تأثیر افزایش قیمت دلار و یورو بر فوتبال ایران

افزایش قیمت ارز و تأثیر آن بر روی فوتبال ایران را می توان از دو جنبه مورد بررسی قرار دارد؛ تهدید و فرصت.

تهدیدها

افزایش قیمت مربیان خارجی

نمی توان کتمان کرد که ورود مربیان درجه یک خارجی مانند کارلوس کی روش، برانکو ایوانکوویچ و وینفرد شفر تأثیر شگرفی روی فوتبال ایران گذاشته است. مربیانی که هر یک با سبک منحصر به فرد خود تیم های تحت اختیارشان را به سطح بالایی از ارائه فوتبال رسانده اند. اکنون فدراسیون فوتبال با مبلغ هنگفتی که برای قرارداد کارلوس کی روش در نظر گرفته بود چالشی اساسی را برای تمدید قرارداد پیش روی خود خواهد داشت مخصوصاً این که قرارداد کی روش دارای آپشن نیز هست و این آپشن ها باید در روز تحققشان پرداخت شود. پرسپولیس و استقلال دو تن از مربیان درجه یک خارجی را در اختیار دارند و از آنجا که این قراردادها با واحد پولی دلار تنظیم می گردد هر روز بر مبالغ ریالی آن ها افزوده می شود و این درحالی است که استقلال هنوز موفق به تمدید قرارداد وینفرد شفر نشده است. به طور حتم قطع همکاری هر یک از این مربیان تیم هایشان را دچار بحرانی جدید خواهد کرد. تجربه نیز نشان داده که در حضور این مربیان خارجی تنها افرادی مانند امیر قلعه نویی باتجربه خاصیت رقابتی دارند و دیگر مربیان جوان دیگر قادر به رقابت با چنین مربیان درجه یکی نیستند. برای مثال می توان به تفاوت مربیانی مانند حمید استیلی، علی دایی و حمید درخشان با برانکو ایوانکوویچ در پرسپولیس یا علیرضا منصوریان، صمد مرفاوی و پرویز مظلومی با وینفرد شفر در استقلال اشاره کرد که زمین تا آسمان است.

افزایش قیمت بازیکنان خارجی

هر باشگاهی در نقل و انتقالات مجاز است که چند بازیکن خارجی جذب کند. حال این بازیکنان خارجی چه باکیفیت و چه بی کیفیت باشند مبالغ پرداختی به آنان به دلار در قرارداد درج خواهد شد. بدیهی است در نقل و انتقالات آتی ریسک جذب بازیکنان خارجی به حداقل خود خواهد رسید. اما با بازیکنان خارجی فعلی شاغل شاخص تیم ها چه باید کرد؟ برای مثال، تأثیرگذاری بازیکنانی مانند سرور جپاروف و مامه بابا تیام را نمی توان در روند تیمی تیم استقلال کتمان کرد. شاید اگر بازیکنی مانند تیام به مجموعه استقلال اضافه نمی شد اکنون شاگردان شفر صدرنشین گروه آسیایی خود نبودند.

افزایش هزینه های اردوهای خارجی

تیم ملی فوتبال ایران برای رقابت های جام جهانی 2018 روسیه آماده می شود و این یعنی اجباراً باید تدارک اردوهای خارجی و اسکان در خارج از کشور دیده شود. حال با این نرخ افزایشی دلار کار برای مهیاکنندگان این اردوها بسیار سخت خواهد شد. هزینه چهار تیم حاضر در لیگ قهرمانان آسیا نیز افزایش فزاینده ای به خود خواهد دید. ابعاد این قضیه وقتی جدی تر می شود که رقابت با تیم های عربستانی را در نظر بگیریم. جایی که از 6 بازی مرحله گروهی فقط 2 بازی در داخل خانه خواهد بود.

افزایش جریمه های خارجی

اکثر تیم های ایرانی مشکل بدهکاری به بازیکنان خود را دارند و برخی تیم ها به بازیکنان خارجی خود بدهکار هستند. پرونده های مختلفی در فیفا علیه تیم های ایرانی تشکیل شده و چون مبالغ رسمی اعلام شده در احکام به دلار و یورو می باشد اگرچه این مبالغ دلاری ثابت هستند اما قاعدتاً هر روز به لحاظ ریالی روندی صعودی را به خود خواهند دید. برای مثال باشگاه پدیده 144 هزار یورو به ایگور پراهیچ بدهکار است. بدیهی است که اختلاف این مبلغ در زمان ابلاغ حکم با تاریخ امروز نجومی است. اما فقط می خواهیم اختلاف یک روزه را بدست آوریم. قیمت یورو در روز 19 فروردین ماه 65500 ریال در بازار آزاد خرید و فروش می شد و به این ترتیب ارزش ریالی این پول در این تاریخ 9,432,000,000 ریال بود. اما در تاریخ 20 فروردین ماه قیمت به 70450 ریال افزایش یافت که به عبارتی معادل 10,144,800,000 ریال است. اختلاف همین یک روز معادل 712,800,000 ریال می باشد. یعنی باشگاه پدیده به ازای همین یک روز رسماً بیش از 71 میلیون تومان دیگر بدهکار شده است. حال این مثال را می توان به باشگاه های دیگر نیز تعمیم داد.

فرصت ها

افزایش سود حاصل از ترانسفر بازیکن داخلی به خارج از کشور

جام جهانی 2018 و نقل و انتقالات تابستانی نزدیک است و به همین دلیل احتمال لژیونر شدن بازیکنان داخلی (خصوصاً ملی پوشان) افزایش می یابد. در این میان بازیکنانی که با باشگاه های داخلی قرارداد دارند اگر ترانسفر شوند سود بالایی را با تحویل ارز به این باشگاه ها تزریق می کنند. البته تعداد بازیکنانی که تحت قرارداد بلندمدت با باشگاه هایشان هستند اندک است.

استقبال از اردوهای داخلی

بدیهی است با افزایش قیمت ارز تمایل باشگاه ها به برپایی اردوهای خارجی کاهش پیدا می کند و فرصت خوبی برای کمپ های داخلی خواهد بود تا پذیرای تیم های مختلف باشند و وجوه باشگاه ها در داخل همین کشور خرج شده و از خروج ارز جلوگیری شود. البته تعداد کمپ های مناسب در ایران قاعدتاً کم است و در آینده باید فکری به حال این موضوع کرد.

جوانگرایی اجباری

وقتی مربیان نتوانند بازیکنان خارجی مدنظر خود را جذب کنند و بازیکنی نیز در نقل و انتقالات نباشد که پاسخگوی نیازهای آن ها باشد به ناچار به تیم های پایه خود روی آورده و جوانان بیشتری جذب تیم ها شده و فرصت بازی پیدا می کنند. جسارت مربیان افزایش می یابد و قاعدتاً استعدادهای بیشتری در فوتبال ایران خود را اثبات خواهند کرد.

مشخصاً تهدیدهای ناشی از افزایش قیمت ارز بسیار بیشتر از فرصت هایی است که این معضل در پیش روی فوتبال ایران قرار می دهد. فوتبال ایران به لحاظ مالی در سراشیبی سقوط قرار دارد و وجود مانعی به نام افزایش ارز شیب این سقوط را بسیار بیشتر خواهد کرد.