اصلاح‌طلبان در انتظار اصلاحات/ برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات آینده چیست؟
به گزارش اقتصادنیوز، این روزنامه در ادامه نوشت: جریان اصولگرایان این روزها بیشتر جلسه برگزار می‌کنند و گعده‌های سیاسی دارند. در این بین از وحدت بین طیف‌های اصولگرایی نیز خبرهایی می‌رسد. هرچند در این رابطه اصولگرایان هیچ وقت نتوانستند مانند اصلاح‌طلبان به یک وحدت درونی برسند و تجربه خوبی در این زمینه نداشته‌اند. در مقابل جریان اصلاحات هنوز وارد فضای انتخاباتی مانند جریان رقیب نشده است. فعالان سیاسی این جریان این روزها از بایدها و نبایدها سخن می‌گویند. با توجه به عملکرد ضعیف دولت حامی این جریان در برخی زمینه‌ها، اصلاح‌طلبان بیشتر درگیر بازنگری در تصمیمات خود هستند. هر چقدر اصولگرایان در وحدت دورنی موفق نبوده‌اند، اصلاح‌طلبان در ائتلاف با جریان‌ها و طیف‌های مختلف تجربه خوبی نداشته‌اند به گونه‌ای که اخیرا تئوریسین‌های این جریان بر حضور مشروط در انتخابات اشاره دارند. عبدالله ناصری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به همین امر می‌گوید: هیچ راهی جز این نیست. انتخابات مجلس در سال 94 نیز در همین شرایط حداقلی برگزار شد و مجلس در زمینه‌های قانونگذاری، سیاسی و اجتماعی دستاورد چندانی نداشت. یعنی در مقایسه با انتظاری که نسبت به لیست امید در جامعه به‌وجود آمد، دستاوردی برای جامعه مدنی و جامعه رای دهنده به اصلاحات نداشت.
او در گفت‌وگو با ایرنا می‌افزاید: به این نکته نیز باید توجه داشت که انتخابات 92، 94 و 96 از نقش‌آفرینی یک شخصیت کاریزماتیک متاثر بود و وی امروز خود بر این باور است که شرایط به‌گونه‌ای است که زمانی می‌توان به حضور در انتخابات برای حمایت از اصلاح‌طلبان امیدوار بود که نامزدهای رای‌آوری در انتخابات مجلس حضور داشته باشند و در واقع این مبنای سخن اصلی آقای حجاریان مبنی بر مشارکت مشروط است.
حال سوال اینجا است با توجه به اینکه فعالان سیاسی این جریان از کمبودها، ناکارآمدی‌ها، ضعف‌ها و موانع پیش‌رو اصلاح‌طلبان هستند، برنامه و راهکار آنها برای انتخابات چه خواهد بود؟ اصلاح‌طلبان چه زمانی به طور جدی وارد فضای انتخاباتی می‌شود؟ غلامرضا ظریفیان، فعال سیاسی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «ابتکار» به این سوال پاسخ می‌دهد.
ظریفیان با بیان اینکه در حال حاضر کشور تحت تاثیر مسائل مربوط به سیل است، می‌گوید: در حال حاضر درگیر مشکلات به وجود آمده از سیل در کشور هستیم و هنوز به طور جدی اصلاح‌طلبان وارد فضای انتخاباتی نشده‌اند. اکنون سایه مشکلات اقتصادی در کشور سنگینی می‌کند که بخشی از این مشکلات ناشی از تحریم و بخشی هم مربوط به عملکرد ضعیف و کم‌تدبیری دولت است. در چنین شرایطی ورود به فضای انتخابات خیلی لازم و ضروری نیست. در حال حاضر جریان اصلاحات بیشتر درگیر این مشکل سراسری در کشور است و تا زمانی که کشور از این مرحله عبور نکند، ورود به بحث انتخابات امر چندان لازمی به نظر نمی‌رسد.
وی در ادامه می‌افزاید: در شروع سال علاوه بر مشکلات اقتصادی کشور با پدیده سیل مواجه شد و گستردگی این سیل به گونه‌ای بود که دولت و جریان‌های سیاسی بیشتر برای حل این معضل تمرکز دارند و ذهن جامعه و دولت و جریان‌های سیاسی معطوف به این ماجرا است. فعلا درگیر مشکلات سیل‌زدگان است و به طور جدی وارد فاز انتخاباتی نشده است. همچنان درگیر عبور از این مسئله مهم هستند.
ظریفیان تصریح می‌کند: بنابراین اصلاح‌طلبان فعلا وارد فاز انتخابات نشده‌اند و به نظر من بعد از عبور کشور از این شرایط، جریان اصلاحات به طور جد وارد فضای انتخابات می‌شود.
وی با بیان اینکه اصلاح‌طلبان برای چنین امر مهمی برنامه‌ریزی کرده‌اند، می‌گوید: اصلاح‌طلبان ساز و کارهای جدیدی برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، در انتخابات پیش‌رو خواهند داشت. صدر در صد با توجه به عملکرد ناموفق فراکسیون امید در مجلس شورای هماهنگی و سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و عناصر تعیین‌کننده مانند رهبر جریان اصلاحات، در این رابطه حتما سیاست‌هایی جدید و کارآمد اندیشیده‌اند. این امر نیازمند مطالعه و بازبینی و بازنگری در برخی تمصمیم‌گیری‌ها است، به هر حال اصلاح‌طلبان از یک گستردگی طیفی برخوردارند و باید ساز و کارها به گونه‌ای باشد که همه اشخاص و طیف‌ها به خرد جمعی تمکین کنند.
کاهش اعتماد عمومی نسبت به هر دو جریان سیاسی کشور رخ داده است
این فعال سیاسی در ادامه می‌گوید: کاهش اعتماد عمومی فقط نسبت به جریان اصلاحات نیست بلکه بدنه اجتماعی نسبت به دو جریان ریشه‌دار کشور اعتمادش را از دست داده است. درواقع ما شاهد کاهش اعتماد عمومی نسبت به همه جریان‌های سیاسی در کشور به‌خصوص در سال‌ها اخیر بوده‌ایم.
وی می‌افزاید: ما اگر بخواهیم همچنان مانند گذشته ابهام‌آمیز تصمیم‌گیری کنیم و مانند گذشته عمل کنیم صددر‌صد خروجی خوبی نخواهیم داشت و بدنه اجتماعی دیگر همراه ما نخواهد بود. اینجا ما آسیب جدی در بحث سرمایه اجتماعی خواهیم دید. زمانی که یک جریان سیاسی در جامعه دارای تاثیرگذاری است باید بتواند خودش را متناسب با شرایطی پیش ببرد. باید بازنگری کند که چه جاهایی تصمیم به او تحمیل شده و چه جاهایی کاستی از ضعف کارآمدی خودش بوده است. اگر همچنان می‌خواهد در عرصه و صحنه سیاسی کشور باقی بماند قطعا باید یک آسیب‌شانسی در رابطه با عملکرد و رفتارهای داشته باشد.
این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: ما باید صادقانه با مردم صحبت کنیم. اگر جاهایی کم‌کاری و یا قصور داشته‌ایم، صادقانه با مردم صحبت کنیم و بپذیریم. بگوییم در کجاها تصمیم درستی اتخاذ نکرده‌ایم. اگر در جاهایی اختیار نداشتند اعلام کنند که چاره‌ای جز این تصمیم‌گیری نداشتند. اگر می‌خواهیم همچنان اعتماد عمومی را نسبت به خود از دست ندهیم، باید بدنه اجتماعی خود را با بیان واقعیت‌ها و کم‌کاری‌ها حفظ کنیم. در کنار اینها باید یک تبیین درستی از آینده برای بدنه اجتماعی خود ارائه دهیم. به هر حال اگر بدنه اجتماعی بخواهد دوباره اعتماد کند، باید بداند برنامه این جریان برای آینده چه خواهد بود و برای شرایط سخت آینده چه ایده‌ای و راهکاری دارد؟
ماه رمضان اصلاح‌طلبان به طور جدی وارد فضای انتخابات می‌شوند
ظریفیان می‌افزاید: در هیچ جامعه‌ای شرایط ایده‌آل وجود ندارد پس باید ببینیم در یک فضای خاکستری تصمیم‌گیری منطقی و عاقلانه چیست؟ به نظر من اصلاح‌طلبان در یکی دو ماه آینده به طور جدی و فعال‌تر این مسائل را مورد بررسی دقیق قرار می‌دهند. در واقع آنها باید برای حضور خود مقتضیاتی را فراهم کنند. باید توجه داشت در عرصه تایید صلاحیت‌ها، حضور نیروها و همچنین در تغییر رویکردها بهترین تصمیم و رویه اتخاذ شود. همچنین در نقد عملکرد خودشان خیلی عمیق به این موضوع بپردازند و بررسی کارشناسانه نسبت به عملکرد خود در این چند سال داشته باشند. باید ارزیابی دقیقی از شرایط جهانی و داخلی داشته باشند و از درون اینها یک سیاست شفاف و روشن در رابطه با انتخابات اتخاد کنند. به نظر من استارت اصلی این جریان برای انتخابات ماه رمضان است، در این ماه اصلاح‌طلبان به طور جدی وارد فضای انتخابات می‌شوند. معمولا جلساتی که بین بزرگان و احزاب اصلاح‌طلب برگزار می‌شود در این ماه است و تصمیم و برنامه خود را برای انتخابات در این زمان ارائه می‌دهند.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به ائتلاف ناموفقی که در انتخابات گذشته با اشخاص و طیف‌های مختلف شد، دوباره احتمال ائتلاف این جریان وجود دارد، می‌گوید: در ایران هیچ جریانی نمی‌تواند به تنهایی برگ برنده داشته باشد. اگر تصمیم بر این باشد که سیاست‌ورزی فعالی داشته باشیم حتما نیازمند ائتلاف هستیم. منتها این ائتلاف باید متفاوت باشد و دیگر با سازوکار قبلی ائتلاف نخواهیم داشت. در ایران اینکه یک جریان شناسنامه‌دار بتواند نقش اصلی ایفا کند به نظر من خیلی بعید است. باید مراقب بود که ائتلاف گذشته با برخی طیف‌ها و افرادی که شناسنامه‌دار نبودند را تکرار نکنیم.
ائتلاف نوعی تصمیم عاقلانه است برای اینکه بتوانند با ظرافت بیشتری وارد عرصه شوند، اما چگونه و با چه جریانی ائتلاف شود مهم است. چه نوع مرزبندی‌هایی داشته باشند و در عین حال استقلال خود را حفظ کنند. حتما باید در رویه‌ها تغییرات ایجاد کنیم. از فرصت‌ها استفاده شود و تهدیدها به حداقل برسد.
