مذاکرات آمریکا با طالبان ضامن چه صلحی است

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، آمریکا پس از نزدیک به 18 سال حضور نظامی مستقیم در خاک افغانستان و درگیری با گروه طالبان و تلاش برای انعکاس حماسی این حضور در قالب دهها فیلم سینمایی که تمامی با پیروزی آنها پایان می یابد، در نهایت طی چند سال اخیر با بحرانی شدن وضعیت امنیتی افغانستان اقدام به اجرای مذاکراتی پنهانی با طالبان کرد که به تازگی بخشی از آن آشکار شده است.

البته هنوز این استدلال که طالبان و القاعده به گفته وزیر اسبق امور خارجه آمریکا، از اساس گروه هایی ساخته شده در راستای سیاست های آمریکا در منطقه هستند که با پول نفت عربی، تجهیزات و اطلاعات آمریکایی و تزریق اعتقادات تکفیری وهابیت رشد و نمو کرده اند به قوت خود باقی است.

سال ها آمریکا گفت و گو و تماس خود را با گروه طالبان پنهان می کرد و گاه به جای سکوت آن را از اساس رد می کرد اما امسال برخی مقامات آمریکایی گفتند که کارشناسان و دیپلمات هایشان با طالبان تماس دارند و مذاکراتی را در چند نقطه دنیا داشته اند.

اکنون که نشست های آنها با طالبان آشکار صورت می گیرد نه تنها دیپلمات های آمریکایی و دولت افغانستان بلکه فرماندهان میدان نبرد آنها هم اعلام می کنند که به صلح از هر زمان دیگری نزدیکتر شده اند اما در این رابطه توضیح نمی دهند که این نزدیکی صلح با طالبان چگونه و چقدر است.

«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در چهاردهم شهریور ماه جاری هنگامی که عازم یک سفر رسمی به اسلام آباد بود، از انتصاب «زلمی خلیل زاد» دیپلمات افغانی الاصل عضو حزب جمهوری خواه آمریکا به عنوان مشاور وزارت خارجه کشورش در امور افغانستان خبر داد.

خلیل زاد وزیر خارجه آمریکا را در سفر وی به اسلام آباد همراهی کرد و اکنون او برای دیدار با رهبران سیاسی افغانستان در کابل بسر می برد.

خلیل زاد پیش از منصوب شدن در پست مشاور در امور افغانستان که رتبه ای به مراتب پائین تر از جایگاههای قبلی او در حوزه تصمیم سازی و تصمیم گیری در عرصه دیپلماتیک به ویژه در این منطقه است ، بارها به کابل سفر کرد و با رهبران سابق جهادی دیدار داشت و بعد از منصوب شدن وی نیز شماری از این افراد از این امر استقبال کردند و گفتند که وی به مسائل افغانستان و مداخلات پاکستان بطور کامل آگاهی دارد و نقش وی در برقراری صلح می تواند موثر باشد.

اما خلیل زاد به عنوان یک چهره ضد پاکستانی در افغانستان معروف است و این که اسلام آباد تا چه حدی با وی همکاری خواهد کرد، زمان پاسخگوی آن خواهد بود.

«روزنامه مسیر» در شماره امروز سه شنبه در یادداشتی نوشت که خلیل زاد و «آلیس ویلز» دو مقام وزارت خارجه آمریکا به کابل آمده اند تا با «حامد کرزی» رئیس جمهوری سابق و اعضای سابق طالبان از جمله «عبدالسلام ضعیف» دیدار و گفت وگو کنند.

این نشریه محلی نوشت که یک مقام طالبان که خواسته نامش فاش نشود گفته که دور بعدی گفت و گوهای طالبان با آمریکا نزدیک است و آمریکا برای این نشست پیشنهادهایی را به طالبان داده است.

به نقل از این فرمانده طالبان آورده که خلیل زاد به آنها پیام داده است که زندانیان آنها رها می شوند و برای نرم کردن موضع شبکه حقانی در برابر مذاکره این گروه با آمریکا که ظاهران مقاومت می کند ، «انس حقانی» برادر «سراج الدین حقانی» رهبر شبکه حقانی را هم آزاد خواهند کرد که این اقدام برای طالبان گامی مثبت خوانده شده است.

برخی منابع خبری دیگر امروز اعلام کردند که بزودی نشستی بین سازمان ملل متحد، صلیب سرخ و گروه طالبان در «دوبی» در 22 سپتامبر جاری برگزار می شود که این نشست در پی دیدارهایی که در روزهای 27 و 28 شهریور ماه جاری در «دوحه» برگزار می شود، است.

روزنامه های افغانستان امروز از سفر یک هیات طالبان از طریق فرودگاه «کراچی» پاکستان به دوبی نیز خبر دادند که این هیات با صلیب سرخ و سازمان ملل متحد دیدار و گفت وگو خواهد کرد.

این اخبار نشان می دهد که طالبان توانسته است بخشی از خواسته های خود را بر دولت افغانستان و آمریکایی ها تحمیل کند مانند گفت وگوی مستقیم آن گروه به جای دولت افغانستان با آمریکایی ها .

هر چند دولت افغانستان مدعی است که آنها در جریان دیدارهای آمریکا با طالبان هست و آمریکایی ها هم می گویند این مذاکرات مقدمه ای برای فراهم کردن زمینه مذاکره طالبان با دولت افغانستان است اما این سخنان اصل گفت و گوی آمریکا با طالبان را که همواره یک شرط طالبان بود را نفی نمی کند.

بحث دیگر، رهایی زندانیان و بهبود وضعیت زندانیان طالبان در زندان پلچرخی کابل است که قرائن نشان می دهد در این بخش هم پیشرفت های محسوسی به نفع طالبان رخ داده است.

طالبان چند ماه پیش اعلام کرد که دیگر مسئولیت تأمین امنیت افراد صلیب سرخ را برعهده نمی گیرد زیرا آنها به وضعیت زندانیان طالبان در پلچرخی توجه ندارند، هر چند صلیب سرخ در آن زمان گفت که صلاحیت چنین کاری را ندارد اما بطور غیر مستقیم این اعتراض اثر گذاشت و رئیس جمهوری افغانستان برای بازدید آن زندان رفت و وضعیت را بررسی کرد ، البته هیچ اشاره ای به ارتباط آن درخواست و این بازدید مطرح نشده اما داشتن ارتباط هم ناممکن نیست.

هر نوع اقدام و تماس یا تلاشی که در نهایت به ایجاد صلح و امنیت و ثبات سیاسی در افغانستان شود و مردم را به سمت بهبود زندگی سوق دهد بدون تردید امری پسندیده و منطقی است و هیچ اشکالی به این گونه رفتارهای آمریکا در برابر طالبان از این منظر نمی توان گرفت اما این رویکرد وقتی با رفتار دوگانه و تردید در آینده روبرو می شود، بر آن نقد وارد می شود.

وقتی مشابه همین رفتار آمریکا را دیگر کشورهای منطقه یا همسایگان افغانستان با اطلاع دولت این کشور انجام می دهند، به عنوان دخالت در امور یا سازش با طالبان یا حمایت از آنها تعبیر می گردد و طرف های دیگر تحت فشار قرار می گیرند.

نقد بعدی که با این رفتارآمریکا وارد شده آن است که افق مذاکرات آمریکا با طالبان در حوزه تحقق صلح پایدار باز نیست یعنی مشخص نمی کند قرار است در نهایت چه شکلی از صلح محقق شود یا چگونه فرآیند صلح تضمین می شود.

«محمد اشرف غنی» در جریان تجلیل از هفته شهید در افغانستان که از هجدهم شهریور ماه با هفدهمین سالروز شهادت «احمد شاه مسعود» قهرمان ملی افغانستان آغاز شد ، در جمع جوانان گفت که صلح نزدیک تر شده است اما او هم از چگونگی و زمان آن چیزی نگفت.

طالبان تاکنون از گفت و گو با دولت افغانستان بطور رسمی سرباز زده ، اما دولت تأکید دارد که گفت و گوهای آمریکا و طالبان با مشورت دولت صورت می گیرد و به تحقق صلح کمک می کند.

در حال حاضر همه طرف ها به جز طرف اصلی یعنی طالبان ، صدای نزدیکی صلح بلند کرده اند و باید دید که نشست آینده آمریکا و طالبان به چه نتیجه ای می رسد و قیمت صلح با طالبان برای مردم افغانستان چقدر در خواهد آمد.

مردم افغانستان بی درنگ انتظار صلح را می کشند اما خواستار صلحی هستند که ریشه های جنگ را برای همیشه قطع کند و امنیت واقعی به کشور بازگردد که این دیدگاه را شما از زبان اغلب نمایندگان مردم در مجلس، رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان و بسیاری از رهبران احزاب سیاسی می توانید بشنوید.

همه کارشناسان بر این نکته مد نظر مردم اتفاق نظر دارند که آمریکایی ها شیوه و روش مقابله خود با طالبان را در افغانستان تغییر داده اند اما تردید آنجاست که این تغییر به منظور حذف طالبان محصور در داخل مرزهای افغانستان به عنوان خشک کردن ریشه تروریست است یا بسترسازی برای جایگزینی گروهی با تحرکات منطقه ای مانند داعش که در حالت دوم صلح با طالبان به قیمتی سنگین تر از خود طالبان برای مردم افغانستان هزینه خواهد داشت.

برای نمونه می توان به دهها حمله خونینی اشاره کرد که توسط داعش در همین فاصله ای که صدای نزدیک بودن صلح با طالبان بلند شده در سطح افغانستان رخ داد و همین امروز اعلام شد که یک گروه 26 نفری داعش را که قصد حمله به عزاداران حسینی در روزهای تاسوعا و عاشورا را داشت در کابل دستگیر کرده اند، در واقع بسیاری از شهروندان افغانستان از این رو درباره آینده صلح آمریکایی نگران هستند.