سفر بی‌نتیجه بن‌سلمان به چین/ مخالفت چینی‌ها با نقشه راه سعودی در خاورمیانه

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، ولیعهد عربستان در این سفر از طرق مختلف از جمله وعده سرمایه گذاری های کلان در بخش نفت و گاز چین، بکارگیری شرکت هواوی در توسعه نسل پنجم اینترنت در این کشور و تقویت ارزهای یکدیگر کوشید تا پکن را با سیاست های منطقه ای خود همراه کند اما کارشناسان معتقدند چین هرگز به دنبال سیاسی کاری در خاورمیانه نیست و تمایلی با همراهی با عربستان در موضوعات مختلف به ویژه موضوعات سیاسی و جنگ ندارد.

چین اصولا کشوری است که منافع اقتصادی را در ارتباط با کشورها دنبال می کند، سود می دهد و سود می گیرد و منافع متقابل را بر اساس احترام دوجانبه و چند جانبه در سیاست خارجی مستقل دنبال می کند و تاکنون سابقه نداشته است درگیر برنامه های سیاسی شود.

دو طرف توافقنامه های مختلف تجاری و سرمایه گذاری در جریان سفر ولیعهد عربستان امضا کرده اند و قرار است در چارچوب راه ابریشم جدید و برنامه توسعه عربستان برای سال 2030 میلادی همکاری کنند بخش های اقتصادی و تجاری که همیشه اولویت های چین در رابطه با کشورها بوده است.

بسیاری بر این باورند که عربستان و ولیعهد این کشور پس از قتل خاشقچی و حمله به یمن در یک انزوای بزرگ قرار گرفته اند و حتی کشورهای غربی به آنها پشت کرده اند و بن سلمان با نگاه به شرق به دنبال اجرای راهبردی تازه است اما طبیعتا این سفرهای منطقه ای نمی تواند تحولی اساسی در خاورمیانه ایفا کند.

چین همواره بر مسالمت آمیز بودن روابط میان کشورهای منطقه خاورمیانه تاکید کرده و هرگز حامی بمباران یمن از سوی عربستان نبوده و بر راهبرد مذاکره و حل صلح آمیز مساله در این کشور و از جمله در عراق و سوریه تاکید کرده است.

در حقیقت موضع اصولی چین این است که این کشور هرگز بازی سیاسی در خاورمیانه نخواهد کرد و کشورهایی نظیر عربستان هم نمی توانند به این شکل پکن را با سیاست های خود همگام کنند.

از سوی دیگر چین شاهد درگیری ها در این منطقه بوده است و بغرنج بودن آن را درک می کند و می داند که کشورهای غربی سال ها، خاورمیانه و نفت آن را دوشیده اند و حالا به دلیل مشکلات منطقه ای و دور شدن کشورها از غرب، نمی خواهند نفت بیشتری از آنجا خریداری کنند و برای همین عربستان هم به عنوان یک فروشنده بزرگ نفت به چین نگاه ویژه ای به این کشور دارد.

'لی وانگ' کارشناس اقتصادی و تحلیلگر حوزه انرژی در چین می گوید: امروز عربستان در انزوا قرار گرفته است کشورهای غربی اکنون بر سر یک دو راهی هستند آمریکا و اروپا نمی دانند باید نفت کمتری بخرند و سلاح کمتری بفروشند و یا اینکه همچنان از این کشور پشتیبانی کنند اما به نظر می رسد پس از قتل خاشقچی نگاه آنها به ریاض دیگر مانند قبل نیست و انتقادهای فراوانی از عربستان دارند.

به گفته وی شاید این البته برای چین یک فرصت باشد تا جای آمریکا را برای عربستان پر کند اما نه در زمینه سیاسی بلکه فقط در مسایلی که به انرژی و نفت مربوط می شود.

پکن می داند که عربستان کماکان برای تامین امنیت خود به آمریکا وابسته است و نمی تواند از این وابستگی رهایی یابد اما برای فروش نفت ممکن است نگاه خاصی به شرق داشته باشد و چین هم به عنوان خریدار بزرگ انرژی طبیعتا روی این بخش از همکاری مشکلی ندارد حتی برخی تحلیلگران هم معتقد هستند که عربستان به سراغ بزرگترین مشتری نفتی ایران آمده است و می خواهد با وعده سرمایه گذاری شرکت آرامکو در چین، رابطه نفتی چین و ایران را تضعیف کند اما 'لی وانگ' رابطه تهران و پکن را مستحکم تر از ان می داند که با یک سرمایه گذاری عربستان، تضعیف شود.

به هر صورت فعلا عربستان بزرگترین فروشنده نفت به چین است و نزدیک به 70 درصد نفت این کشور به آسیا صادر می شود و برای همین نگاه به شرق این کشور هم توجه پکن را جلب کرده است اما برای چین صرف نظر از این موضوعات کل منطقه خاورمیانه و بخصوص امنیت اقتصادی آن با اهمیت است زیرا نبود آن می تواند برنامه های چین را به هم بریزد و برای همین پکن همواره تلاش کرده است تا میانجیگری قابل قبول برای همه منطقه خاورمیانه باشد.

در این راستا باید تاکید کرد که چین هرگز نقش بازیگر ژئوپولتیک را در خاورمیانه ایفا نخواهد کرد این کشور دشمنی در منطقه ندارد و نمی خواهد با این کشورها دشمنی پیدا کند.

چین به سیاست بازی های بن سلمان و عربستان در خاورمیانه نه می گوید اما با همه کشورهای این منطقه همکاری های دوستانه ای دارد و می خواهد بویژه در چارچوب راه ابریشم جدید، این همکاری های برد ـ برد حفظ شود و برای همین سیاسی کاری را در خاورمیانه از سوی هر کشوری باشد، رد می کند.

برآیند سفر ولیعهد عربستان در زمینه تجاری برای این کشور و چین با اهمیت است دو کشور فارغ از مسایل و راهبردهای سیاسی یکدیگر که اصلا با هم سازگاری ندارد، قبول کرده اند تا همکاری با ارزهای ملی را تقویت کنند دو کشور می گویند که موافق ایفای نقش فعالتر بانک زیرساختی سرمایه گذاری چین در طرح های منطقه ای هستند و با یکجانبه گرایی مخالفت ورزیده اند.

در اقدامی که البته دهن کجی دو کشور به آمریکا و متحدانش نیز محسوب می شود، چین و عربستان قبول کرده اند که شرکت مخابراتی هواوی در توسعه نسل پنجم پرسرعت اینترنت در عربستان فعال شود و 'مارک شویه' از مقام های اجرایی ارشد این شرکت چینی می گوید که نشستی با حضور 800 نفر از نمایندگان دو کشور برای گفت و گو در خصوص طرح های سرمایه گذاری در پکن برگزار شده است و موضوع فعالیت هواوی در جریان رایزنی بوده است.

شویه می افزاید که هواوی موافقت کرده است برای توسعه مراکز تحقیقاتی این شرکت در عربستان سالانه 20 میلیون دلار تخصیص دهد که می تواند باعث ایجاد 10 هزار فرصت شغلی در آینده برای عربستان شود.

'دینگ لونگ' از دانشگاه اقتصاد چین می گوید که عربستان در زمینه سرمایه گذاری برای چین اهمیت دارد دو کشور همکاری های گسترده ای در بخش انرژی دارند.

او می افزاید: این موضوع جدای از مسایل سیاسی است عربستان کماکان درگیر رسوایی قتل خاشقچی است و به نظر می رسد بن سلمان با این سفر می خواهد وجهه بین المللی کشورش را بهبود بخشد.

دینگ می گوید: به هر صورت این مساله به طور جدی باعث انزوای عربستان شده است و بن سلمان از طریق سفر به کشورهای پاکستان و هند و چین می کوشد تا این وضعیت را تغییر دهد.

این کارشناس چینی بر این باور است که عربستان در زمینه اقتصادی می تواند به چین نزدیک شود اما نمی تواند این کشور را در کنار سیاست های خود قرار دهد زیرا چین به عنوان یک کشور دوست برای کشورهای دیگر منطقه نمی تواند و نمی خواهد با این راهبردها همراهی کند.