میانجیگری عمان یعنی تمایل دو طرف به کاهش تنش
هنوز بحث مذاکره با امریکا میان مخالفان و موافقان آن در کشور داغ است، اما یکی از مسائلی که از سوی موافقان این ایده مطرح میشود مذاکره مستقیم با ایالات متحده است و تاکید دارند که بهتر است ماجرا را از میانجیگری خارج و به صورت رودررو با آمریکاییهای پای میز مذاکره بنشینیم.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فرارو؛ با توجه به رفتو آمدهای مقامات ایرانی به عمان و سفر وزیر امور خارجه این کشور به ایالات متحده و بعد از آن حضورش در تهران، این شائبه ایجاد شد که آنها سعی دارند به عنوان میانجی در رابطه ایران و امریکا ایفای نقش کنند. البته این نخستین بار نیست که چنین اتفاقی رخ میدهد و پیش از مذاکرات ایران با ۱+۵ هم عمان نقش تاثیرگذاری در فراهم شدن زمینههای مذاکره ایفا کرد. اما سوالی که مطرح میشود این است که چرا ایران به جای اینکه کشور سومی را به عنوان میانجی در نظر بگیرد که البته برخی معتقدند که روسیه نیز در این میان فعال است، وارد مذاکرات مستقیم با ایالات متحره آمریکا نمیشود؟ البته به هرحال آغاز مذاکره میان دو کشور که حدود ۴۰ سال بر طبل دشمنی کوبیده اند، با مشکلات بسیاری مواجه است، اما با این حال پیشنهاد اخیر ترامپ مبنی بر مذاکره بدون پیش شرط موجب شده که بار دیگر مسئله مذاکره با آمریکا از موضوعات داغ این روزها باشد. ترامپ به دنبال شوآف است و مذاکره غیرمستقیم را نمیخواهد.
در همین خصوص داوود هرمیداس باوند تحلیلگر مسائل بینالملل عنوان کرد: «وقتی میان دو کشور رابطه دیپلماتیک وجود ندارد و بنا به دلایل مختلف میان دو کشور کدورتهایی وجود دارد، معمولا از یک کشور سوم برای ارسال درخواستها و آغاز مذاکره استفاده میکنند که در ماجرای ایران و آمریکا معمولا عمان واسط میان دو کشور است و این سابقا هم وجود داشته است. کشور سوم در این میان تلاش میکند زمینههای گفتگو را فراهم کند و صرفا یک واسط هستند و زمانی که این زمینه فراهم شود، دو کشور وارد مذاکره میشوند. نمونه این مثلث در خصوص عراق و عربستان هم بود که در زمان کسینجر آمریکاییها نقش واسط را ایفا میکردند.» وی ادامه داد: «حالا در ماجرای ایران و آمریکا کشوری که سعی دارد وضعیت را آرام کند تا زمینههای گفتگو فراهم شود عمان است و این روزها به این باور رسیده که شرایط بسیار نگران کننده است و وارد عمل شده است. زیرا همانطور که میدانید، عمان بر خلاف کشورهایی مثل عربستان و امارات به هیچ وجه مایل نیست درگیری در منطقه ایجاد شود و به دنبال این است که رابطه میان ایران و آمریکا را بهبود ببخشد یا حداقل سطح تنش میات دو کشور را کاهش دهد. البته ابتدا نظر دو کشور دیگر را جویا میشوند. یعنی اگر این روزها عمان به عنوان واسطه عمل میکند به این معنی است که طرفین ماجرا هم بیتمایل به مذاکره یا حداقل کاهش تنش نیستند.»
این استاد دانشگاه تاکید کرد: «با این وجود من موافق این هستم که ما با امریکا وارد مذاکره مستقیم شویم و از روند میانجیگری خارج شویم. زیرا به عقیده من ترامپ از جمله افرادی است که خیلی علاقهمند به نمایش و شوآف است. یعنی حتی اگر به املاک ترامپ توجه کنید میبینید که روی همه آنها نام ترامپ وجود دارد. ساختمان ترامپ، باشگاه گلف ترامپ و... بنابراین ترامپ ترجیح میدهد که اگر قرار است گامی به جلو برداشته شود، با یک نمایش بزرگ همراه باشد و ماجرای میانجیگری این خواسته او را برآورده نمیکند. ضمن اینکه او با مذاکره با ایران به دنبال این است که شرایط خود را در افکار عمومی امریکا بهبود ببخشد و برای این نیاز به این نمایش دارد و نمیتوان خیلی به پیشروی در پشت پرده امیدوار بود.» وی در خصوص تصمیم نهایی ایران عنوان کرد: «الان نمیتوان به صورت دقیق گفت که تصمیم نهایی ایران چیست، اما به نظر میرسد که اگر این روند میانجی گری با موفقیت پیش رود و دیدگاه طرفین به هم نزدیک شوند، ایران وارد مذاکره مستقیم خواهد شد. الان آمریکاییها باید چند مورد را شفاف کنند. به عنوان مثال درست است که ترامپ میگوید بدون قید و شرط مذاکره میکند، اما به هرحال وزیر امور خارجه وی عنوان کرده که دوازده شرط دارند. حتی بعد از اینکه ترامپ پیشنهاد اخیر خود را مطرح کرد، مایک پمپئو گفت: شروطی وجود دارد.» باوند در پایان گفت: «با همه این صحبتها به عقیده من باید با دید مثبت و حسن نیت این پیشنهاد را بررسی کرد. زیرا این تحریمهای سنگین که به قول ترامپ در تاریخ بیسابقه است، میتواند شرایط را برای ایران بسیار بحرانی کند. علاوه بر این باید ما بدانیم تا زمانیکه ما مشکلات میان ایران و آمریکا را براساس منافع متقابل حل و فصل نکنیم، شرایط به همینگونه خواهد بود و مداوم دچار مشکلاتی خواهیم شد و نگاه به روسیه د دیگر کشورها حلال مشکلات ما نخواهد بود.»