوده است. همیشه سر در کتاب و تحقیق داشته و کمتر وارد مسائل سیاسی و سوگیری‌های جناحی شده است. فردی که عاشق کوه بوده و طبیعت گردی.
علی‌رضا رحیمی، به «شرق» خبر داده که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس این‌بار به نیابت از فراکسیون امید پیگیر مسئله خواهد بود. در همین زمینه محمدرضا تابش با مسئولانی از سپاه، وزارت اطلاعات و وزارت دادگستری و برخی نمایندگان از نهادهای دیگر دیدار و گفتوگو خواهد داشت.
نمایندگان مجلس نیز – اغلب فراکسیون امیدی‌ها – دیروز پای نامه‌ای امضا زدند که در قالب اخطار قانون اساسی به وزیر دادگستری و اطلاعات تذکر می‌داد.
کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در گفتوگو با «شرق»
پزشکی قانونی تأیید کرده اثری از ضربوشتم نیست
آقای جلالی درباره فیلم «خودکشی» کاووس سیدامامی، نمایندگان روایت‌های متعددی گفتهاند، می‌خواستیم روایت شما را هم از فیلم داشته باشم. به‌ویژه که شنیده‌ایم ایشان استاد راهنمای شما هم بود؟
آشنایی من با ایشان به دانشگاه امام صادق برمی‌گردد. ایشان استاد ما بودند و در رساله فوق‌لیسانسم ایشان استاد مشاور بودند. البته بعد از اینکه نماینده شدم -در ۱۴، ۱۵ سال اخیر- ایشان را شاید یکی، دو بار دیده باشم. بعد از نماینده‌شدن من مراوده زیادی نداشتم؛ اما قبلش در زمان دانشگاه هم با ایشان کلاس داشتم و هم استاد مشاور رساله فوق‌لیسانس من بودند.
با توجه به شناختی که از ایشان به‌عنوان دانشجو داشتید، آیا احتمال می‌دادید خودکشی کنند؟
عرض کردم من در سال‌های اخیر دیگر ارتباطی با ایشان نداشتم؛ اما قبل از آن، ما چیز بدی از ایشان ندیده بودیم. خیلی آدم اهل جنجالی نبود و فردی بود که کار علمی خودش را انجام می‌داد. من چیز سیاسی‌ای از ایشان ندیدم که مثلا در جریان‌های سیاسی کشور باشند؛ چنین چیزی هم نبود. معمولا آدم خویشتن‌داری بودند و خیلی اهل صریح صحبت‌کردن نبودند.
درباره فیلم بفرمایید که چه دیدید؟
ابتدا دوستان توضیحاتی دادند که موضوع اساسا چه بوده است. در فیلم، ما سلول را دیدیم که ایشان چند بار سعی کردند لامپ بالای سرخودشان را بشکنند.
شاید نور اذیتشان می‌کرد؟
بعید می‌دانم نور اذیتشان کرده باشد؛ چون اگر چنین چیزی بود، در زمانی که بودند، باید چنین شکایتی می‌کردند. آنچه در تصویر دیده می‌شود، به‌نوعی تلاشی است برای شکستن آن لامپی که در آنجا است. ما نمی‌توانیم نیت‌خوانی کنیم که ایشان می‌خواسته بعد چه کند. ایشان بعد از آن لباس خود را از تن درمی‌آورند و یک بار هم مثلا آن را به گردن خودشان می‌بندند؛ اما چون تصویر سرویس بهداشتی را نداریم...
یعنی تصویر اینجا قطع می‌شود؟
نه؛ عرض کردم هر اتفاقی که می‌افتد در سرویس بهداشتی می‌افتد و تصویر در سرویس بهداشتی نیست.
خب نیروهای امنیتی چطور با جنازه ایشان روبه‌رو شدند؟
البته یک‌خورده هم تقصیر همکاران ما بود. زنگ مجلس خورده بود، ساعت نزدیک دو بود و دیگر دوستان نرسیدند تا آخر فیلم را رؤیت شود. البته دوستانی که توضیح دادند، گفتند این اتفاق در سرویس بهداشتی افتاده و موضع تصویری مربوط به سلول است و سرویس بهداشتی قابل رؤیت نیست. آن چیزی که توضیح دادند، این است که ایشان پتوی خودشان را به حالتی درست کرده بودند که گویی کسی [زیر آن] خوابیده است؛ اما این را ما در تصویر ندیدیم و توضیح آنها بود. وقتی خواستند ایشان را برای صبحانه یا چیز دیگری بیدار کنند، می‌بینند ایشان بلند نمی‌شوند. در را باز می‌کنند و وارد دستشویی می‌شوند و مشاهده می‌کنند ایشان خودشان را در دستشویی حلق‌آویز کردهاند.
فردی که طبیعت‌گرد بوده، جامعه‌شناس بوده و در حوزه دین کار می‌کرده، چطور اقدام به این کار کرده است؟
چیزی که در فیلم نشان داده شده، چیز خاصی نبود. علی‌الظاهر پزشکی قانونی هم تأیید کرده که اثری از ضربوشتم وجود نداشته است. این را که در ذهن ایشان چه گذشته است و چه شده، نمی‌توان قضاوت کرد.
خبر دیگری که آمد، این بود که افرادی که پشت مانیتور زندان بودند به علت کم‌کاری‌ای که کردهاند توبیخ شده‌اند. در‌این‌باره هم توضیح می‌دهید؟
این هم موردی است که باید بررسی شود. اگر مانیتور کنترل می‌شد، کاملا معلوم بود ایشان کاملا ناآرام است و می‌‌خواهد اقدامی انجام دهد و قاعدتا می‌توانستند پیشگیری کنند. خود دوستان هم قبول دارند. در‌این‌باره هم توبیخ کردهاند و هم در حال پیگیری مسئله هستند.
به نظر شما توبیخ در این پرونده کفایت می‌کند؟
الان نمی‌توانیم قضاوت صددرصدی داشته باشیم. همان‌طور که عرض کردم، باید بررسی شود و حتما اگر قصور و تقصیر وجود داشته باشد، افراد و حتی نهادها باید پاسخ‌گو باشند.
آقای جلالی این خودکشی در زندان اوین بوده یا در بازداشتگاه دیگری اتفاق افتاده است؟
نمی‌دانم؛ یعنی از دوستان سؤال نپرسیدم. چون ما بعد از آن رفتیم داخل مجلس و الان هم که داریم با شما صحبت می‌کنیم.
