گزارش میدانی «شرق» از اعتصاب بزرگترین بازار تجاری غرب کشور؛ بانه در اغما
به گزارش اقتصادنیوز در بخشی از این گزارش آمده است:«بانه، شهری با ۱۱۰ هزار نفر جمعیت در شمال کردستان حالا یک ماه است که شاهد اعتصاب بازاریان است. بازاری که به بستهشدن مرزها معترض است و با پایینکشیدن کرکره مغازهها و پهنکردن سفره خالی در برابر فرمانداری تلاش میکند صدایش را به تهران برساند. این سومین اعتصاب بازار بانه در یک سال گذشته است و مسئولان مختلف کشور از معاون وزیر صنعت تا سعید جلیلی را راهی بانه کرده است. به بانه در گذشتههای دور بهروٌژه میگفتند، یعنی شهری رو به خورشید که حالا حال و روزش شچندان آفتابی نیست. این اعتصاب اما اگر دو خصیصه مهم داشته باشد، یکی آرامش مثالزدنیاش در اعتراض مدنی است و دیگری تلاشش برای هشدار درباره سرنوشت شهری که بر پایه همین مرز رشد کرده و رونق گرفته و بستهشدن این مرز میتواند به معنای پایان دوران شکوفاییاش باشد.»
شرق در ادامه نوشت:«اگر روزی تجارت مردمان این مناطق به گذراندن کالاها از مرز ایران و عراق و تحویل آن به بازرگانان این سوی مرز خلاصه میشد، بعد از گذشت چند سال مردمان بانه متوجه شدند که میتوانند درآمد بیشتری هم از این راه داشته باشند. خیلی زود بازاریان این شهر با راه و رسم تجارت آشنا شدند و به جای خرید کالا از کردستان عراق شرکای تجاریشان را در چین، امارات و ترکیه پیدا کردند. آنها به مرور توانستند با هم وارد شراکتی نانوشته شوند و تعاونیهایی را که روی کاغذ وجود نداشت، شکل بدهند. اگر تعاونی به معنی همکاری چند دوست یا همصنف برای کسب سود مشترک باشد، آنچه بازاریان بانه انجام دادند، دقیقا مصداق تشکیل تعاونیهایی برای واردات بود. هیچکدام از این مغازهداران توانایی مالی کافی برای واردات کالا از مبدأ را نداشتند؛ پس تصمیم گرفتند با همکاری هم این کار را انجام بدهند و با جمعکردن سرمایه و سفارشهای خود، نمایندگانی به چین و امارات فرستادند و اولین سفارشهای خرید خود را دادند. سفارشهایی که در کنار هم میتوانست بار یک کانتینر شده و در بندرعباس به آنها تحویل داده شود. سپس این کالاها از بندرعباس به اقلیم کردستان عراق ترانزیت میشدند و از آنجا از طریق کولبرها به بازار بانه میرسیدند. در بانه هر مغازهدار سفارشهای کوچک خودش را تحویل میگرفت و با قیمتی که بسیار پایینتر از قیمتهای داخل کشور بود، عرضه میکرد. به این ترتیب بود که خیلی زود بانه به شهری خاص میان شهرهای مرزی کشور تبدیل شد و در مدت کوتاهی هزاران مغازه و دهها پاساژ بزرگ و کوچک در آن شکل گرفت. مسئولان نیز از این ابتکار مردم استقبال کردند و مجوزهای تأسیس مغازه و پاساژ یکی پس از دیگری صادر میشدند و عوارض حاصل از آن جان تازهای به دستگاههای اجرائی شهر میداد.بانه بهسرعت به آبادترین شهر منطقه تبدیل شد و نرخ بیکاری در آن بهشدت کاهش یافت. هزاران شغل مستقیم و دهها هزار شغل غیرمستقیم از این تجارت شکل گرفت و نام بانه به گوش مردمان سراسر ایران رسید و تابلوی بزرگی در ورودی شهر نصب شد که رویش نوشته شده بود: به بانه، نگین تجارت غرب کشور خوش آمدید.»
به گزارش اقتصادنیوز در ادامه این گزارش آمده است:«زمستان سال گذشته و پس از بستهشدن مرزهای غرب کشور همزمان با برگزاری رفراندوم کردستان، اولین شوک اقتصادی به بانه وارد شد. این شوک اما خیلی زود با بازگشایی دوباره مرزها رفع شد و تا عید نوروز همانند گذشته واردات توسط کولبران از دو مسیر کولبری این شهرستان انجام میشد. پس از عید اما با دستوری که از پایتخت صادر شد، دومین شوک اقتصادی به این شهر وارد شد. انسداد مرز، مانند انسداد رگ حیات این شهر، اقتصاد شهرستان بانه را دچار سکته کرد و آنچه مردمان این شهر از آن میترسیدند، رخ داد. اگر مسدودیت مرز در مناطق دیگر به معنی بیکارشدن کولبران بود، در بانه این انسداد، به معنی بیکارشدن اغلب مردم بود. سهم کشاورزی و صنعت از اقتصاد بانه در برابر تجارت این بازار تقریبا هیچ است و به همین دلیل بانه بیشتر از سایر نقاط مستعد اعتراض و اعتصاب بود. اعتراضی که خیلی زود شکل گرفت و اعتصابی که یک ماه طول کشیده است.روزی که بازاریان بانه اطمینان پیدا کردند این انسداد مرز مانند آنچه در بهمنماه رخ داد موقت نخواهد بود، کرکره مغازههایشان را پایین کشیدند و در برابر فرمانداری بانه سفرهای خالی پهن کردند. سفرهای که اگرچه نمادین بود اما در صورت بستهماندن مرزها ممکن است کاملا رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد. از روزی که بازاریان کرکره مغازههایشان را پایین کشیدند و شهر تعطیل شد تا امروز، چند تجمع اعتراضی در برابر فرمانداری، مسجد جامع و گمرک بانه شکل گرفته است. عمده این اعتراضات با درخواست بازگشایی مرز صورت گرفتهاند اما چند بازیگر عمده در این وضعیت خواستههای دیگری را هم دنبال میکنند. برای اینکه بتوانیم درک بهتری از وضعیت امروز شهر بانه داشته باشیم، باید به یاد بیاوریم که عمده کالاهایی که بازاریان بانه از آن سوی مرز به داخل حمل میکردند، لوازم خانگی با برندهای محبوب جهانی یا پوشاک هستند که واردات هر دو به ایران به شیوهای که این بازاریان وارد میکنند، ممنوع است. اغلب برندهایی که این بازاریان به ایران وارد میکنند، در ایران نمایندگیهای رسمی دارند که بازار ایران را تأمین میکنند و البته دست پرزوری هم در تعامل و همکاری با دستگاههای مرتبط دارند. میزان واردات و فروش این محصولات در بانه در برابر بازار بزرگ این نمایندگیهای رسمی اینقدر کوچک است که تاکنون اعتراض مهمی به این بازار نداشتهاند. در کنار آن برخی برندها، مانند برندهای آمریکایی هم هستند که واردات آنها به کلی به ایران ممنوع است. در کنار آن برخی اجناس مانند پوشاک نیز اجازه واردات به ایران ندارند اما از طریق کولبران به بانه میرسند؛ هرچند حجم واردات این پوشاک هم در مقایسه با وارداتی که از طریق مناطق آزاد انجام میشود و سپس با روشهای مختلف وارد سرزمین اصلی میشوند، بسیار اندک است. برخی طرحها مانند ایجاد منطقه آزاد یا ویژه اقتصادی در بانه از این جهت کمکی به وضعیت بازار بانه نمیکند چراکه همچنان این بازار از واردات و عرضه بسیاری از کالاها که امروز برگ برنده و باعث رونقش هستند، محروم خواهد بود. از سوی دیگر توسعهای که منطقه آزاد یا ویژه میتواند برای هر منطقهای ایجاد کند، پیش از این در بانه ایجاد شده است و یقینا بازیگران و کاسبان اصلی منطقه آزاد در این منطقه، بازاریان بانه نخواهند بود.»
این روزنامه در ادامه نوشت:« اینترنت بانه سه روز قطع بوده و در مدتی که در بانه هستیم هم به سختی امکان اتصال به شبکه وجود دارد.قطع اینترنت به دستور روحانی و قطع اینترنت و تلگرام به دستور روسیه دو شایعه رایج درباره اینترنت در بانه هستند.»