آخرین خبرها از برجام؛ پیام تهران به اروپا، هشدار به آمریکا

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین ؛ پس از آنکه رئیس جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان از آمریکا بازگشتند و بسیاری از رسانه ها نوشتند که آنها نتوانسته اند، رئیس جمهوری زیاده خواه آمریکا را از نقض برجام منصرف کنند گمانه زنی ها درباره افزایش احتمال خروج واشنگتن از این معاهده بین المللی و نیز سرنوشت آتی آن بشدت افزایش یافته است.

این گمانه زنی های رسانه ای و کارشناسی بویژه پس از اتمام حجت وزیر خارجه ایران که در پیامی ویدیویی هم آمریکا و هم اروپا را مورد خطاب قرار داد شدت بیشتری گرفت؛ حالا رسانه های آمریکایی وابسته به اندیشکده های این کشور نیز بصراحت خروج از برجام را به زیان آمریکا معرفی می کنند و به دونالد ترامپ هشدار می دهند.

**پیام محکم ایران

ظریف روز پنجشنبه در پیام ویدیویی خود تاکید کرد: طی یک سال گذشته شنیده می شود ترامپ از این توافق ناراضی است و اکنون به نظرمی رسد واکنش برخی کشور های اروپایی این بوده که به آمریکا امتیازات بیشتری دهند، البته از جیب ما.

وی تصریح کرد: این مماشات مشتمل بر وعده هایی برای دستیابی به یک توافق جدید است که موضوعاتی را شامل می شود که همه ما در ابتدای مذاکرات هسته ای بر سر حذف آنها به توافق رسیده بودیم، از جمله قابلیت های دفاعی و نفوذ منطقه ای ایران، ولی باید توجه داشته باشید که در هر دو موضوع این ایران است و نه غرب که دلخوری های جدی و طلب های بسیار دارد.

در بخش دیگری از پیام ظریف تاکید شده است: اجازه دهید یک بار و برای همیشه این موضوع را کاملا روشن کنم؛ ما نه امنیت خود را برون سپاری می کنیم و نه بر سر توافقی که آن را از ابتدا با حسن نیت اجرا کرده ایم مجددا مذاکره یا چیزی بدان اضافه می کنیم.

این پیام ویدیویی زمانی منتشر شد که چند روز پیش از آن نخست وزیر رژیم صهیونیستی در یک برنامه تلویزیونی با ادعای نمایش چند هزار برگ سند از برنامه مخفیانه هسته ای ایران باهدف تولید سلاح اتمی تلاش کرد زمینه سازی لازم را برای خروج ترامپ از توافق انجام دهد.

برنامه تلویزیونی بنیامین نتانیاهو که حتی داخل سرزمین های اشغالی و نیز آمریکا خریداری پیدا نکرد با واکنش های ضدصهیونیستی در دنیا بویژه اروپا مواجه و اعلام شد که این اسناد کهنه و فاقد اعتبار هستند و تهران طبق گزارش های مکرر و مستمر آژانس بین المللی انرژی هسته ای به تعهداتش در برجام پایبند بوده است.

حال در شرایطی که حدود یک هفته بیشتر تا 22 اردیبهشت ماه – موعد اعلام ادامه تعلیق تحریم های هسته ای یا خروج ازبرجام توسط رئیس جمهوری آمریکا- باقی نمانده، سرنوشت برنامه جامع اقدام مشترک به سرخط مهم اخبار رسانه های دنیا بویژه اروپا تبدیل شده و همگی یکصدا بر ضرورت تلاش قدرت های اروپایی در حفظ برجام و نیز ادامه پایبندی به برجام حتی پس از خروج احتمالی واشنگتن از آن تاکید می کنند.

**در اروپا چه می گذرد

تارنمای رادیو فرانسه ( آر اف آی) نوشت که قدرت های اروپایی کماکان برای حفظ توافق هسته ای تلاش می کنند.

بنابر گزارش این رسانه، اروپایی ها همچنین کار روی برنامه ای را آغاز کرده اند که در صورت خروج آمریکا از برجام، از روابط تجاری شان با ایران حفاظت کنند.

خبرگزاری انگلیسی رویترز نیز در گزارشی به نقل از دیپلمات ها از آخرین تلاش های اروپایی ها برای نگه داشتن آمریکا در برجام یا «محدود کردن دامنه آسیب های خروج واشنگتن از این توافق» خبر داد.

رویترز به نقل از شش منبع اروپایی گزارش داد که قدرت های اروپایی طرح خود برای حفظ برجام را هفته آینده به واشنگتن ارائه خواهند کرد اما در عین حال تلاشی را برای حفظ روابط تجاری با ایران در صورت خروج آمریکا از برجام آغاز کرده اند.

این خبرگزاری مدعی است که سه قدرت اروپایی برخی اختلاف نظرهای خود را با آمریکا برطرف کرده اند، اما اختلاف بر سر خواسته واشنگتن پیرامون دائمی کردن محدودیت های فعالیت های هسته ای ایران بدون بازگشایی پرونده برجام (بند غروب) همچنان پابرجاست.

رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی آورده است: تلاش داریم فرمول درستی را بیابیم که پاسخگوی انتظارات آمریکایی ها باشد و در عین حال توافق هسته ای را نقض نکند.وی افزود: احتمال اینکه به توافقی (با واشنگتن) برسیم وجود دارد اما حتی در این صورت نیز گمان نمی کنم برای جلوگیری از خروج آمریکا از توافق هسته ای کافی باشد.

این ادعا مبنی بر تلاش غرب برای مذاکره با آمریکا درباره اعمال محدودیت در فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران خارج از توافق برجام درحالیست که تهران بصراحت در این مورد واکنش نشان داده و اعلام کرده که هیچ مذاکره یا توافق دیگری در این زمینه پذیرفته نخواهد شد.

**برجام منهای آمریکا، چطور؟

رویترز می نویسد: آلمان، انگلیس و فرانسه تاکید کرده اند که در صورت خروج آمریکا از برجام، همچنان در این توافق می مانند و برای حفظ روابط تجاری خود با ایران تلاش خواهند کرد.

یک مقام فرانسوی به این خبرگزاری اروپایی گفت که در صورت شکست اروپا در ترغیب ترامپ برای ماندن در برجام، بهترین راه حل جلب توافق آمریکایی ها برای ایجاد شرایطی است که امکان تجارت در بخش های غیرنفتی ایران را برای شرکت های اروپایی فراهم کند.

به نوشته رویترز، یکی دیگر از اقدامات اروپا ممکن است اجرای یک قانون مصوب اتحادیه اروپا مربوط به دهه 1990 میلادی باشد که شرکت های تجاری این اتحادیه را در صورت تجارت با ایران از تحریم های احتمالی آمریکا محافظت می کند.

اما تهران بارها تاکید کرده اگر قرار باشد برجام نقض شود و از منافع حاصل از برجام منتفع نشود هیچ دلیلی بر ادامه پایبندی بر آن نخواهد داشت.

**اروپا باید خودی نشان دهد

هندلزپلات پرتیراژترین نشریه اقتصادی آلمان نیز روز جمعه نوشت: آلمان و سایر کشورهای اروپایی باید برجام را به هر شکلی که شده حفظ کنند و به گفت و گو و تجارت با ایران ادامه دهند.

به باور این نشریه به نقل از کارشناسان، اروپایی ها باید مزایای اقتصادی فوری به ایران ارائه دهند و مکانیزم های محافظتی از شرکت های اروپایی در برابر تحریم های آمریکا را فعال کنند.

این نشریه آلمان در مطلب خود به قلم 'اولیور مایر' عضو موسسه امور بین المللی و امنیتی آلمان تاکید کرد که موضوع توافق هسته ای به آزمون مهمی در زمینه میزان آمادگی و جدیت اروپا برای محافظت از منافع خود در برابر اقدامات یکجانبه آمریکا تبدیل شده است .

اشپیگل دیگر نشریه شناخته شده آلمانی نیز در این باره با تاکید بر اینکه اروپا برای تداوم همکاری بعد از برجام با ایران آماده می‌‎شود نوشت:کشورهای اروپایی مواردی همچون نحوه حمایت از شرکت‌های خود از پیامدهای تحریم‌های جدید آمریکا را در دست بررسی دارند.

به نوشته این نشریه، بانک سرمایه‌گذاری اروپا می‌تواند با حمایت از امضای قرارداد با ایران، نقشی در این زمینه ایفا کند.

دفاعیه ها برای ادامه بقای برجام به رسانه های غربی محدود نشد، مقام های مختلف اروپایی نیز در این زمینه موضع گرفته اند.

**واکنش ها به نتانیاهو

سفیر اتحادیه اروپا در سرزمین های اشغالی در گفت و گو با تارنمای صهیونیستی «یدیعوت آحرونوت» در واکنش به ادعای نتانیاهو در مورد برنامه هسته ای ایران تاکید کرد که هیچ نشانه ای دال بر پایبندنبودن ایران وجود ندارد و این توافق ارزش حفظ کردن را دارد.

«امانوئل ژوفره» افزود:آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از اجرای توافق هسته ای سال 2015 تاکنون 10گزارش منتشرکرده که همه آنها پایبندی ایران به تعهدات خود در توافق را تایید می کند.

«نماینده دائم» فرانسه در سازمان ملل متحد نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه حفظ برجام اولویت پاریس است گفت: مکرون علاوه بر مذاکره با ترامپ در تماس تلفنی با روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران بیش از یک ساعت درباره برجام صحبت داشت که این امر حاکی از جدیت محض فرانسه در زمینه برجام است.

**دفاع روسیه از برجام

یکی دیگر از کشورهایی که هفته گذشته درباره برجام موضع گرفت روسیه بود، وزارت امور خارجه این کشور در بیانیه ای تاکید کرد: برجام سازوکار متعادلی است که در آن منافع همه طرف ها مورد توجه قرار گرفته و اختلال در آن پیامدهای جدی به همراه خواهد داشت.

در این بیانیه هشدار داده شده که برهم خوردن موازنه شکننده منافع در برجام منجر به پیامدهای جدی برای امنیت بین المللی و نظام منع گسترش (سلاح های هسته ای) خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در نشست خبری خود گفت: مسکو جایگزینی ابزارهای بازرسی و تضمین آژانس بین المللی انرژی اتمی در ارتباط با روند اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را غیرقابل قبول می داند و آن را نمی پذیرد.

«ماریا زاخاروا» این سخنان را در واکنش به ادعاهای نخست وزیر رژیم صهیونیستی درباره برنامه هسته ای ایران بیان کرد و افزود: هر مساله ای که به طور مستقیم با روند اجرای برجام مرتبط باشد می تواند تنها توسط اعضای کمیسیون مشترک گروه 1+5 و ایران مورد بررسی قرار گیرد.

**نتیجه دو سر برد برای ایران

درحالی که بسیاری از رسانه ها رویکردهای اخیر ترامپ را نشانه ای بر خروج او از برجام گمانه زنی می کنند، برخی تحلیلگران و حتی مقام های داخلی در آمریکا معتقدند که رئیس جمهوری آمریکا باتوجه به هزینه های بالا و فشارهای چندجانبه برای حفظ برجام احتمال دارد یا قید خروج کامل از این معاهده بین المللی را بزند یا حداقل در این برهه از زمان از آن خارج نشود.

«مارک میدوز» عضو جمهوری خواه کنگره و نماینده ایالت کارولینایی شمالی در گفت وگو با «دیلی بیست» پیش بینی کرده که آمریکا احتمالا از «خروج کامل» از برجام پرهیز می کند.

همزمان با رسانه های اروپایی، رسانه های غربی هم فشار برای متقاعد کردن تصمیم گیران کشورشان برای پایبندی به برجام زیاد شده است.

نشریه «فارن اَفرز»وابسته به اندیشکده آمریکایی شورای روابط خارجی دراین باره نوشت: خروج از برجام، خطای راهبردی آمریکا بانتیجه دوسر بُرد برای ایران است.

این نشریه با تاکید براین نکته که برخلاف آنچه واشنگتن تصور می کند خروج از برجام به این سادگی نیست، تاکید کرد:گرچه منتقدان داخلی وخارجی دولت ترامپ معتقدند خروج واشنگتن از برجام و از سرگیری تحریم ها علیه ایران به منزله اهرمی برای اعمال فشار بر تهران و واداشتن ایران به پذیرش مذاکره دوباره درباره محدویت های برنامه هسته ای اش عمل خواهد کرد اما باید به روند پیچیده نحوه کارکرد تحریم ها نیز توجه داشت.

این نشریه ادامه داده است: با توجه به مخالفت بین المللی با خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم ها، چگونگی کارکرد تحریم ها و فشار اقتصادی بر ایران، چالشی بزرگ برای دولت ترامپ است. نتیجه این امر، می تواند نتیجه ای 'دو سر بُرد' را برای ایران رقم بزند بدان معنا که ایران هم از محدودیت های قید شده در برجام رهایی خواهد یافت و هم می تواند دستکم از بخشی از معافیت های تحریمی برخوردار شود.

فارن افرز در بخشی دیگر از گزارش خود می نویسد: ارائه ساختار حقوقی برای احیای تحریم ها علیه ایران، چگونگی تحریم مجدد مقامات و شرکت های ایرانی خارج شده از فهرست تحریم های آمریکا در چارچوب برجام، متقاعد کردن دولت ها و شرکت های خارجی به قطع روابط تجاری با تهران و نیز متقاعد کردن خریداران نفت ایران به کاهش خرید نفت از این کشور، از جمله چالش های حقوقی و سیاسی پیش روی دولت ترامپ در صورت خروج از برجام و اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران است.

براساس این گزارش، با توجه به اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی بارها پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید کرده، واشنگتن در جلب حمایت سیاسی برای اعمال تحریم های یکجانبه در سازمان ملل با مشکل مواجه است و بیش از فایده، متقبل هزینه خواهد شد.