راهحلهای فنی برای مذاکره ایران و آمریکا
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فرارو، یکی از دلایلی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، مکررا برای خروج یکجانبهاش از توافق هستهای ذکر میکرد، عدم پوشش برنامه موشکهای بالستیکی در برجام بود. آمریکاییها همواره درباره برنامه موشکهای بالستیکی ایران ابراز نگرانی کرده و خواهان محدود شدن آن هستند. این در حالی است که ایران، برنامه موشکی خود را صرفا دفاعی و بازدارنده میداند. به همین دلیل تاکنون، زمینه مشترکی برای گفتگو درباره برنامه موشکی ایران، بوجود نیامده است.
در همین رابطه، مجله فارین پالیسی برای حصول توافق میان ایران و آمریکا بر سر برنامه موشکی پیشنهاداتی ارائه کرد. فارین پالیسی نوشت:" به جز آنهایی که قبلا در اردوگاه ضدایرانی قرار داشتند، بعید است که هیچ شریک بین المللی با موضع تقابلی آمریکا علیه ایران همراه شود. اما همزمان با تلاش رهبران اروپایی برای نجات توافق هستهای با ایران، آنها باید برای حل نگرانیهای مشترکشان، دلیل مشترکی با واشنگتن پیدا کنند". به ادعای این مجله، یک مسئلهای که میتواند میان آمریکا و اروپا مشترک باشد، برنامه موشکهای بالستیکی ایران است. فقدان محدودیت بر موشکهای ایران، یکی از سه دلیل ترامپ برای خارج کردن آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بود. اما او جز مطرح کردن یک درخواست غیرواقعبینانه مبنی بر تسلیم همه موشکهای ایران، هیچ راه حلی برای مسئله موشکی ارائه نکرد.
در یادداشت این مجله آمده: " با توجه به نقش مرکزی موشکها در مفهوم دفاع و بازدارندگی ایران، تعطیلی کامل برنامه موشکی، به هیچ وجه امکانپذیر نیست". با این حال، فارینپالیسی پیشنهاد کرد که دولتهای نگران باید بوسیله محدود کردن بُرد موشکهای بالستیک قارهپیمای ایران به ۲۰۰۰ کیلومتر، که از قبل هم ایران آن را اعلام کرده بود، مانع توسعه این گونه موشکها شوند. این مجله با اشاره به محدودیت خودتحمیلی مزبور، مدعی شد که ایران هرگز چنین محدودیتی را به صورت مکتوب در نخواهد آورد و اقدامات راستیآزمایی برای نظارت بر برنامه موشکیاش را قبول نخواهد کرد مگر آنکه چیزی در ازای محدودیتها دریافت کند.
طبق پیشنهاد فارینپالیسی، در قالب یک بده بستان، ایران میتواند برنامه پرتاب ماهواره داشته باشد، اما این برنامه باید شفاف و با فناوری محدود باشد تا جلوی تبدیل فناوری پرتاب ماهواره به اهداف نظامی گرفته شود. بنا به ادعای فارین پالیسی، پرتابگرهای ماهوارهای ایران در برابر حمله پیشگیرانه آسیبپذیر و فاقد امکان بازگشت به جو هستند و از نیروی محرکه پایین استفاده میکنند. به همین دلیل، اجازه دادن به ایران برای استمرار برنامه پرتاب ماهواره غیرنظامی در ازای منع آزمایش موشکهای دوربرد، قابل مدیریت است.
فارینپالیسی، با بیان اینکه محدود شدن موشکهای ایران به دو هزار کیلومتر خطر را برای اسرائیل، عربستان، بحرین و امارات از بین نمیبرد، افزود: " بیایید واقعبین باشیم. ایران توانمندیهایش را تا آن حد کاهش نخواهد داد. بویژه آنکه دشمنان منطقهای آن نیروهای هواییشان را تقویت میکنند و توانمندیهای موشکی خاص خودشان را هم دارند که تابع هیچ محدودیتی نیست. این ایده آل خواهد بود که توافق محدود کردن بُرد، همه کشورهای منطقه را شامل شود. در غیاب این امر، مقامات ایران، به مشوقهای دیگری، مانند استثنا قائل شدن برای برنامه فضایی، نیاز خواهد داشت". به نوشته فارینپالیسی، باتوجه به اینکه ایران هرگز همه برنامه موشکیاش را تعطیل نخواهد کرد، مهم است که بر سیستمهای موشکی خطرناک ایران تمرکز شود. این مجله در پایان نوشت: " به جای ارائه یک استاندارد مطلقگرا و غیرممکن برای خنثی کردن موشکهای ایران، کشورهای غربی باید امکان جلوگیری از خطرناکترین سیستمهای دوربرد را غنمیت بشمارند. جای تاسف است که بده بستانهای خلاقانه و صحیح به لحاظ فنی، زودتر برای محدود کردن توسعه موشک بالستیکی ایران و کره شمالی ارائه نشدهاند. اما اکنون هم خیلی دیر نیست".