تأثیر ارزهای دیجیتال بر هیجانات انسان
ارزهای دیجیتال یا رمزپایه هم مانند بسیاری دیگر از فناوریهای در حال ظهور، اغلب به دلایل مختلف بهعنوان عامل اختلال در نظر گرفته میشوند. مدافعان معتقدند که ارزهای رمزپایه معاملات مالی را تغییر خواهند داد و بر نظم اجتماعی تأثیر خواهند گذاشت. در همین حال مخالفان بر این باورند که ارزهای دیجتال یک حباب بزرگ اقتصادی ایجاد میکنند و بهعنوان مثال برای مؤسسات مالی بیاعتمادی بیشتری به وجود خواهند آورد.
هر فردی ممکن است به هر کدام از این دیدگاهها گرایش داشته باشد و این امری طبیعی است؛ اما موضوع واضح این است که در دنیای امروز بهدشواری میتوانیم تأثیری را که بوروکراسی یا مراحل طولانی اداری در دنیا به وجود آوردهاند، نادیده بگیریم؛ بهخصوص وقتی که نحوهی درک ما از پول و نوع رفتار و احساسات ما نسبت به آن را تحت تأثیر قرار میدهند.
همهی انواع ارزها و در یک تعبیر عمومیتر، همهی پولها کاملا غیر طبیعی نیستند؛ با این حال ارائهی تعریفی دقیق از آنها از هر نقطه نظری که بخواهیم بنگریم، باز هم دشوار است. ما در اینجا نمیخواهیم وارد بحث تعاریف مختلف ارائهشده توسط کارشناسان این زمینه شویم. بگذارید در این گزارش فرض را بر این تعریف استوار کنیم که پول صرفا ابزاری است که ما از طریق آن میتوانیم بهطور مؤثر در مورد کالاها و خدمات در هر مقیاسی و اساسا هر شرایطی، دادوستد کنیم.
البته چنین تعریفی بسیار محدود است و همهی مسائل را در بر نمیگیرد؛ مسائلی مانند نابرابری ثروت، واقعیتهای سیاسی که دائما نهادهای مالی را شکل میدهند، تفاوتهای ظریف در دنیای تجارت، مبادلات، بازار و سایر موارد.
با این حال، آنچه میتوانیم از مفهوم کلی درک کنیم این است که پول روی هر یک از افراد این سیاره، در یک یا چند مورد تأثیر میگذارد. ما همواره در مورد پول صحبت میکنیم، برای آن کار میکنیم، آن را برای موارد مختلفی خرج و مصرف میکنیم و سعی داریم آن را ذخیره کنیم.
این روندها همانطور که احتمالا انتظار داشته باشید، پیامدهای بزرگی بر روانشناسی انسان دارند. بهعنوان مثال، ثروتمندان در قیاس با سایر اقشار، اغلب بهعنوان افرادی شناخته میشوند که حس همدردی کمتری با انسانهای دیگر دارند.
ارزهای دیجیتال اثرات متفاوت و همینطور مشابهی ایجاد میکنند
ارزهای رمزپایه، همانطور که از اسم آنها برمیآید، با وجود تفاوتشان با فرمهای سنتی ارز و پول و شیوهای که مورد استفاده قرار میگیرند، همچنان بهعنوان شکلی از ارز مطرح هستند. در مورد تأثیر بر روابط رفتاری و روانشناختی، میتوانیم بگوییم ارزهای دیجیتال تأثیراتی مشابه پول و ارزهای سنتی بر رفتار، احساسات و رفتارهای انسانی افراد میگذارند.
مواردی مانند انباشت و ذخیرهی سرمایه یا به حداکثر رساندن آن، اهدافی هستند که برای سرمایهگذاران در عرصهی ارزهای رمزپایه در مقطع فعلی کمی جاهطلبانه مینمایند. افرادی که داراییهای خود را صرف سرمایهگذاری در زمینهی ارزهای رمزپایه کردهاند، بسته به بالا و پایین شدن ارزش بیتکوین و اتریوم بهعنوان مثال، نوسانات زیادی در سود و زیان خود تجربه خواهند کرد.
با این حال، ارزهای رمزپایه بهوضوح دارای تفاوتهایی با پول سنتی هستند. مفهوم ذاتی ارزهای دیجیتال و شالودهی اصلی آنها تاحدودی به معنای اختلال در نظم اجتماعی فعلی و نحوهی اداره مؤسسات مالی است؛ این ارزها بهنوعی دنبالکنندهی مفهوم پول مردم برای مردم هستند و همین نگرش میتواند باعث حذف برخی مؤسسهها و مراکز با کیفیت عملکرد پایین شود؛ مؤسساتی که در مواردی مانند فساد اداری یا طرحهای زیادهخواهانه دست داشتهاند.
به هر سوی، ارزهای رمزپایه در نزد برخی با این اختلالها بیگانه نیستند. برای نمونه، حذف واسطهها در هستهی این تکنولوژی جدید است و همین موضوع تضمین میکند که هر تراکنشی، نامرئی و غیر قابل رؤیت و همینطور غیر قابل جایگزینی یا تغییر است.
ارزهای رمزپایه نیز تحت تأثیر روانشناسی انسان قرار دارند
همزمان با اینکه ارزهای رمزپایه بر روانشناسی و رفتار ما تأثیر میگذارد، خود نیز تحت تأثیر انسانها قرار میگیرند. برپایه آنچه پژوهشی توسط Gaea Solutions به ما نشان داده است، اثرات روانشناختی زیادی وجود دارد که به حرکات بازار ارزهای رمزپایه کمک میکند.
بهعنوان مثال، ترس از دست دادن سرمایه یا شکست در سرمایهگذاری، اغلب مردم را به سرمایهگذاری در مؤسساتی سوق میدهد که ممکن است واقعا ارزش درخور یا حرفی برای گفتن نداشته باشند. این همان مفهومی است که درصد قابل توجهی از رسانههای اجتماعی را نیز در سیطرهی خود دارد.
در عصر دیجیتال، روی مردم بهطور ویژهای سرمایهگذاری میشود؛ برای اینکه بخواهند بیشترین و بهترین اطلاعات را از هر منبعی که میتوانند، به دست بیاورند. وقتی که همین روند را به بورس اوراق بهادار تعمیم دهیم، یک مقالهی ساده که احتمالا گزارشدهندهی تغییری مثبت در جایی است، میتواند تأثیر زیادی در سرمایهگذاریهای جدید در یک سکهی دیجیتال یا شرکتی خاص داشته باشد و باعث افزایش ارزش یا شهرت آن در عرض چند ساعت شود.
بهطور مشابه، بازار ارزهای رمزپایه تحت تأثیر اظهارات برخی اشخاص یا نهادهای قدرتمند، بهطور چشمگیری دستخوش افت یا حتی شکست شده است.
برای مثال، هنگامی که شایعاتی در مورد تصمیم کرهی جنوبی برای ممنوعیت خریدوفروش ارزهای رمزپایه در بازارها قوت گرفت، بسیاری از افرادی که روی بیتکوین سرمایهگذاری کرده بودند، گرفتار ترس و شوکی شدید در مورد سقوط بیتکوین و از میان رفتن سرمایهشان شدند.
بدیهی است که انسانها هم روی عوامل مربوط به تحولات ارزهای رمزپایه تأثیر میگذارند و بهنوبهی خود، از آن عوامل تأثیر میپذیرند. این همان روندی است که در پول سنتی و معاملات متداول همواره وجود داشته است.
از همین رو، چندان بیراه نخواهد بود اگر گمان کنیم ارزهای رمزپایه همچنان بر تأثیر خود روی انسانها حتی به روشهایی دور از انتظار ادامه خواهند داد تا اینکه دیگر قادر به درک آن نباشیم. بهعنوان مثال، برخی بر این باورند که ارزهای رمزپایه ما را در قیاس آنچه در سایر ارزها رخ میدهد، بیشتر بهخود وابسته میکنند.
تأثیر ارزهای رمزپایه هنوز بهخوبی درک نشده است
جنبهی شگفتانگیز تکنولوژیهایی که ناگهان پدیدار میشوند این است که ما اغلب دقیقا نمیدانیم آیا آنها باعث ایجاد مشکل خواهند شد یا خیر؛ حتی اگر زمان اندکی از آغاز بهکارشان گذشته باشد، نمیتوانیم به این سؤال پاسخ دهیم.
ارزهای رمزپایه راه دیگری برای انجام معاملات مالی پیش روی ما گذاشتهاند و اختلال آنها در امور مالی هماکنون واضح است؛ اما تأثیر آنها بر روانشناسی و رفتار انسانی هنوز در حال شکلگیری است. تنها چیزی که بهقطع میتوانیم بگوییم این است که ارزهای رمزپایه کماکان گسترش خواهند یافت و تأثیراتشان بر انسانها مورد بحث و توجه خواهد بود. برای روشن شدن ابعاد مختلف جریان، پژوهشهای بیشتری باید در این زمینه انجام شود.