کدخدایی: فیلتر شورای نگهبان حداقلی است
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، عباسعلی کدخدایی در مستند "بدون توقف" که شامگاه دوشنبه پنجم آذر از شبکه سه سیما نمایش داده شد، با بیان این‌که شورای نگهبان تایید صلاحیت حداقلی را با همین قانون ناقص حداقلی انجام می‌دهد، اظهار کرد: پس نمی‌توانیم بگوییم شورای نگهبان تاثیرگذار است. فیلتر شورای نگهبان یک فیلتر حداقلی است. تازه یک بخش از این فیلتر حداقلی را هم شما فشار می‌آورید که چرا این کار را می‌کنید؟ یک بخش را هم ما اصلا نمی‌رسیم انجام دهیم، بخشی هم از چشم‌مان دور می‌ماند.
یکی از منتقدین حاضر در برنامه، خطاب به سخنگوی شورای نگهبان، گفت: یکی از مسائلی که مطرح می‌شود که هم در سال ۸۸ در مورد آقای احمدی‌نژاد خیلی مطرح بود هم سال ۹۶ در مورد آقای روحانی که دور دوم می‌خواهند رای بیاورند این است که دور اول تخلفات آشکاری داشتند که نباید برای دور دوم تایید صلاحیت می‌شدند، شورای نگهبان اصلا چنین چیزی را بررسی می‌کند؟
قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان پاسخ داد: بله. ما مصداق روشن‌تر این موضوع را درمورد نمایندگان مجلس داریم. نمایندگان مجلس ممکن است در طول چهار سال تخلفاتی مرتکب شوند که منجر می‌شود صلاحیت خود را از دست بدهند. اما در رابطه با ریاست جمهوری تاکنون نداشته‌ایم ولی ممکن است اتفاق بیفتد. چون صلاحیت‌ها برای همان دوره است. یعنی اگر رییس‌جمهوری برای این دوره تایید شد فقط برای این دوره تایید می‌شود و اگر می‌خواهد برای دور بعد بیاید، باید دوباره بررسی صلاحیت شود. نماینده مجلس فعلی فقط برای همین دوره تایید صلاحیت شده است و برای دوره بعدی باید دوباره تایید صلاحیت شود.
یکی از منتقدین در رابطه با شاخصه‌های تایید صلاحیت سئوالی پرسید و کدخدایی در این رابطه پاسخ داد: به موجب قانون برای مثال برای انتخابات مجلس ماده ۲۸ شاخص‌ها را بیان می‌کند. البته ما خودمان هم معترض هستیم که این‌ها شاخص‌های حداقلی و غیرعینی است.
در واکنش به این قسمت از صحبت‌های کدخدایی، یکی دیگر از منتقدین خطاب به سخنگوی شورای نگهبان گفت: شما می‌گویید ما معترض هستیم. اما خودتان هیچ وقت پیش‌قدم نمی‌شوید. آیا به مجلس نامه زده‌اید که ما را وارد فرآیند انتخابات کنید؟
عضو حقوقدان شورای نگهبان عنوان کرد: ماده ۲۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی شرایط انتخاب‌شوندگان را اعلام کرده است. ماده ۲۹ شرایط کسانی را که به واسطه شغل‌شان نمی‌توانند انتخاب شوند را معرفی کرده است. ماده ۳۰ این قانون کسانی را که مرتکب اقدامات یا وضعیتی در گذشته هستند را مشخص کرده است. البته در انتخابات ریاست جمهوری با تفاوتی اصل ۱۱۵ واجدین شرایط را باید اعلام کنیم اما این‌که اعلام شده یا خیر، اعتراض کردیم یا نه و این‌که چه اقدام عملی‌ای انجام داده‌ایم، باید بگویم زمانی که سیاست‌های کلی نظام از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد در جزء ۵ بند ۱۰ آن اشاره کردند که برای شورای نگهبان شاخص‌هایی را باید تعیین کند که به مجلس اعلام کنند مخصوصا در حوزه مدیر و مدبر بودن.
وی افزود: این را ما تعیین کردیم و یک‌سال در شورای نگهبان بحث شد و برای مجلس فرستادیم. با مجلس همکاری کردیم و کارشناسان ما حدود یک‌سال است که با کمیسیون شوراها مشغول رایزنی هستند. جلسه‌ای با حضور نمایندگان دولت، مجلس و شورای نگهبان برگزار شده است و کمیسیون شوراها هم به زودی آن را در دستور کار مجلس می‌آورد. ولی این‌که در کمیسیون چه اتفاقی می‌افتد و در مجلس چه چیزی تصویب می‌شود در اختیار ما نیست اما ما برای اصلاح قانون تلاش خود را کردیم.
یکی دیگر از حاضرین در برنامه از کدخدایی پرسید: تا پیش از این با چه شاخص‌هایی بررسی‌های مربوط به ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس را انجام می‌دادید؟ برای مثال در انتخابات سال ۹۲ آقای سعیدی‌کیا رد صلاحیت شد که ۱۶ سال سابقه وزارت داشت ولی آقای غرضی تایید صلاحیت شد. یا در سال ۹۶ آقای‌هاشمی‌طبا تایید شد. یا آقای زاکانی رجل سیاسی شناخته نشد. مردم می‌گویند با چه شاخص‌هایی این افراد تایید می‌شوند یا نمی‌شوند؟ یکی از مهمترین موارد در انتخابات ۹۶ آقای جهانگیری بود که از ابتدا علنا عنوان کردند نامزد پوششی بودند و به عنوان ضربه‌گیر شرکت کردند و این را مردم و شورای نگهبان می‌دانستند و با این حال ایشان تایید صلاحیت شدند. رد صلاحیت آقای احمدی‌نژاد هم که دو دوره رییس جمهور بود حاشیه‌ساز بود. چرا واضح و شفاف نمی‌گویید آقای ایکس به فلان دلیل رد صلاحیت شده است؟
سخنگوی شورای نگهبان بیان کرد: اصل ۱۱۵ شرایطی را مانند تابعیت، ایرانی‌الاصل بودن و مدیر و مدبر بودن را مشخص کرده است. اعتراض ما این است که برخی موارد مانند تقوا داشتن و مدیر و مدبر بودن عینی نیست. ما یک شورای نگهبان کوچک ۷ نفره یا ۱۰ نفره همین‌جا تشکیل دهیم. پرونده این‌ها را من خدمت شما می‌دهم و شما نسبت به هر کدام از اسامی رای خود را اعلام کنید. از این ۷ نفر اکثریت یعنی ۴ نفر باید رای بدهند. اگر این ۴ نفر رای ندادند شما چه می‌کنید؟ تکلیف قانونی هم دارید. یعنی اکثریت به هر دلیل رای ندادند. سه نفر هم رای دادند. مکانیزم رای‌گیری در شورای نگهبان به همین سادگی است ولی پرونده و سوابق و... هم می‌آید. منع قانونی ما این است که در انتخابات ریاست جمهوری برخلاف انتخابات مجلس ما باید واجدین شرایط را اعلام کنیم و اصلا رد صلاحیت نداریم. شورای نگهبان واجدین شرایط را به وزارت کشور اعلام می‌کند و در مورد مابقی اصلا واژه‌ای به عنوان ردصلاحیت نداریم. نه ردصلاحیت و نه عدم احراز صلاحیت؛ هیچ‌کدام را نداریم. نسبت به بقیه هیچ نظری داده نمی‌شود. رای‌گیری در شورا کتبی است البته من خیلی موافق این روش نیستم. اما تصمیم جمعی شورا این است و باید از آن تبعیت کرد. افرادی که اشاره کردید بر اساس شناخت بقیه، پرونده‌ای که دارند و گزارشی که هست، رای مثبت یا منفی خود را اعلام می‌کنیم. ماحصلش را هر تعدادی که باشند و رای لازم را داشته باشند، اعلام می‌کنیم. بقیه رد شدند؟ اصلا این‌طور نیست. ما خیلی رای شش به شش داشتیم که هفت رای می‌خواست اما یک رای نداشت. این دوره چیدمان پررنگ شد. سال ۸۸ آقایان احمدی‌نژاد، کروبی، موسوی و رضایی بودند. چه چیدمانی بود؟ دوره قبلش چه چیدمانی بود؟
وی افزود: حالا شما می‌فرمایید ما اعلام نکنیم؟ با اشاره‌ای که کردید در رابطه با آقای جهانگیری؛ کجای قانون گفته است اگر کسی گفت من امروز ثبت‌نام می‌کنم و پس از اعلام نظر شورای نگهبان انصراف می‌دهم که زیاد هم اتفاق می‌افتد، باید صلاحیتش را تایید نکنیم؟ من عرض می‌کنم اصلا نگویید برای چه و برای که آمدید. ما می‌توانیم به این دلیل و مشروط بر این‌که صلاحیت داشته باشد صلاحیتش را اعلام نکنیم؟ واقعیت این است که هیچ‌یک از اعضای شورای نگهبان اصلا نگاه این چنینی ندارند که ما سه نفر را داشته باشیم یا چهار نفر را. هر کسی که رای آورد ما اعلام کردیم. آقای غرضی که اشاره کردید رای آورد اعلام کردیم.
یکی از منتقدین پرسید: اگر رییس جمهوری در دوره انتخاب شدن وعده‌ای بدهد و در دوره اول ریاست جمهوری خود نتواند یا نخواهد آن را عملی کند، می‌توان به عنوان عوام‌فریبی در نظر گرفت؟ و این موارد در اعلام نظر شورای نگهبان برای دور بعد تاثیر دارد؟
کدخدایی پاسخ داد: اجازه دهید به فاز دیگری از پاسخ بروم. چرا ما همه چیز را از شورای نگهبان انتظار داریم؟ شورای نگهبان حداقل‌ها را دارد. نکته‌ای که وجود دارد این است که رقابت سیاسی پرشوری را داریم و انتظار داریم شورای نگهبان در همه موارد ورود کند. جایی که ورود می‌کند ایراد می‌گیریم و جایی که ورود نمی‌کند هم اعتراض می‌کنیم. بخشی از این احراز صلاحیت واقعی نامزدها باید توسط تشکیلات سیاسی و احزاب برای مردم تعبیه شود. در کشورهای چندحزبی و دوحزبی مقدمات انتخابات توسط احزاب معرفی می‌شوند.
عضو حقوقدان شورای نگهبان ادامه داد: شورای نگهبان نمی‌تواند مثل یک جناح سیاسی و یک حزب ورود کند و تمام شایستگی‌ها و اقدامات فرد را ارزیابی و اعلام کند. مهلت‌های ۵۰ روزه و ۷۰ روزه داریم و تمام مدت انتخابات که باید اعلام‌نظر کنیم. ۱۲ هزار نفر برای انتخابات مجلس ثبت‌نام می‌کنند یا هزار و چند نفر برای ریاست جمهوری ثبت‌نام می‌کنند. چرا این‌طور می‌شود که همه ثبت‌نام می‌کنند؟ ما باید قبل از مرحله تایید صلاحیت و بررسی صلاحیت، پالایش‌های حزبی داشته باشیم بعد به شورای نگهبان بیاید. رجزخوانی انتخاباتی است دیگر. در زمان انتخابات هرکسی قولی می‌دهد. هر حرفی را نمی‌توانند بگویند. جایی که تخلف روشنی باشد شورای نگهبان وارد می‌شود. برای مثال در انتخابات مجلس و خبرگان آقایی بعد از تایید صلاحیت در حالی‌که دانشجوی کارشناسی‌ارشد بود در تمام تبلیغات خود زده بود دکتری. او را صدا کردیم و گفتیم داری خود را به دروغ معرفی می‌کنی. بررسی کردند و صلاحیت ایشان رد شد.
وی در پایان گفت: در انتخابات خبرگان آقایی ادعای عجیب و غریبی کرده بود و فقهای شورای نگهبان صلاحیتش را رد کردند. ممکن است در این موارد چنین مسائلی را داشته باشیم ولی این‌که همه با دقت بررسی شده باشد چنین نیست. زیرا برای شورای نگهبان امکان‌پذیر نیست و قطعا باید از طریق احزاب و تشکیلات سیاسی این کارها انجام شود و گزینه‌های مطلوب به مردم معرفی شوند. در انتخابات ۸۸ برای اولین‌بار اعلام کردیم که نماینده نامزدها می‌توانند در شورای نگهبان مستقر شوند و بر روند نظارتی ما نظارت کنند.
