واکنش مراجع اسلامی به ارزهای دیجیتال/ حلال است یا حرام؟

به گزارش اقتصاد نیوز و به نقل از زومیت، آیا دین اسلام، استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده را حلال می‌داند؟ بسیاری از شرکت‌های فین‌تک بین‌المللی، مایل‌اند که پاسخ این سؤال مثبت باشد.

از زمانی که بیت‌کوین به محبوبیتی عمومی دست‌ یافت، بحث در این مورد که آیا اسلام، ارزهای رمزنگاری‌شده را حلال می‌داند یا حرام، ادامه داشته است.

علت اهمیت این موضوع، دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه‌ی دین اسلام در مورد سیاست‌ها و اقدامات پولی است. اسلام، هرگونه شرایطی را که منجر به رباخواری شود (مانند اعطای وام به ازای دریافت بهره) و همچنین پولی که هیچ ارزشی را پشتیبانی نمی‌کند، ممنوع و حرام می‌داند. به‌عنوان‌ مثال اقدامات «بانکداری ذخیره کسری» که به بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ و فروپاشی بازار مسکن آمریکا منجر شد، از نظر قوانین شریعت اسلام کاملاً ممنوع است و بانکداران و متخصصان مالی مسلمان، نمی‌توانند در چنین سیستم‌هایی شرکت کنند.

یکی از گزارش‌های وب‌سایت خبری CCN، توسعه‌ی ارزهای رمزنگاری‌شده را در بین مسلمانان پوشش داده است. در این گزارش آمده است که اولین بار یکی از مساجد بریتانیا اعلام کرد که به فتوای برخی از مراجع تقلید؛ بیت کوین، حلال و با شریعت اسلام سازگار است. این مسجد هم‌اکنون ارزهای دیجیتال را برای پرداخت‌های خیریه می‌پذیرد. اخیراً هم یک شرکت فناوری مالی سویسی به نام X8 AG، به موفقیت‌های پیشرفته‌تری در این زمینه دست پیداکرده و ارز دیجیتال خود را به تصویب مراجع فقهی اسلام رسانده است. تصدیق و فتوای دریافتی مذکور برای برنامه‌های توسعه‌ی این شرکت در خاورمیانه ضروری است.

بسیاری از شرکت‌های فین‌تک، به دنبال دریافت مجوزهای دینی هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد به سیستم بانکداری اسلامی دسترسی داشته باشند. هم‌زمان، رگولاتورها و صرافی‌های خاورمیانه نیز منتظرند که کسب‌وکارهای بین‌المللی را بسته به فتوای مراجع تقلید، به خود جذب کنند.

اوایل سال جاری، سازمان حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی (AAOIFI) با مراجع اسلامی در بحرین ملاقات کرد که یکی از مهم‌ترین مباحث گفتگوی آن‌ها، مشخص کردن وضعیت حلال یا حرام بودن ارزهای رمزنگاری‌شده بود.

ارز رمزنگاری‌شده‌ی X8 که بر پایه‌ی اتریوم راه‌اندازی شده، با پشتوانه‌ی هشت ارز فیات و طلا عمل می‌کند. این ویژگی، الزامات موردنظر اسلام را مبنی بر اینکه پول، باید به پشتوانه‌ی «دارایی‌های دارای ارزش ذاتی» منتشر شود، برآورده می‌کند. البته این امتیاز، کاملاً تضمین‌شده نیست. چراکه امروزه ارزهای فیات مانند دلار، معمولاً با «پشتوانه‌ی طلا» منتشر نمی‌شوند، بلکه پذیرش و تصویب عمومی جامعه است که به آن‌ها ارزش می‌دهد. این تصویب عمومی، یک ارزش مجازی اجتماعی است که پول‌های فیات را فراگیر کرده و درواقع ارزش طلا (بازهم به خاطر باور عمومی مردم، که طلا را یک فلز گران‌بها می‌دانند)؛ بیشتر از یک پشتوانه‌ی هدایت‌کننده‌ی پول‌های امروزی است.

این موضوع که طبق قوانین اسلامی، ارزهای رمزنگاری‌شده تنها در صورتی ارزشمند هستند که جامعه به ارزش آن‌ها اعتقاد داشته باشد، وضعیت را کمی بغرنج و پیچیده می‌کند. اما همان‌طور که CCN می‌نویسد، این الزامات فقط نسخه‌ی رسمی‌تری از فرایند ارزش‌گذاری غربی ارزهای دیجیتال است. در این خصوص، ارز X8 و سایر توکن‌های مرتبط، توسط (Shariyah ReviewBureau (SRB، یک شرکت مشاوره اسلامی با مجوز بانک مرکزی بحرین، به‌صورت رسمی تصویب‌شده‌اند.

فرانچسکا گرکو، هم‌بنیانگذار و مدیر X8 می‌گوید:حوزه‌ی خلیج‌فارس، منطقه‌ی هدف بسیار خوبی برای شرکت‌های فناوری مالی محسوب می‌شود، زیرا همه‌ی آن‌ها می‌خواهند به هاب فین‌تک تبدیل شوند. ما هم تصمیم داریم همین ماه، یک دفتر منطقه‌ای در خاورمیانه تأسیس کنیم.

در طول چند سال اخیر، رگولاتورهای منطقه‌ای خلیج‌فارس، به‌شدت از نوآوری‌های فناوری استقبال کرده‌اند، اما هنوز هم در بخش ارزهای رمزنگاری‌شده محتاط عمل می‌کنند. گرکو معتقد است که در این شرایط، ارزهای باثبات باید از فرصت استفاده کنند و پتانسیل‌های کاربردی خود را با کاهش نوسانات ارزی به نمایش بگذارند. البته به‌طور هم‌زمان، سوئیس نیز منطقه‌ی هدف خوبی برای این ارزها است. این کشور، به گرمی از بلاک‌چین استقبال کرده و حتی شهر کوچکZug را به‌عنوان یکی از هاب‌های برجسته و پیشروی بلاک‌چین به جهان معرفی کرده است. سوئیس در زمینه‌ی مقررات و قوانین بلاک‌چین، با سایر کشورها همکاری می‌کند و هم‌اکنون نیز درحال‌توسعه‌ی سیستم‌های پروتوتایپ رأی‌گیری مبتنی بر بلاک‌چین است.