چرا اسپانسرهای چینی جام جهانی زیادند؟

به گزارش اقتصاد نیوز و به نقل از بازار ورزش، تیم ملی فوتبال (مردان) چین فقط یک بار به جام جهانی صعود کرده است. آن هم برمی‌گردد به جام جهانی ۲۰۰۲ در کره جنوبی و ژاپن که در مرحله انتخابی آسیا در گروه نسبتا راحتی هم قرار داشت. آن موقع می‌گفتند هم‌گروهی ایران و عربستان باعث شده یکی از این دو تیم (ایران) از صعود باز بماند اما چین در گروهی راحت راهی جام جهانی شد و در نهایت بدون زدن حتی یک گل و شکست ۴ بر صفر مقابل برزیل (قهرمان آن جام) از جام جهانی خداحافظی کرد. اما با این که چینی‌ها جایی در بین ۳۲ تیم حاضر در جام جهانی روسیه نداشتند، همچنان تاثیری شگفت‌انگیز روی این تورنمنت داشتند. ۷ تا از ۱۹ اسپانسرهای سازمانی جام جهانی چینی هستند. چرا اینقدر زیاد؟

جام جهانی، مهم‌ترین تورنمنتی است که فیفا برگزار می‌کند. نشریه «اکونومیست»، یکی از سرشناس‌ترین نشریات اقتصادی جهان در گزارشی با تیتر «چرا تعداد اسپانسرهای چینی در جام جهانی زیاد است» نوشته فیفا سازمانی است که با سالانه میلیاردها دلار، فوتبال را در سراسر دنیا اداره می‌کند. این نشریه، جام جهانی را منبع درآمد اصلی فیفا دانسته و نوشته نمی‌توان مدل دقیقی از کسب و کار فیفا در این همایش ۴ سال یک بار به دست آورد. فیفا ۵٫۴ میلیارد دلار طی ۴ سال منتهی به جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل درآمد داشت. آن هم به خاطر فروش حق پخش تلوزیونی و اسپانسرهای سازمانی که رقم‌های درشتی در ترازنامه‌های فیفا دارند. فیفا برای جام جهانی ۲۰۱۴ موفق شد ۲٫۴ میلیارد دلار از فروش حقوق پخش درآمد کسب کند و ۱٫۶ میلیارد دلار از اسپانسرشیپ. حدود ۲ میلیارد دلار هم هزینه اجرایی برای میزبانی برزیل داشت. جام جهانی یکی از پربیننده‌ترین رویدادها در تلویزیون است و شرکت‌های بزرگ همیشه علاقه داشته و دارند برند خود را از آن طریق به مخاطب نشان دهند. به همین خاطر رقابتی بزرگ در گرفتن پکیج‌های اسپانسرشیپ فیفا وجود دارد.

اما این رقابت کمی تغییر کرده است. رسوایی فیفا و ماجراهای پولشویی باعث خدشه‌دار شدن نام فیفا شد و حمایت از فیفا، شهرت برندها را به خطر انداخت. اکونومیست به کمپانی‌هایی از جمله هواپیمایی امارات، تایرهای کونتیننتال، آرایشی بهداشتی جانسون اند جانسون لوازم الکترونیکی سونی اشاره کرده که حاضر نشدند قراردادشان را با فیفا تمدید کنند. به جای آن‌ها اما فقط چند شرکت پا پیش گذاشتند. از ۳۴ پکیج ارائه شده از فیفا برای اسپانسرشیپ، فقط ۱۹ تای آن پر شد تا در جام جهانی روسیه حضور داشته باشد.

پیشنهادهای کمپانی‌ها به فیفا بعد از رسوایی مالی آن فقط از سوی کشورهای روسیه (میزبان جام جهانی ۲۰۱۸)، قطر (که میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ است) و چین ارائه شده و هیچ کمپانی بزرگ غربی حاضر نشده قدمی به سمت فیفا بردارد. اکونومیست نوشته این شرکت‌ها کمتر نگران همکاری با فیفا بودند. شرکت‌های چینی که حامی فیفا شدند شامل ویوو (تولیدکننده موبایل)، هایزنس (لوازم الکترونیکی)، یادئا (تولیدکننده اسکوتر برقی)، منگنیو (دومین کمپانی بزرگ لبنیات در چین) و دالیان واندا (شرکتی چندمنظوره با تمایل به ساخت خانه‌های لوکس و سینما) می‌شوند.

طبق آماری که اکونومیست در این گزارش منتشر کرده، از بین هر ۵ نفر چینی، یک نفر جام جهانی ۲۰۱۴ را از طریق تلویزیون تماشا کردند. یعنی بیش از نصف کل کشورهای اتحادیه اروپا. در آن جام فقط یک اسپانسر چینی وجود داشت. افزایش تعداد این اسپانسرها در این دوره بسیار قابل توجه است. ژی جین پینگ، رئیس جمهور چین علاقه زیادی به فوتبال دارد و هرگز از علاقه خود به صعود تیم ملی کشورش به جام جهانی و میزبانی این همایش بزرگ را مخفی نکرده. او حتی از آرزویش برای قهرمانی هم حرف زده. اکونومیست در این گزارش رجوع کرده به فیلم تحقیقاتی «نیلسن» درباره حضور اسپانسرهای چینی که گفته بود:«اسپانسرهای چینی می‌توانند حامی تلاش ملی کشورها باشند که راهی جام جهانی می‌شوند». چینی‌ها با زبانی با فیفا صحبت می‌کنند که به خوبی قابل فهم باشد: پول!