عرصه جدید رقابت منطقهای ایران و عربستان
مقاماتی از ۷۰ کشور در این کنفرانس حضور دارند، اما ایران، ترکیه، عربستان، امارات، کویت، انگلیس، ژاپن و اتحادیه اروپا از اصلیترین بازیگران و سرمایهگذاران شرکتکننده در این کنفرانس هستند. امیر کویت طی سخنرانی افتتاحیه خود عنوان کرد که حجم تخریبها در عراق پس از حضور گروههای تروریستی در این کشور را درک میکنیم.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز روز سهشنبه پس از ورود به کویت گفت که برای ما هم پیشرفت و هم ثبات عراق بسیار مهم است. تحلیلگران و کارشناسان، بازسازی عراق را عرصه رقابت جدید بازیگران منطقهای و بینالمللی برای تحکیم نفوذ خود ارزیابی میکنند. این مساله بهخصوص برای عربستان که در یکسال اخیر تحرکات زیادی را در عرصه داخلی عراق برای عقب راندن ایران صورت داده، حائز اهمیت فراوان است.
وزیر خارجه ایران بهعنوان مقام شرکتکننده در این کنفرانس روز سهشنبه در جمع خبرنگاران در کویت با بیان اینکه ایران همواره در کنار مردم عراق بوده است، گفت: «در زمان مبارزه با داعش و تکفیریها در کنار مردم عراق بودیم، همین طور در بازسازی عراق، ایران از ابتدا در کنار مردم عراق بوده است. کشوری که به تعهداتش در کنفرانس قبلی بازسازی عراق کاملا عمل کرده است.»
ظریف نیز با شیخ صباح احمد جابر الصباح امیر کویت دیدار و گفتوگو کرد. در این دیدار امیر کویت نقش جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با داعش و کمک به ثبات و توسعه اقتصادی عراق را حائز اهمیت دانست و از آن قدردانی کرد. او همچنین ابراز امیدواری کرد همه مشکلات و اختلافات میان کشورهای منطقه با گفتوگو و تدبیر دولتهای منطقه حلوفصل شود.
پیشتر نیز وزیر خارجه کویت در دیدار ظریف در حاشیه کنفرانس بینالمللی بازسازی عراق ضمن قدردانی از مشارکت ایران در این کنفرانس گفت که مشکلات و اختلافات بین کشورهای منطقه و همسایه باید از طریق گفتوگو و روشهای دیپلماتیک حلوفصل شود. ظریف نیز درباره پیشنهاد تشکیل مجمع گفتوگوی منطقهای گفت: «پیشنهادهای ایران برای همکاری در خلیجفارس و ایجاد ارتباطات و همکاری و تعامل در این منطقه به سال ١٣٦٥ برمیگردد و این موضع پایدار ایران بوده که این منطقه هیچگاه روی امنیت و آرامش را بدون همکاری کشورهای منطقه نخواهد دید.»
وزیر خارجه ایران در ادامه دیدارهای خود با نخستوزیر عراق نیز دیدار و گفتوگو کرد. کنفرانس بازسازی عراق بهطور آشکار میان قدرتها و بازیگران منطقهای و بینالمللی، رقابت برای نفوذ بیشتر در این کشور است، چون سرمایهگذاری کلان در عراق به معنای خرید سهم نفوذ در این کشور است.
در این ارتباط، امارات با حدود ۶ میلیارد دلار، ترکیه با پنج میلیارد دلار، بانک بینالمللی پول ۷/ ۴ میلیارد دلار، کویت با ۲ میلیارد دلار، عربستان با یک و نیم میلیارد دلار، قطر با یک میلیارد دلار، انگلیس با یک میلیارد دلار، ژاپن با ۶۰۰ میلیون دلار و اتحادیه اروپا با ۴۰۰ میلیون دلار وعده سرمایهگذاری دادهاند. هنوز سهم ایران در این بازسازی مشخص نیست. همزمان با این تحولات، عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در گفتوگو با شبکه اماراتی اسکای نیوز، ایران را به داشتن نقشی مخرب و ویرانگر در عراق متهم کرده است و مدعی شد که این اقدامات برای ثبات و امنیت عراق خطرناک است.
وزیر سعودی درخصوص نشست حمایت از بازسازی عراق که در کویت برگزار میشود نیز گفت که این نشست موفق بوده و کشورهای اسلامی و عربی بهدنبال مشارکت در بازسازی عراق هستند. عادل الجبیر در این نشست گفت که براساس دستورالعمل «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان سعودی و «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور، یک میلیارد دلار برای بازسازی عراق و ۵۰۰ میلیون دلار نیز برای حمایت از صادرات عربستان به عراق اختصاص میدهیم.