هشدار «فارین‌پالیسی» درباره فروش فناوری هسته‌ای به عربستان سعودی

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا؛ «کیت جانسون» عضو ارشد این نشریه آمریکایی در مطلبی با عنوان «چه کسی از سلاح های هسته ای عربستان می‌هراسد؟» افزود: رفتارهای بی پروا و محرک عربستان، بی اعتمادی نسبت به برنامه هسته ای این کشور را گسترش می دهد. 

انتشار گزارش پر سر و صدای این هفته 'خانه دموکرات ها' که ادعا کرد دولت 'دونالد ترامپ' در پی فروش فناوری هسته ای به دوست صمیمی خود، ریاض است، تنش بسیاری میان کاخ سفید و قانونگذاران هر دو حزب ایجاد کرده است. 

اما جدا از رفتار مخرب عربستان، آیا دلیلی وجود دارد که زنگ خطر برای فروش این فناوری به ریاض به صدا در بیاید؟ فناوری که بیش از 30 کشور در سراسر جهان از آن استفاده می کنند؟ 

هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات کنگره و کارشناسان هسته ای که بطور روزافزون نسبت به رفتار بی پروای عربستان هشدار می دهند، دلایل بسیاری برای نگرانی در این مورد دارند. 

قتل مخوفی که در اکتبر (مهر ماه) سال 2018 توسط رژیم سعودی صورت گرفت و منجر به قتل جمال خاشقچی مقاله نویس واشنگتن پست شد، احساسات ضد عربستان در واشنگتن را که پیش از این هم به دلیل جنایات در یمن رو به افزایش بود، بیش از پیش افزایش داده است. 

در این میان قانونگذاران جمهوریخواه مانند سناتور 'مارکو روبیو' قوانینی را به تصویب رسانده اند که به کنگره اجازه می دهد تا تصمیم گیر نهایی در فروش فناوری هسته ای به کشورهایی مانند عربستان سعودی باشد. 

روبیو در این خصوص به 'دیلی بیست' گفت: 'اگر دولتی مایل به قتل یک دارنده 'گرین کارت' آمریکایی باشد، آیا می تواند در خصوص داشتن انرژی هسته ای و همچنین تسلیحات احتمالی آن قابل اعتماد باشد؟' 

از سوی دیگر، عربستان سعودی بی شک نیاز به قدرت بیشتری دارد. با توجه به افزایش تقاضا برای برق در این کشور تا سالانه هشت درصد برای اجرای سیستم های تهویه مطبوع، کارخانه های آب شیرین کن و غیره، ریاض در پی چیزی غیر از نفت و گاز است که تقریبا تمام نیاز خود را به برق تامین کند. 

مقامات عربستان سعودی که هر سال فقط یک دهم تولید نفت خود را مصرف کنند، می خواهند این طلای سیاه را به روشی سودمندتر و برای صادرات حفظ کنند. 

یک راه جایگزین برای سوخت های فسیلی انرژی های تجدید پذیر است. راه دیگر انرژی هسته ای است و عربستان در نظر دارد تا 25 سال آینده 16 نیروگاه هسته ای بزرگ بسازد. 

ریاض اکنون برای ساخت دو کارخانه اول، نظر روسیه، چین، فرانسه، کره جنوبی و بویژه ایالات متحده را جلب کرده است. 

از طرفی ایالات متحده فروش فناوری هسته ای به عربستان را طرحی بسیار سودآور می بیند که منافع 100 میلیارد دلاری برای واشنگتن در پی دارد. 

مقامات دولت ترامپ ادعا می کنند که اگر آمریکا فناوری هسته ای به عربستان نفروشد، روسیه و چین به این معامله پرسود روی می آورند(روز جمعه، عربستان سعودی گام بزرگ دیگری برای تقویت روابط انرژی با چین برداشت و یک قرارداد 10 میلیارد دلاری برای ساخت یک پالایشگاه جدید با چین امضا کرد).

کارشناسان موافق این کار بر این باورند که فروش فناوری هسته ای ایالات متحده به عربستان، منافع دیگری هم برای واشنگتن دارد؛ ایالات متحده با اینکار رژیم نظارتی، استانداردهای ایمنی و امنیتی و پروتکل های سختگیرانه علیه گسترش سلاح های هسته ای را هم به عربستان صادر و مشارکت آمریکا را در مبارزه با سلاح هسته ای را در سراسر جهان تقویت می کند. 

بسیاری از کارشناسان بیم آن دارند عربستان سعودی راکتورهای هسته ای را به تولید کنندگان برنامه سلاح هسته ای بدل کند. 

راکتورها، اورانیوم با غنای پایین لازم دارند اما بمب ها اورانیوم بسیار غنی شده نیاز دارند. 

هر چند باید تاکید کرد این نوع برنامه غنی سازی را نمی توان به آسانی پنهان کرد و پردازش سوخت هسته ای برای شکافت پلوتونیوم جهت ساخت یک بمب هزینه بر است.

بسیاری از کارشناسان از سوی دیگر بر این باورند که عربستان مانند ایران و کره شمالی نیست و نمی تواند تهدیدی برای صلح منطقه ای و جهانی باشد. بنابراین مشکل اساسی برای فروش این فناوری به عربستان چیست؟ 

'جان ولفستال' که از مقامات عالی رتبه منع گسترش سلاح های هسته ای در دولت 'باراک اوباما' بوده در این خصوص می گوید: 'عربستان سعودی تنها راکتور نمی خواهد و خواستار توانایی غنی سازی اورانیوم هم هست و این فناوری بسیار حساس است.'

ناگفته نماند همه کشورهایی که 'پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای'(ان پی تی) را امضا کرده اند، مانند عربستان سعودی، به لحاظ تئوری حق غنی سازی اورانیوم را دارند. 

اما جدا از حق قانونی برای غنی سازی، عربستان بارها و به روشنی اذعان داشته که اگر ایران در پی دستیابی به سلاح هسته ای باشد، عربستان هم به سرعت اینکار را خواهد کرد. 

'لورا هولگیت' سفیر پیشین ایالات متحده در سازمان بین المللی انرژی اتمی در این خصوص با توجه به اظهارات آشکارای مقامات سعودی و بویژه 'محمد بن سلمان' ولیعهد سعودی که اعلام کرده در صورت دستیابی ایران به بمب اتمی، عربستان بی درنگ به سوی ساخت سلاح هسته ای می رود، گفت: 'ما حتی برای در اختیار قرار دادن فناوری بسیار صلح آمیز هسته ای هم به عربستان سعودی دیدگاه بسیار متفاوتی داریم'. 

نشریه خبری - اقتصادی 'فارن پالیسی' توسط 'ساموئل هانتینگتون' و 'وارن منشل' در سال 1970 بنیان نهاده شد. 

محتوای اخبار و گزارش های این نشریه بر امور جهانی، حوادث جاری و سیاست داخلی و بین المللی متمرکز است. 

'موشه نعیم' از سال 2000 تا 2010 میلادی سردبیر آن بود و در سال 2008 شرکت واشنگتن پست متعلق به هلدینگ گراهام آن را خریداری کرد و از سال 2010 سوزان گلاسر سردبیر آن شد.