رونمایی از بسته پیشنهادی «توافق واقعی»

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا؛ اعضای اندیشکده مبنا بر این باورند، از آنجا که باقیماندن در برجام اصل پذیرفته شده همه اعضای کنونی این توافق است، باید ساز و کاری را یافت که ضمن تضمین پایداری برجام، منافع همه را یکجا ببیند.

به باور آنان، فروش نفت ایران یکی از گزینه های اصلی در بسته پیشنهادی است که با توجه به رویکرد ایران در کاهش وابستگی به نفت، باید کنترل مصارف درآمدهای نفتی را با برنامه نفت در برابر فناوری پیگیری کرده و از محدودسازی فروش نفت پرهیز کرد.

آنگونه که در نشست رونمایی از این بسته پیشنهادی به خبرنگاران توضیح داده شد، توافق برای صلح در منطقه غرب آسیا را نباید در توافق با اروپایی ها از یاد برد زیرا این کشورها در سال های اخیر به دلیل بحران مهاجرت پناهجویان منطقه بویژه سوری و عراقی به سمت اروپا، آسیب های بسیاری دیده اند.

«مجید شاکری» اقتصاددان و از طراحان این بسته پیشنهادی توضیح داد که چگونه در هفته های گذشته محافل رسمی و غیررسمی اروپایی پیشنهادهای مختلفی را برای باقیماندن ایران در برجام ارایه کرده اند. این پیشنهادها طیف های گسترده ای از جمله «محافظت از شرکت های خریدار نفت ایران و حمایت بانک های مرکزی اروپایی برای پرداخت مطالبات کشورمان با پیشنهاد مصرف شدن این درآمدها برای واردات از اروپا» را در بر می گیرد.

آنگونه که «تیرداد احمدی» دیگر عضو این اندیشکده توضیح داد، مهمترین مشکل در اعمال تحریم های آمریکا، فرآیند تسویه است و از این نظر محافظت از فرآیند انتقال مالی به مراتب مهمتر از شرکت خریدار است.

به باور وی، آنچه اکنون اروپایی ها به عنوان بسته پیشنهادی روی میز مذاکره با ایران قرار داده اند، پیشنهادهایی است که گروه بحران برای استفاده از شرکت های انرژی اروپایی با حداقل تعامل با اقتصاد آمریکا طراحی کرده است زیرا آنچه اروپا را در مواجهه با تحریم ها آسیب پذیر می کند، سهم بالای مبادلات یورو و دلار و در هم تنیدگی مویرگی اقتصاد آن با آمریکاست.

شاکری توضیح داد که نقل و انتقال و تسویه مالی به یک یا چند بانک مرکزی در اروپا از این نظر که هزینه سیاسی قراردادن نهادی در حد بانک مرکزی در فهرست تحریم ها بسیاربالاست، قابل تامل است اما در عمل مشکلات دیگری وجود دارد که کارایی این ابزار را کاهش می دهد؛ برای نمونه اکنون پنج بانک اختصاصی یورویی در اختیار ایران است تا با آن مراودات غیردلاری انجام دهد اما تحریم های آمریکا این بانک ها را در خاک اروپا ایزوله کرده به شکلی که فقط ابزار برای اتصال این بانکها به محیط تجاری اروپا استفاده از استثنای غذا و دارو خواهد بود.

بسته پیشنهادی به اروپا، روسیه و چین

عضو اندیشکده مبنا با تقسیم بندی بسته پیشنهادی خود به سه بخش منافع اروپا، روسیه و چین توضیح داد: در بسته پیشنهادی با اروپا می توان «فروش تضمینی 680 هزار بشکه نفت به اتحادیه اروپا را در ازای خرید خدمات و کالاهای فناورانه» پیش بینی کرد که در حوزه های «توسعه میادین نفت، انرژی های نو، نیروگاه های برق و آب شیرین کن ها در حاشیه خلیج فارس، ایجاد بندر ویژه تجارت در مکران و خرید هواپیمای مسافری» قابل پیگیری است.

شاکری ادامه داد: تجربه نشان داده است که در قراردادهای پروژه محور، اروپا امکان بیشتری برای گرفتن مجوزهای عمومی غیر زمان دار از خزانه داری آمریکا (اوفک) را دارد و از این رو شرکت های دولتی توسعه اروپایی می توانند به عوان پیمانکار و بانک های مرکزی به عنوان تسویه کننده وارد عمل شوند.

وی در توضیح بسته پیشنهادی به چین نیز گفت: این کشور به دنبال توسعه بازارهای آتی فروش نفت به یوآن است و از این رو می توان فروش تضمینی 800 هزار بشکه نفت از ایران به چین به صورتی که در ابتدا دستکم 100 هزار بشکه نفت از طرف ایران به عنوان پشتوانه قرارداد آتی یوانی نفت در بورس شانگهای استفاده شود، پیگیری کرد.

این کارشناس اقتصادی درباره روسیه نیز گفت: در گذشته تفاهم نامه تهاتر نفتی با روسیه منعقد شده که اجرایی نشده است. می توان این تهاتر نفتی را با 200 هزار بشکه نفت آغاز کرد و در ازای آن هواپیما، ادوات جنگی و گوشت گرم از این کشور وارد کرد و با افزایش این سقف تهاتر نفتی به 400 هزار بشکه آن را به زنجیره کشت و استحصال دانه های روغنی و گندم توسعه داد.

به عقیده کارشناسان این اندیشکده، در پروژه انتقال گاز ایران به اروپا از طریق خط لوله، می توان روسیه را به اندازه مساوی با ایران به نسبت سهم هر کدام 45 درصد مشارکت داد و سهم پنج درصدی هم برای کشورهای عراق و سوریه در نظر گرفت تا منافع روسیه نیز در این پروژه دیده شود.

وی دستاورد نهایی این بسته پیشنهادی را تعهد ایران برای باقیماندن در برجام و معاهده ان.پی.تی برشمرد که برای طرف های مقابل ایران در برجام بسیار حیاتی است.