مالکیت ایران بر خلیج‌فارس به چه زمانی برمی‌گردد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبر فوری، خلیج‌فارس نام آبراهی پراهمیت در آسیای غربی و منطقه خاورمیانه است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه‌جزیره عربستان قرار دارد.
مساحت خلیج‌فارس ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است و پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان به‌شمار می‌آید. خلیج‌فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج‌فارس هستند. به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج‌فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید از این رو همواره مناقشات بسیاری در بین کشورهای حاشیه این منطقه والبته مدعیان غربی آن وجود دارد.
افزایش اختلافات ایران با 3 کشور عربستان، امارات و بحرین در سالهای اخیر در پی افزایش فشارهای آمریکا بر ایران موقعیت استراتژیک خلیج‌فارس را نسبت به گذشته دوچندان کرده است از این رو به بهانه روز ملی خلیج‌فارس با استاد داود هرمیداس باوند از چهرههای تراز اول کشور در رشته حقوقبینالملل به گفت وگو پرداختیم.
متن این گفت و گو به شرح زیر است:
داوود هرمیداس باوند استاد حقوق بینالمل در گفت و گو با خبرنگار سیاسی سایت خبر فوری به بهانه روز ملی خلیج‌فارس درباره احتمال وقوع جنگ در منطقه خلیج‌فارس و اینکه آیا کشورهای عربی توان مقابله نظامی با ایران را دارند اظهار کرد: من فکر نمیکنم کشورهای عربی هیچ‌گاه به صورت مستقل وارد جنگ با ایران شوند ولی تمام هم و غم آنها این است که در زیر پرچم آمریکا که اقدامات اساسی را انجام میدهد آنها فقط حمایت مالی و سیاسی کنند.
وی افزود: کشورهای عربی به صورت مستمر با آمریکا همکاری دارند ازاین رو اگر بنایی برای حمله به ایران وجود داشته باشد به مانند موضوع تحریمهای نفتی بدون شک با آمریکا همراه خواهند بود.
این استاد حقوق بینالمل با اشاره به اینکه بسترهای وقوع جنگ درمنطقه خلیج فارس وجود ندارد ؛ تصریح کرد: به طورحتم اگر آمریکا به خواسته خود یعنی وجود یک تفاهمنامهای در منطقه خلیج‌فارس نائل نشود سعی میکند با توجه به اینکه سپاه پاسداران را به عنوان یک تروریست خطاب کرده است در کشورهای عربی مثل عراق، یمن، سوریه و حتی لبنان اقدامات نظامی را علیه گروه و واحدهای ایرانی که در این کشور هستند انجام دهد.
هرمیداس باوند خاطرنشان کرد: در حال حاضر آمریکا ترجیح میدهد که یک راه مذاکره را برای گفت و گو با ایران پیدا کند و از این طریق مشکلات و موانعی را که وجود دارد برطرف کند.
آمریکاییها با بستن تنگه هرمز به سختی میافتند
وی در پاسخ به این سوال که در مقطع فعلی جزایر سه‌گانه و تنگه هرمز جز برگ‌های برنده ایران در مقابله با آمریکا محسوب میشوند و اینکه در شرایط فعلی تنگه هرمز برای ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است یا بابالمندب تاکید کرد: کشورهای عربی چون امارات متحده سعی کردند از طریق لوله نفتشان را به داخل خاک خود منتقل کردند و عربستان نیز لوله های نفت خود را به سمت دریای سرخ قرار داده است تا کمتر مورد آسیب قرار گیرد اما درباره کشتیها و ناوگانهایی که از تنگه هرمز عبور میکنند وضعیت تفاوت دارد و با بستن تنگه هرمز بدون شک شرایط برای آنها تغییر خواهد کرد.
این استاد حقوق بینالمل گفت: در وضعیت فعلی که آمریکا در بحرین پایگاه دریایی دارد و پایگاه نظامی این کشور در عمان و ترکیه برقرار است مسئله بستن تنگه هرمز باتوجه به رفت و آمد ناوهای آمریکایی بدون شک لطمات بسیاری را برای این کشور به دنبال خواهد داشت.
باوند اظهار کرد: ایران در شرایط جنگی می‌‌تواند تنگه هرمز را از طروق مختلف همچون مین‌گذاری ببندد اما در حالت صلح معمولا خیلی مشکل است که تنگه‌های بین‌المللی بسته شوند.
وی در پاسخ به اینکه آیا ما تا به امروز جنگی را در منطقه آبی خلیج‌فارس داشتیم که سبب بستهشدن تنگه هرمزشود گفت: در زمان جنگ 8 ساله ایران یکبار از بستن تنگه هرمز سخن گفت اما این اقدام را انجام نداد ولی هواپیماهای عراقی با بهرهگیری از جزیره سری عربستان وجزیره ورمه و بومیا در خاک کویت برای اقدامات نظامی علیه ایران استفاده میکردند.
ادعای مالکیت اعراب بر خلیج‌فارس کذب محض است
این استاد حقوق بینالمل با اشاره به منهدم کردن دوناوچه ایرانی سهند وسبلان توسط موشکهای کروز آمریکایی افزود: انهدام دو سکوی نفتی ایران در منطقه خلیج‌فارس از دیگر رخدادهای نظامی در این منطقه بود که بعدها با مورد هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو وینسس دوباره تکرار شد از این رو خلیج‌فارس همواره از مناطق مناقشهآمیز جهان بوده است.
باوند درباره ادعای مکرر مقامات کشورهای عربی پیرامون خلیج‌فارس و اینکه آیا ایران می‌‌تواند از طریق قانونی این موضوع را پیگیری کند تصریح کرد: خلیج‌فارس از زمان مادها، اشکانیان، هخامنشیان و ساسانیان همواره در طیف امپراتوری ایران بوده است و حتی در زمان صفویه که برای 100 سال پرتغالیها بر این منطقه مسلط شدند ایران توانست حاکمیت خود را بر خلیجفاری اعاده کند و حتی در زمان نادرشاه در این منطقه ناوگانی هم تشکیل داد.
وی خاطرنشان کرد: با جابه‌جایی که در اواخر قرن 18 و اوایل 19 از سوی اعراب صورت گرفت سبب شد تا بخشی از اعراب در منطقه خلیج‌فارس مستقر شوند از این رو در مجموع میتوان گفت 150 سال از حضور اعراب درخلیج‌فارس بیشتر نمی‌گذرد از این رو ادعای مالکیت آنها براین منطقه کذب محض است.
این استاد حقوق بینالملل تاکید کرد: ایران دارای 33 جزیره در منطقه خلیج‌فارس است و سواحل ایران در این منطقه به نسبت همسایگانش گستردهتر است و منطقه انحصاری و اقتصادی ایران در حدود 50 مایل در خلیج‌فاس است و این موضوع درباره جزیره ابوموسی فراتر است و ما مالکیت بیشتری داریم هرچند که بخشی از آن را با شارجه امارات مورد بهرهبرداری قرار دادیم.
تنب بزرگ، تنب کوچک و جزیره ابوموسی در داخل فلات ایران هستند
باوند گفت: در مورد مناطق مشترک در خلیج‌فارس ما با عربستان، بحرین، قطر و عمان قبلا توافق کردیم و تنها با امارات، کویت و عراق تفاهمنامهای نداریم.
وی اظهار کرد: درباره موضوع جزایر و خلیج‌فارس، ایران در یک توافق بین‌المللی با بریتانیا که تحتالحمایگی کشورهای عربی را برعهده داشته است علیرغم اینکه قرار بود رفراندومی انجام شود از بحرین در 1970 به دلایلی چشمپوشی کرد و در 1971 نیز قرارداد شارجه را انعقاد کرد و درباره تنب بزرگ و کوچک که در داخل فلات ایران بود با توافقی که با بریتانیا انجام دارد براین مناطق نیز حاکم شد.
این استاد حقوق بینالملل درباره اینکه چه غفلتهایی از سوی کشورمان درباره جایگاه خلیج‌فارس صورت گرفته است تصریح کرد: در زمان خاتمی قرارداد امنیتی با عربستان منعقد شد و در هر حال روابط حسنهای در منطقه خلیج‌فارس برقرار بود اما در این بین رقابت سهجانبهای میان ایران، عربستان وترکیه و مسائلی چون اعدام روحانی برجسته شیعه شیخ نمر و تسخیر سفارت خالی عربستان روابط کشورهای این منطقه را از حالت دوستانه به خصمانه تبدیل کرد.
باوند خاطرنشان کرد: به طورکلی در نظام بینالملل حداقل روابط همزیستی مسالمتآمیز، همکاری و فراتر از آن همگرایی است از این رو اگر همزیستی باشد نه همگرایی نه همکاری دال براین است که یک نارسایی در سیاست خارجی آن کشور وجود دارد لذا اگر یک ارزیابی همهجانبه و صحیحی صورت گیرد قطعا ما به اهداف خودمان در منطقه خلیج‌فارس نزدیکتر خواهیم شد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر روابط ایران با عمان، کویت و قطر در منطقه خلیج‌فارس است و ما با عربستان، امارات و بحرین مشکلاتی را داریم که اگر روابط خودمان را با آنها توسعه دهیم میتوانیم شرایط را به گونهای تعدیل کند که آنها مجبور به تجدیدنظر شوند.
