پیشنهاد فارنپالیسی به ترامپ برای حفظ برجام
به گزارش فارس، «فارنپالیسی» در گزارشی به «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا توصیه کرده به جای خروج از برجام، تعلیق تحریمها علیه ایران را به بازرسی از مراکز ایران مشروط کند. فارنپالیسی با این استدلال که خروج آمریکا از برجام به نفع ایران تمام خواهد شد، نوشته است: «راه بهتری وجود دارد. کنگره باید بندهای «قانون بررسی توافق هستهای» (اینارا) را اصلاح کرده و الزام گزارشدهیهای دورهای رئیسجمهور برای تایید آن را لغو کند.»
کنگره آمریکا قانون موسوم به «اینارا» را سال ۲۰۱۵ برای نظارت نهاد قانونگذار آمریکا بر توافق هستهایدولت آمریکا با ایران به تصویب رساند. برخی بندهای این قانون، رئیسجمهور آمریکا را ملزم به گزارشدهی به کنگره درباره پایبندی ایران به برجام میکنند. فارنپالیسی نوشته است: «در عوض، دولت باید بهعنوان یکی از شرطهای صدور معافیتهای تحریمی برای ایران، بهطور منظم هر سایت مظنون به انجام فعالیتهای غیرمجاز هستهای را به کنگره گزارش داده و با همکاری متحدان بر بازرسی فوری از آنها توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی اصرار کند.»
دولت آمریکا به موجب بندهای برجام ملزم است تحریمهای وضعشده علیه ایران به بهانه برنامه هستهای راتعلیق کند. واشنگتن، بهرغم پایبندی ایران به تمامی تعهداتش در برجام تلاش کرده با کارشکنی، مزایای ایران از توافق را به حداقل برساند. ۱۲ ماه مه(۲۲اردیبهشت ۹۷) ترامپ بار دیگر با این ضربالاجل قانونی روبهرو است که آیا تحریمهای لغو شده براساس توافق هستهای علیه تهران را دوباره برقرار کند یا نه. قانونگذاران ارشد و برخی از مقامات ارشد امنیت ملی رئیسجمهوری برای حفظ توافق کوشش میکنند ولی این گمان وجود دارد که پرزیدنت ترامپ در این ارتباط متمایل به رد مشاوره با تیم سیاست خارجی خود است، همانگونه که در مورد شناسایی قدس بهعنوان پایتخت اسرائیل عمل کرد.
ترامپ در نیمه اکتبر گذشته هنگام صحبت در مورد وضعیت توافق هستهای با ایران بار دیگر عدم رضایت خود را نسبت به توافق هستهای نشان داد و از کنگره آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا خواست در مورد ضعفهای توافق هستهای اقدام کنند. خودداری وی از این تایید انجام تعهدات توسط ایران، هیچ تاثیر عملی بر توافق ندارد، هرچند طبق قانون یک فرصت ۶۰ روزه به کنگره میدهد تا اعمال دوباره تحریمها علیه ایران را تصویب کند. با این ضربالاجل، فرصت ۹۰ روزه پرزیدنت ترامپ برای تایید یا رد پایبندی ایران به تعهداتش در توافق اتمی و نیز تعهدات آمریکا در لغو تحریمها نیز فرا میرسد. در صورت عدم تمدید لغو تحریمها، ایران میتواند بگوید آمریکا توافق را نقض کرده است.
تاثیر خروج از برجام بر کرهشمالی
همزمان با پیشنهاد فارنپالیسی به ترامپ، معاون وزیر امورخارجه پیشین آمریکا گفت که خروج ترامپ از توافق هستهای به پیونگیانگ نشان خواهد داد که آمریکا بهعنوان یک مذاکرهکننده قابل اعتماد نیست. به گزارش «ایسنا» وندی شرمن، معاون وزیر امورخارجه پیشین آمریکا که مذاکرات هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ را هدایت میکرد، در گفتوگو با یاهو نیوز، درباره تصمیم احتمالی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا برای خروج از توافق هستهای گفت: تصور کنیم که دولت ترامپ قصد دارد از توافق با ایران خارج شود. سوالی که از آنها دارم این است که میخواهند روز بعد از آن چه کاری انجام دهند؟
شرمن ادامه داد: حتی اگر متحدان اروپایی تلاش کنند که این توافق را به همراه روسیه و چین حفظ کنند، سبب خواهد شد که آمریکا تنها و بیرون بماند. او تاکید کرد: «اگر رئیسجمهور ترامپ تحریمها را مجددا اعمال کند و اروپا به نحوی نتواند این توافق را حفظ کند، ایرانیها احتمالا بازرسان بینالمللی را بیرون میکنند و رژیم راستیآزمایی این توافق را نخواهند پذیرفت. در این صورت آمریکا و متحدانش هیچ نظارتی بر فعالیتهای هستهای ایران نخواهند داشت.»
این مقام پیشین آمریکایی تاکید کرد که خروج آمریکا از توافق هستهای، این کشور را به سمت یک جنگ بزرگتر در خاورمیانه سوق خواهد داد. چیزی که رئیسجمهور تاکید میکند خواهان آن نیست. شرمن همچنین گفت: «اگرچه رئیسجمهور ترامپ ممکن است تصور کند که خروج از توافق هستهای به کرهشمالی نشان خواهد داد که چقدر وی روی حرف خود میایستد، اما این کار به پیونگ یانگ نشان خواهد داد که آمریکا بهعنوان یک مذاکرهکننده قابل اعتماد نیست.» او در پایان افزود: «بنابراین من نمیتوانم درک کنم که برنامه دولت ترامپ برای روز بعد از لغو توافق هستهای با ایران چیست. رئیسجمهور آمریکا که از زمان روی کار آمدنش بارها تهدید به خروج از توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ کرده است، از طرفهای اروپایی این توافق خواسته است که آن را اصلاح کنند. در غیر این صورت واشنگتن از توافق خارج خواهد شد.»
برجام، محور دیدار مرکل و ترامپ
در ادامه تلاشهای حفظ برجامی، یک مقام ارشد آمریکایی گفت که صدراعظم آلمان قرار است در دیدار خود با رئیسجمهور آمریکا درباره توافق هستهای با ایران گفتوگو کند. به گزارش خبرگزاری رویترز، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان قرار است ۲۷ آوریل (۷ اردیبهشت) با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در واشنگتن دیدار کند. به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، اختلافات بر سر توافق هستهای با ایران و مسائل تجاری در روابط فرا آتلانتیک از موضوعات مورد گفتوگو در این دیدار خواهد بود. سفر مرکل به آمریکا که خبرآن اولین بار از سوی روزنامه آلمانی بیلد منتشر شد، کمی پیش از ضربالاجل رئیسجمهور آمریکا درخصوص توافق هستهای با ایران انجام میگیرد. او پیش از این هشدار داده بود که اگر اروپاییها این توافق را اصلاح نکنند واشنگتن از آن خارج خواهد شد. دفتر صدراعظم آلمان تاکنون اظهارنظری درباره این دیدار نکرده است.
تاکید ژاپن و اروپا بر حفظ برجام
همزمان با تلاشهای آلمان، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیر خارجه ژاپن نیز در یک گفتوگوی تلفنی بر ضرورت حفظ توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ تاکید کردند. فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «تارو کانو»، وزیر خارجه ژاپن روز جمعه در یک گفتوگوی تلفنی درباره تنشها در شبهجزیره کره، توافق هستهای ایران و روابط دوجانبه گفتوگو کردند. در بیانیهای که دفتر موگرینی صادر کرده عنوان شده طرفین بر تعهد استوار به توافق هستهای ایران و ضرورت اجرای آن تاکید کردهاند. موگرینی از کمک ژاپن به اجرای این توافق، از جمله کمکهای فنی این کشور تشکر کرده است. ترامپ در بیانیهای دیماه سال گذشته به نمایندگان کنگره آمریکا و دولتهای اروپایی ضربالاجل داد تا فرارسیدن موعد بعدی تعلیق تحریمها در روز ۲۲ اردیبهشتماه برای آن چه «اصلاح معایب فاجعهبار برجام» میخواند، اقدام کنند و گرنه آمریکا را از توافق هستهای خارج خواهد کرد. کشورهای اروپایی در عین مخالفت با تهدیدهای ترامپ برای لغو «برجام»، با درخواستهای وی برای تشدید فشارها علیه تهران در حوزه برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای همراه شدهاند.