نخستین بازنشستگی احمد جنتی
اولینبار اواخر پاییز سال ۱۳۸۴ در خطبههای نماز جمعه تهران گفت که خواهان کنارهگیری از امامت جمعه است و این درخواست را با مقام معظم رهبری هم مطرح کرده است. مهر 91 هم یدالله شیرمردی رئیس ستاد نماز جمعه تهران گفته بود که احمد جنتی به دلیل کهولت سن از این به بعد کمتر بهعنوان امام و خطیب در نمازجمعه تهران حاضر خواهد شد. به گزارش فارس، او گفته بود که آقای جنتی «هیچ مشکلی با استمرار حضور در نمازجمعه ندارد» و «درخواستی هم برای کنارهگیری از امامت جمعه نداشته».اما احمد جنتی اول مهرماه سال 93 که در برنامه تلویزیونی شناسنامه حضور یافته بود، درخواستش از رهبری برای کنارهگیری از نمازجمعه را تأیید کرده و گفته بود: «کار اصلی من شورای نگهبان است. فعالیتهای دیگر برای من فرعی بود. از مقام معظم رهبری خواستم برخی از فعالیتها از دوش من برداشته شود که یکی از این فعالیتها نمازجمعه، یکی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دیگری مجمع تشخیص مصلحت بود. به قولی مردی و کاری. لذا تصمیم داشتم بر یک فعالیت تمرکز داشته باشم و به یک فعالیت مشغول باشم؛ مقام معظم رهبری درخصوص فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی مخالفتی نداشتند و گفتند نمیخواهید نروید ولیکن درخصوص نمازجمعه گفتند که باید نمازجمعه را داشته باشی و در رابطه با تشخیص مصلحت نظام مخالفت کردند و گفتند باید بروی؛ بهعنوان شخصیت حقیقی علاوه بر شخصیت حقوقی. من گفتم برخی وقتها نمازجمعه برای من سنگین است، فرمودند فاصلههایش را زیاد کن».
بااینحال سال 93 جنتی دوباره در نامهای به رهبری این درخواست را تکرار کرد. اما خبری از اجابت این درخواست نبود تا اینکه 24 بهمن ماه خبر امامت جمعه موقت سیدمحمدحسن ابوترابیفرد منتشر شد. در همین راستا سیدرضا اکرمی عضو جامعه روحانیت مبارز نیز 30 بهمن به روزنامه اعتماد گفته بود: «مدتهاست آقای جنتی امامجمعه نبوده است؛ ضمن آنکه آقای جنتی خودش هم تا به حال چند بار از رهبری درخواست کرده بود که دیگر نمازجمعه را امامت نکند که موافقت نشده بود. آقای موحدیکرمانی قدری کسالت دارد. آقای جنتی هم که دیگر نمازجمعه نمیخواند».
این در حالی بود که احمد جنتی از 19 شهریور 1395 دیگر در نمازجمعه حاضر نشده بود و نزدیکانش علت این اتفاق را کسالتهای جسمیاش بیان کرده بودند. همه این اتفاقات در کنار هم احتمال پایان دوره نمازجمعه آیتالله جنتی را افزایش میداد تا آنکه رهبر انقلاب بالاخره 20 اسفند ماه 96 با این درخواست موافق کردند.
شاید بتوان حدسهایی زد که علت درخواست جنتی و پافشاریاش برای کنارهگیری از حضور در نمازجمعه چیست. شاید یکی از دلایل آن مشکلاتی است که آیتالله جنتی به علت عوارض ناشی از کهولت سن پیدا کرده بود.
احمد جنتی متولد سوم اسفند ماه سال ۱۳۰۵ باسابقهترین فقیه شورای نگهبان، نخستین امامجمعه تهران، منصوبشده از سوی مقام معظم رهبری است. او در 14 فروردین سال 71 برای نخستینبار در جایگاه امامت جمعه تهران قرار گرفت. در سالهای اخیر محمد یزدی، رئیس پیشین قوه قضائیه به دلیل کهولت از امامت جمعه تهران استعفا داد و اکبر هاشمیرفسنجانی از قدیمیترین امامان جمعه تهران هم پس از اقامه نمازجمعه در گرماگرم اعتراضات سال88 برای همیشه از نمازجمعه رفت. امامیکاشانی هم گرچه از مقام خود کنارهگیری نکرده اما مدتی است نمازجمعه تهران را اقامه نکرده است.
از زبان پسر
علی جنتی، فرزند آیتالله احمد جنتی، چند ماه پیش در گفتوگو با «شرق» از ازدواج دوباره پدرش خبر داد. مادر او، همسر آیتالله جنتی، ششم فروردین ماه سال ۹۴ (یکسالونیم قبل) درگذشت. او گفته بود: «چون سن ایشان (پدرش) بالاست و نیاز به مراقبت دارند، بعد از فوت والده، من یا برادرم باید شبها در کنار ایشان میماندیم یا ایشان را به منزل خودمان دعوت میکردیم که شبها تنها نباشند و امکان مراقبت از ایشان فراهم شود. این وضعیت نمیتوانست ادامه پیدا کند. باید فردی دائما از ایشان مراقبت میکرد. از این منظر معتقدم کار درستی انجام دادند».
او درباره دلیل طول عمر پدرش هم گفته بود: «البته دلیل طول عمر پدر شاید این باشد که ایشان خیلی حفظالصحه را رعایت میکنند. از جمله در غذاخوردن و در استفاده از دارو ملاحظه دارند. ایشان کمتر از داروهای شیمیایی استفاده میکنند».
به گفته علی جنتی، پدرش یک بار که عمل جراحی انجام داده، در دوره نقاهت مدت کوتاهی دارو مصرف کرده است: «بههرحال علیرغم کبر سن، ایشان معمولا صبح و عصر پیادهروی میکنند. هفتهای یک بار، اگر شنا هم نکنند در استخر راه میروند. ما هم به همین دلیل عادت کردهایم بعضی مسائل را رعایت کنیم. نکته دیگر سحرخیزی ایشان است. در طول ۶۰ سال گذشته هر شب یکی، دو ساعت قبل از اذان صبح برای نماز شب برمیخیزند و تا طلوع آفتاب بیدار هستند. این هم در سلامتی و طول عمر ایشان بیتأثیر نیست».
بسیاری تصور میکنند که آیتالله احمد جنتی مسنترین روحانی جمهوری اسلامی است. اما شواهد نشان میدهد که اینطور نیست. آیتالله لطفالله صافیگلپایگانی ۹۹ سال، آیتالله وحید خراسانی 97سال، آیتالله حسین نوریهمدانی 92 سال و آیتالله ابراهیم امینی ۹۲ سال دارد. آیتالله ناصر مکارمشیرازی و احمد محسنیگرکانی هم با آیتالله جنتی همسن هستند.
خطبههای معروف جنتی
آیتالله احمد جنتی در این 25 سال از تریبون نمازجمعه اظهارنظرهای متفاوتی کرده است.
23 تیر 1385؛ حمایت از محمود احمدینژاد درخصوص ارسال نامه به جورج بوش، رئیسجمهور آمریکا: «هیچکس در دنیا جرئت نمیکند که چنین نامهای را به رئیسجمهور آمریکا بنویسد. در نامه احمدینژاد به بوش سوره و شماره آیههای قرآن نیز ذکر شده است. نامه احمدینژاد به بوش فوقالعاده است و از الهامات خداوند است». جنتی در خطبه دوم نمازجمعه تهران تصریح کرد: «این نامه فوقالعاده است و عقیده من این است که از الهامات خدا بود. خدا به این مردم و این مملکت عنایت دارد و ما هم باید قدر این عنایت الهی را بدانیم».
آیتالله جنتی نامه احمدینژاد به بوش را «نامه عجیب و غریبی» توصیف کرد و گفت: «توصیه میکنم این نامه را بچهها همه بخوانند و در مدارس و دانشگاهها خوانده شود و صداوسیما نیز مکرر آن را بخواند».
او با اشاره به پیامهای این نامه افزود: «این نامه جای خودش را در دنیا باز کرده است و هیچکس در دنیا جرئت نمیکند که چنین نامهای را به رئیسجمهوری آمریکا بنویسد».
آیتالله جنتی خاطرنشان کرد که این نامه را روی هر میزی بگذارید، در مقابل آن حرفی ندارند که بزنند. خطیب جمعه تهران تصریح کرد: «در این نامه همچنین ادعای آنها در زمینه پیروی از مسیح زیر سؤال رفته و تصریح شده است که این ادعا و همچنین ادعای دموکراسی و حقوق بشر، با کارهای آنها نمیسازد و آنها دروغ میگویند وگرنه این اعمال را انجام نمیدادند».
17 آبان 1387؛ حمایت رسمی وی از محمود احمدینژاد برای انتخابات آتی: آیتالله احمد جنتی در خطبههای ١٧ آبان ٨٧ حمایتی تمامقد از دولت احمدینژاد داشت و گفت: «ریختهاند به جان دولت هرچه میخواهند میگویند. کور خواندهاند که یکروزی مردم مملکت را دودستی تقدیمشان کنند». اهمیت این مسئله از آن رو بود که ایشان دبیر شورای نگهبان نیز بوده و تأیید صلاحیتها و نظارت بر انتخابات ریاستجمهوری را نیز برعهده داشت.
9 بهمن 1390؛ تشبیه حسنی مبارک به فرعون: «من در زمان فرعون چند سفر به مصر رفته بودم». به تشبیه رفتار حسنی مبارک با فراعنه مصر پرداخت و از رنج مردم انقلابی مصر گفت که در سالگرد انقلاب خود به سر میبردند. اما همین تشبیه باعث ایجاد لطیفههای زیادی درخصوص سن بالای آیتالله جنتی شد.
۳۱ شهریور ۱۳۹۲؛ درخصوص حجاب دانشجویان دختر: «اجرای قانون حجاب در کوچه و بازار و سواحل دریا مشکل است. دولت باید اجرای این قانون را ابتدا از «جیرهخوارها» و حقوقبگیران خود آغاز کند. دولت باید از آنهایی که انتهای ماه از او حقوق میگیرند این قانون را آغاز کند و این افراد را ملزم به رعایت حجاب اسلامی کند. چرا دختران دانشجویی که میخواهند درس بخوانند بعد از ورود به دانشگاه چادر خود را برمیدارند و «خراب» میشوند. دانشجویان در دانشگاه نمره میخواهند و برای کسب این نمره هر صحبتی را گوش میدهند، لذا میتوان به آنها این تذکر را داد که چنانچه حجابشان را رعایت کردند، این اجرای قانون در نمره و انضباط آنها تأثیرگذار است. با این شرایط مسلما آنها حجاب را رعایت میکنند».
10 بهمن 1393؛ درخصوص مذاکره با آمریکا و خوردن یک وعده غذا در روز: «من نمیدانم اینها چه قوم و خویشاوندی با آمریکا دارند که تصور میکنند آمریکا باید آب و نانشان را تأمین کند، ممکن است در ظاهر برخی حرفها را مطرح کنند اما در باطن عقیدهشان این است که تنها راهحل مشکل و شکستن تحریمها کنارآمدن با آمریکاست».
امامجمعه موقت تهران با اشاره به مذاکرات دوجانبه دولت ایران و آمریکا اشاره کرد: «ممکن است زمانی فرا برسد که ما روزی دو وعده غذا بخوریم؛ چه اشکالی دارد حتی اگر شرایط بدتر شود، ما روزی یک وعده غذا بخوریم؛ همانطور که الان نیز برخی روزی یک وعده غذا میخورند؛ مردم ما تاب و تحمل را دارند چراکه گرسنگیکشیدن بدتر از داغ ازدستدادن عزیزان و جوانان نیست؛ آیا آن کسی که جوان و عزیزش را داده است، حال برای انقلاب، اسلام و نظام حاضر نیست قدری گرسنگی بخورد؟».