اروپا نمی‌تواند شرکتها را مجبور به تجارت با ایران کند
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از مهر، اتحادیه اروپا تلاش می‌کند توافق هسته‌ای با ایران را نجات دهد. حال آنکه در برابر تحریمهای آمریکا، دامنه عملکرد این اتحادیه بسیار محدود است.
قانونی که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریمهای آمریکا پیش بینی کرده نسخه جدیدی است از قانونی به نام "Blocking Statute" که اتحادیه اروپا سال ۱۹۹۶ در برابر تحریمهای کوبا توسط آمریکا تصویب کرده بود.
در سال ۱۹۹۶ نیز آمریکا سیاست تحریمی خود را علیه کوبا برخلاف میل و بدون همراهی اروپا وضع کرده بود. اروپا با وضع آن قانون، در برابر سیاست آمریکا مقاومت کرد. در آن زمان، رئیس جمهوری وقت آمریکا، بیل کلینتون ناگزیر به عقب‌نشینی شد و شرکتهای اروپایی را از مجازات معاف کرد. از آن زمان البته مدت زیادی می‌گذرد و این بار موضوع بر سر بیل کلینتون نیست، بلکه سر نخ ماجرا دست دونالد ترامپ است.
این پرسش مطرح است آیا اروپا قادر خواهد بود مقابل تحریمهای امریکا علیه ایران موضعی قدرتمند اتخاذ کند و آیا قوانین مسدودساز اروپا برای حمایت از شرکتهای اروپایی مقابل تحریمهای امریکا علیه ایران کارا خواهد بود؟
در این راستا مهر گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) انجام داده که در ادامه می آید.
پیلار از اساتید دانشگاه «جرج تاون» است و تاکنون مسئولیت های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می توان به ریاست واحد تحلیل عملیات های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.
*برخی معتقد هستند قانونی که اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریمهای آمریکا پیش بینی کرده، در عمل تاثیری بر تحریم‌ها و کاستن فشار ناشی از آنها ندارد و این قانون نسخه جدیدی از قانون "Blocking Statute" است که اتحادیه اروپا سال ۱۹۹۶ در برابر تحریمهای کوبا توسط آمریکا تصویب کرده بود. کارایی این قانون را در جهت حمایت از ایران در مقابل تحریمهای امریکا تا چه اندازه می دانید؟
دولت های اروپایی تا حد ممکن تلاش می کنند برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) را حفظ کنند، توافقی که حیات آن بستگی به ایرانی دارد که بتواند به تجارت با اروپا به طور قابل توجهی ادامه دهد. اما این سوال هنوز باقی است که آیا تلاش آنها در مواجهه با تصمیم دولت ترامپ برای مجازات هر شرکت یا دولتی که با ایران کار می کند کافی خواهد بود یا خیر؟
قانون انسداد در واقع ممنوعیت تن دادن به تحریم ایالات متحده آمریکا در مورد تجارت با ایران است. اما شرکت های اروپایی هنوز باید میزان تجارتی که آنها با ایران دارند و میزان تجارتی که با امریکا دارند را مد نظر قرار دهند. آنها نمی خواهند بازار ایالات متحده را از دست بدهند.
*درسال ۱۹۹۶ نیز آمریکا سیاست تحریمی خود را علیه کوبا برخلاف میل و بدون همراهی اروپا وضع کرده بود. اروپا با وضع آن قانون، در برابر سیاست آمریکا مقاومت کرد. آیا در حال حاضر نیز اروپا قادر هست مقابل آمریکا چنین مقاومتی داشته باشد؟
تفاوت اصلی این است که تحریم تجاری ایالات متحده علیه کوبا که چندین دهه طول کشید، چیزی نیست که هر دولتی در ایالات متحده سعی کرده باشد از آن با طیف وسیعی از تحریم های ثانویه علیه شرکت های دیگر کشورها حمایت کند.
با این حال، چنین تحریم های ثانویه ای، سلاح اصلی است که دولت ترامپ در مورد ایران امروز از آن استفاده می کند. مسئله کوبا یکی از مواردی است که نشان می دهد آمریکا مدتهاست منزوی شده است، اما سالهاست که واقعا سعی نکرده این انزوا را از بین ببرد.
*آزادی عملکرد و انتخاب شرکتها در شمار حقوق بنیادینی است که اتحادیه اروپا نیز تمایلی به محدود کردن این حقوق ندارد. با این وجود اتحادیه اروپا چگونه قادر خواهد بود این شرکتها را ملزم به همکاری با ایران کند؟ آیا اساسا اتحادیه اروپا می تواند چنین مکانیسمی را ایجاد و شرکتهای اروپایی را ملزم به همکاری با ایران کند؟
در نهایت اتحادیه اروپا و حکومت های اروپایی نمی توانند بخش خصوصی را مجبور به تجارت با ایران کنند. اینها درواقع بیزینس هایی هستند که تصمیم های تجاری را می سازند.
برای یک دولت دشوار خواهد بود تا ثابت کند که عدم مشارکت یک شرکت در تجارت با ایران، درواقع تصمیمی است که تحت فشار آمریکا اتخاذ شده باشد، به جای اینکه یک تصمیم تجاری مشروع باشد که بر اساس مجموعه ای از دلایل ممکن دیگر، تجارت با ایران را سودآور نمی بیند.
