آزمایش CBC چیست؟ | 10 نکته آزمایش خون که پزشک هرگز به شما نخواهد گفت

آزمایش CBC چیست؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از بهداشت نیوز؛  یک آزمایش خون معمولی، آزمایش CBC یا شمارش کامل سلول های خونی نام دارد و گلبول های سفید و قرمز خون و سطح هموگلوبین و دیگر ترکیبات خونی را اندازه می گیرد. این آزمایش قابلیت تشخیص کم خونی، عفونت و حتی سرطان خون را دارد.

+ لینک مرتبط: آزمایش های ضروری پیش از ازدواج

یکی دیگر از آزمایش های رایج خون پانل متابولیک پایه است و عملکرد قلب، کلیه و کبد را با بررسی گلوکز خون، کلسیم و سطح الکترولیت های بدن ارزیابی می کند. برای بررسی احتمال بیماری های قلبی، احتمالا نیاز به پانل لیپوپروتئین خواهید داشت تا سطح چربی های خون مثل کلسترول خوب (HDL) و بد (LDL) و تری گلیسیرید را اندازه بگیرد.

+ لینک مرتبط: آزمایش خونتان را تفسیر کنید

درک کامل برگه آزمایش خون به شما کمک می کند در مورد سبک زندگی و رژیم غذایی خود تصمیمات بهتری بگیرید. در اینجا به 10 نکته در مورد نتیجه آزمایش خون اشاره می کنیم که پزشک به شما نخواهد گفت، مگر وقتی که از او سوال کنید.

1- خبر های خوب آزمایش خون چیست؟

آزمایش خون روتین عموما برای بررسی مشکلات سلامت داده می شود، بنابراین اگر CBC، شیمی خون و نتایج کلسترول در دامنه طبیعی باشند، پزشک چیزی به شما نخواهد گفت. اما حتی اگر این مقادیر نرمال باشند حتما در این زمینه با پزشک مشورت کنید. از پزشک بپرسید آیا این مقادیر نسبت به آزمایش قبلی تغییری کرده است و این تغییرات چه مقدار بوده است.

+ لینک مرتبط: آزمایش خون برای تشخیص سرطان سال ها قبل از بروز علائم

2-عبارت "نرمال" برای زنان با مردان ممکن است متفاوت باشد

اگر نتیجه آزمایش خون خود را با فردی از جنس مخالف مقایسه کنید، تفاوت ها را خواهید دید. به عنوان مثال میزان طبیعی گلبول قرمز در نمونه شمارش کامل خون برای مردان بین 5 تا 6 میلیون در میکرولیتر و برای زنان بین 4 تا 5 میلیون است.

+لینک مرتبط: دانستن زمان مرگ با یک آزمایش

3-عبارت "نرمال" در سنین مختلف ممکن است متفاوت باشد یا نباشد

در برخی آزمایش ها مثل آزمایش هموگلوبین، نرمال بودن نتیجه به سن بستگی دارد. به عنوان مثال در کودکان سطح هموگلوبین باید بین 11 تا 13 گرم بر دسی لیتر (g/dl) باشد، در حالی که در مردان این مقدار بین 14 تا 17 و در زنان بین 12 تا 15  g/dl است. اما در آزمایش های دیگر مثل کلسترول LDL میزان کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) صرفنظر از سن، میزانی بهینه است. به همین علت می گویند سن و سایرعوامل خطرساز بیماری قلبی در نحوه برخورد پزشک با بیمار مبتلا به سطح بالای کلسترول LDL موثر است. اگر مرد بالای 45 سال یا زن بالای 55 سال دچار بیماری قلبی یا دیابت باشد، پزشک به او توصیه می کند اگر کلسترول LDL او بالای 100 mg/dl است با رعایت نکاتی آن را پایین بیاورد.

درباره آزمایش خون بیشتر بخوانید

4- اگر نتیجه آزمایشی مثبت بود لزوما خبر خوشحال کننده ای نیست

برخی آزمایش های خون با جستجوی نشانگرهای مولکولی در نمونه خون به دنبال بیماری ها می گردند. مثلا تست کم خونی داسی شکل، تست HIV، تست هپاتیت C و تست ژن BRCA1 یا BRCA2 برای سنجش خطر سرطان سینه و تخمدان. اگر در تست، نشانگر بیماری مورد نظر(DNA، پادتن یا پروتئین)  دیده شود جواب مثبت خواهد بود. در این موارد نتیجه مثبت آزمایش به این معناست که شما مبتلا به آن اختلال یا بیماری می باشید یا در مورد بیماری های عفونی نشان می دهد قبلا  در معرض عفونت قرار گرفته اید.

5- نتیجه آزمایش منفی، معمولا خبر خوبی است

در آزمایش خون، منفی بودن به معنای بد بودن نیست. آزمایش خون منفی به این معناست که تست مورد نظر، نشانگر بیماری یا عامل خطرسازی را که به دنبالش بود پیدا نکرده است. وقتی برای یک بیماری عفونی آزمایش خون می دهید ، مثلا تست اینترفرون گاما برای سل، دریافت نتیجه منفی خبر خوبی است، یعنی در تست نشانه ای از عفونت دیده نشده است.

6-ممکن است نتیجه آزمایش اشتباها مثبت باشد

اولین آزمایش غربالگری برای یک بیماری اغلب باید با آزمایش دومی تایید شود. باید از آزمایش های مشخص تری برای یافتن نتایج دقیق و معنی دار استفاده کرد. نمونه ای از این آزمایش ها تست سریع HIV است که اغلب دقت کافی را داراست اما به ندرت ممکن است به اشتباه مثبت اعلام شود. باید تست های خاصی انجام دهید که میزان پادتن ها را اندازه گیری نماید، زیرا ممکن است فردی دچار بیماری های سیستم ایمنی (مثل آرتریت روماتوئید یا میلوم مالتیپل) باشد و بدن او تولید آنتی بادی هایی کند که با نتایج تست تداخل ایجاد نماید.

 7- ممکن است نتیجه آزمایش اشتباها منفی باشد

گاهی اوقات تست، نشانه های بیماری را پیدا نمی کند، حتی اگر در واقع به آن مبتلا باشید. به عنوان مثال اگر آزمایش خون هپاتیت C بدهید و نتیجه منفی باشد، اما ظرف چند ماه گذشته در معرض این ویروس قرار گرفته باشید، ممکن است به عفونت مبتلا شده باشید اما مشخص نشود. به طور مشابه اگر ظرف هفته های اول تماس با عفونت، تست بیماری لایم داده باشید احتمال منفی شدن نتیجه آزمایش بالاست زیرا بدن هنوز پادتن تولید نکرده است.

8- اعتبار آزمایش ها از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت است

تکنیسن های آزمایشگاه نتایج آزمایش خون شما را با مقادیر نرمال آزمایشگاه خود می سنجند. محدوده نرمال هر آیتم در هر آزمایشگاه با توجه به نتایج گرفته شده از مراجعه کنندگان به آن آزمایشگاه تعیین می شود. سازمان غذا و دارو می گوید این محدوده نرمال ممکن است با محدوده نرمال آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد. پس اگر گزارش آزمایش خون قبلی شما با بعدی متفاوت بود شگفت زده نشوید، ممکن است این تفاوت به آزمایشگاه مربوط باشد.

9- دریافت نتایج غیر نرمال ممکن است حاکی از بیماری نباشد

ممکن است نتیجه یک آزمایش خارج از محدوده نرمال باشد اما این لزوما به این معنی نیست که بیماری یا اختلالی دارید. ممکن است به علل دیگری این نتایج خارج از محدوده باشد. اگر تست قند پلاسمای ناشتا داده باشید و قبل از آزمایش چیزی خورده باشید یا شب قبل داروی خاص یا الکل مصرف کرده باشید، نتیجه آزمایش می تواند خارج از محدوده نرمال قرار بگیرد، اما این موضوع نشانه بیماری نیست. برای اجتناب از این مشکلات بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک مشورت کنید و از اینکه باید آمادگی خاصی برای آزمایش خون داشته باشید، اطلاع پیدا کنید.

10- امکان اشتباه هست

با وجود اینکه به ندرت ممکن است نمونه های فردی با شخص دیگر اشتباه شود اما امکان چنین اشتباهاتی هست. اینکه چگونه نمونه های خون قبل از آنالیز نگهداری می شوند نیز می تواند روی کیفیت نتایج تاثیر گذار باشد. به عنوان مثال اگر نمونه ها در ظرف اشتباهی گذاشته شود، تکان دادن آن ها صحیح نباشد یا برای مدت طولانی در دمای نامناسب نگهداری شوند نتایج، خطاهایی خواهند داشت.