سفر غیرمنتظره و محرمانه نتانیاهو به عمان؛ پای ایران در میان است یا فلسطین؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از یورونیوز، این سفر که منابع نزدیک به نخست وزیر اسرائیل آنرا نخستین مورد از نوع خود پس از سال ۱۹۹۶ توصیف کرده اند، در حالی انجام شده که دو طرف روابط دیپلماتیک با یکدیگر ندارند و خبر انجام آن نیز پس از بازگشت نتانیاهو به بیت المقدس رسانه ای شد.

منابع نزدیک به نخست وزیر اسرائیل در بیانیه ای اعلام کرده اند که این سفر «گام مهمی در جهت پیشبرد سیاست های بنیامین نتانیاهو برای تعمیق روابط با کشورهای منطقه و بهره برداری مناسب از این موقعیت در حوزه های امنیتی، تکنولوژیک و اقتصادی بوده است.»

دو برداشت متفاوت از یک سفر

اسرائیل در میان کشورهای عربی تنها با مصر و اردن روابط دیپلماتیک دارد، این در حالیست که بنیامین نتانیاهو بارها به «واقعیت های جدید منطقه ای» و در راس آن به «نفود و سیاست های توسعه طلبانه ایران» اشاره و تاکید کرده تا از این طریق توجه کشورهای عربی را بیش از گذشته به ایجاد نوعی همسویی و همگرایی در منافع مشترک جلب کند.

از این رو برخی تحلیلگران سفر کم سابقه بنیامین نتانیاهو به عمان را در راستای پیشبرد همین سیاست تعریف و تصریح کرده اند که اسرائیل برای اجماع منطقه ای بر علیه ایران به حمایت دیگر کشورهای عربی به خصوص آنهایی که روابطی عادی و خوب با تهران دارند نیز نیاز مبرم دارد.

از سوی دیگر نخست وزیر اسرائیل که همسو با دونالد ترامپ، مهمترین حامی خود در دنیای غرب، مخالف سرسخت توافقنامه هسته ای با ایران است از هر تلاشی برای برانگیختن دشمنی ها با این توافق فروگذار نمی کند. این مسئله می تواند دستمایه خوبی برای ایجاد هراس و نگرانی در میان معدود کشورهای عرب منطقه باشد که برخلاف عربستان و متحدانش با این توافقنامه کنار آمده و سعی در پذیرش قوانین بین المللی دارند.

در سالهای نه چندان دور و پس از دشمنی آشکار اعراب و اسرائیل هیچ کس نزدیکی میان عربستان، مهمترین کشور عربی منطقه و اسرائیل را در ذهن خود هم تصور نمی کرد. اینک بسیاری معتقدند تلاش های اسرائیل برای جلب حمایت و توجه دیگر کشورهای منطقه نیز ممکن است نتیجه ای مشابه را به همراه داشته باشد و حلقه دشمنی با سیاست های منطقه ای ایران را گسترده تر کند.

گرچه در بیانیه منابع نزدیک به دولت اسرائیل و نیز رسانه های این کشور به صراحت سخنی از ایران به میان آورده نشده، اما با نگاه به برخی زوایای این سفر از جمله محورهای کلی گفتگوها میان دوطرف شاید بتوان اعتبار تحلیل ارائه شده در خصوص پیامدهای منفی این سفر برای ایران را بیشتر مورد توجه قرار داد.

در بخشی از بیانیه منابع نزدیک به دولت اسرائیل آمده است: «دو طرف راه های پیشبرد صلح در منطقه خاورمیانه و نیز مسائل گوناگون مرتبط با منافع مشترک در زمنیه صلح و ثبات در منطقه را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.»

این در حالیست که برخی تحلیل ها ناظر بر مثبت بودن نتیجه و دستاور این سفر برای منطقه است.

سفر نتانیاهو به عمان یک هفته پس از ملاقات محمود عباس، رئیس تشکیلات فلسطینی با سلطان قابوس در مسقط صورت می گیرد. برخی تحلیلگران احتمال در پیش بودن مذاکرات مهمی در راستای تحقق فرایند صلح میان اسرائیل و فلسطینیان را مطرح می‌کنند.

این مسئله می تواند دو استدلال را به همراه داشته باشد: یکی به بن بست خوردن روابط تشکیلات فلسطینی با واشنگتن پس از انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس که رهبران فلسطینی را به شدت خشمگین و نسبت به آمریکا به عنوان یک میانجی بی طرف ناامید کرد؛ و دیگری نقش و جایگاه مورد قبول عمان در میان کشورهای منطقه و جامعه بین الملل.

مسقط در مناقشات منطقه ای همواره سعی کرده است راه میانه و بی طرفی را در پیش گیرد. عمان از این منظر کشوری مورد اعتماد برای کشورهای منطقه و طرف های ثالث مرتبط با مناقشات منطقه‌ای است. بارزترین نمونه این مسئله گفتگوهای میان تهران و واشنگتن است که پیش از مذاکرات هسته‌ای قدرت های جهانی با تهران در کشور پادشاهی عمان و با میانجی‌گری این کشور صورت گرفت.

عمان از کشورهای عرب است که همواره روابط مناسب و دوستانه‌ای با تهران داشته است.