گلایه روحانی از اختیارات رئیس‌جمهور پس از ۶ سال

به گزارش اقتصادنیوز، این روزنامه در ادامه نوشت: رئیس جمهور در حالی که به تدریج دومین سال از دولت دومش را به پایان می‌رساند، شامگاه شنبه در دیدار با فعالان سیاسی نسبت به حدود اختیاراتش و عدم همخوانی آن با مطالبات عمومی پس از 6 سال ریاست جمهوری لب به گلایه گشود. با توجه به اینکه روسای جمهور در ایران با علم بر اختیاراتشان باز هم وعده‌هایی به جامعه ارائه می‌دهند که از توان لازم برای تحقق آن برخوردار نیستند این پرسش به میان می‌آید که اساسا چرا وعده‌ها نباید با حدود اختیارات دولت تطابق داشته باشد؟ چرا روسای جمهور پس از سوار شدن بر اسب قدرت و گرفتن رای اعتماد از مردم تازه درباره حدود اختیارات شان سخن به میان می‌آورند.

به هر روی، امروز این روش در ایران به یک سنت از سوی روسای جمهور تبدیل شده است در حالی که بیش از هر چیز اعتماد عمومی را نشانه می‌گیرد و منجر به تنزل سرمایه‌های اجتماعی می‌شود. به همین دلیل محمد صادق جوادی حصار معتقد است همخوانی وعده‌ها با سطح اختیارات رئیس جمهوری عملا در کشور ممکن نیست. زیرا در تبلیغات ریاست جمهوری تنها رئیس جمهور در کارزار انتخابات سخن نمی‌گوید بلکه ستادهای انتخاباتی و برنامه سازان او شعارهایی را مطرح می‌کنند تا رای اعتماد عمومی را کسب کنند.

وعده‌های رئیس جمهور در انتخابات 96

حسن روحانی در انتخابات 96 در حالی پا به عرصه گذاشت که مردم ایران به دور دوم ریاست جمهوری اش امید بسیاری بسته بودند. او با اطمینان و اعتماد به نفس کامل وعده‌هایی به ویژه در حوزه دیپلماسی به جامعه ارائه داد که مردم ایران را بیش از پیش نسبت به خود و آینده کشور امیدوار ساخت. به طور مثال، رئیس جمهور در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم به مردم ایران وعده داد: « با همین دکتر ظریف مابقی تحریم‌ها را هم برخواهیم داشت. ما تنش را دوست نداریم. ما ایران آرام را می‌خواهیم. ما در این مدت قدم‌هایی را باهم برداشتیم و باید قدم‌هایی را باهم در آینده برداریم.»

او در حالی وعده رفع تحریم‌های اولیه را به ملت ایران داد که با توجه به تجربه‌اش می‌دانست که تحقق این وعده‌ها به سهولت ممکن نیست و او برای عملی ساختن این شعارها ناگزیر به پیمودن مسیرهای دشواری خواهد بود. اما با این همه بدون کوچکترین تردیدی شعار رفع تحریم‌ها و مذاکره را سر داد و جامعه را به آن دلگرم کرد.

توضیح روحانی درباره اختیاراتش بعد از 6 سال!

به هر روی وعده روحانی بعد از 2 سال از آغاز دور دوم دولتش نه تنها که محقق نشد بلکه سبب گردید که آمریکا در اردیبهشت ماه 97 از برجام خارج شود و به فاصله 60 روز تحریم‌های هسته‌ای در دو دور مردادماه و آبان ماه بازگردد. اکنون حسن روحانی پس از 6 سال از حدود اختیاراتش در برابر مطالبات جامعه گله می‌کند و آن را افزون می‌داند!

او امروز در دور دوم ریاست جمهوری اش به خاطر آورد که اساسا کدام خواسته مردم به او و دولتش ارتباط دارد! بر این اساس، رئیس جمهور شامگاه شنبه در دیدار با فعالان سیاسی با بیان اینکه امروز نمی‌توان گفت که شرایط از دوران جنگ تحمیلی بهتر یا بدتر است اما ما در زمان جنگ مشکل بانک، فروش نفت و واردات و صادرات نداشتیم و تنها تحریم ما، تحریم خرید سلاح بود، گفت:« وقتی از دولت سوال و مطالبه‌ای می‌شود باید از طرف دیگر بررسی شود که دولت چه مقدار در حوزه‌های مورد سوال دارای اختیار بوده است به طور مثال اگر در خصوص سیاست خارجی، فرهنگ و یا فضای مجازی از دولت سوال و مطالبه‌ای می‌شود، باید ببینیم که دولت چقدر در این حوزه‌ها اختیار دارد. باید در حد توان و در حوزه اختیارات رئیس جمهور از دولت مطالبه داشت.»

آری، لزوم همخوانی مطالبات با اختیارات

بدون تردید همانطورکه رئیس جمهور اشاره کرد مطالبات جامعه باید مطابق با حدود اختیارات دولت باشد، چراکه نه تنها حسن روحانی بلکه همه دولت‌ها در ایران از 40درصد اختیار برخوردارند، امری که طی چند سال اخیر به نحوی به ویژه در برجام اثبات شده است.

به عبارتی تحولات سالهای اخیر به خوبی نشان داده که تنها دولت تصمیم گیرنده نیست. اما مسئله اینجاست مردمی که تمام قد به اعتبار اصلاح‌طلبان پشت سر رئیس جمهور در انتخابات 96 ایستادند و به شعارهای حسن روحانی در آن زمان دل بسته اند، نمی‌دانستند که حدود اختیارات روحانی در دولت چقدر است و تحقق بسیاری از انتظارات از عهده دولت خارج است. چراکه حسن روحانی به آنها وعده داده بود که به هر طریق برای تحقق خواسته‌های جامعه ایران تلاش خواهد کرد. آنها در آن زمان سخنی از سوی روحانی مبنی بر اینکه حدود اختیاراتش محدود است، نشنیدند. امروز نیز علیرغم تنزل محبوبیت روحانی ظرف چند ماه گذشته و ناامیدی بخش‌هایی از جامعه نسبت به برخی مدیریت‌ها، شنیدن این سخن از سوی روحانی که اختیاراتش محدود است، چیزی از خواسته و انتظارات مردم ایران نسبت به دولت روحانی نمی‌کاهد.

وعده‌ها محصول التهاب جامعه

محمدصادق جوادی حصار تحلیلگر مسائل سیاسی و استاد دانشگاه درباره اظهارات روحانی از حدود اختیاراتش و تاثیر آن در اعتماد عمومی به آفتاب یزد گفت: مردم نمی‌دانستند که روحانی 40 درصد بیشتر اختیار ندارد اما جامعه مطبوعاتی کشور باید درباره موانع و مشکلات و مواضع و توانایی‌های دولت‌ها روشنگری کند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: تصور می‌رود که روحانی در رقابت‌های انتخاباتی چاره‌ای جز ارائه شعارهایی فراتر از اختیاراتش نداشت. زیرا رقبای دیگر روحانی هم شعارهایی فراتر از وعده‌های روحانی ارائه دادند. اساسا جامعه در یک حالت التهاب قرار داشت. مردم به سمت و سویی در سال 96 حرکت می‌کردند که گویا همگی انتظار شنیدن شعارهای ساختار شکنانه از سوی کاندیدای ریاست جمهوری داشتند.

جوادی حصار اضافه کرد: به راستی شعارها در آن زمان محصول التهاب بود به طور مثال شعار رفع حصر تنها تحت اختیار روحانی نیست اما رئیس جمهور می‌دانست که می‌تواند تلاشی در این زمینه انجام دهد. در واقع به همان میزان که رئیس جمهور و دولت برای کاهش فشارها جهت رفع حصر گام بر می‌داشتند جریان مقابل در این زمینه پافشاری بیشتری می‌کرد.

لزوم شناسایی دلایل عدم تحقق مطالبات

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه اگر روحانی می‌گوید سطح مطالبات باید متناسب با توان ریاست جمهوری باشد، این سخن او به دلیل کاهش فشار بر روی دولت است، گفت: انتقادات دلیلی بر این نیست که سخن حق را نشنویم. ممکن است روحانی وعده‌هایی داده باشد که امروز موفق به انجام آن وعده‌ها نشده باشد. اما باید شناسایی کرد که تا چه میزان در عدم تحقق مطالبات شخص روحانی دخیل است و چه میزانی هم جریان مقابل روحانی و تا چه حد دولت در این مسئله دخیل است.

جوادی حصار ادامه داد: به هر روی روحانی هر روز که نمی‌تواند وزیر به مجلس معرفی‌کند. او وقتی از وزرا انتقاد هم می‌کند با سکوت آنها و عدم تغییر وضعیت مواجه می‌شود. به هر روی وزیر از مجلس رای اعتماد می‌گیرد آنهم مجلسی که در آن نمایندگان تا زمانی که امتیاز نگیرند به وزرای موردنظر دولت رای اعتماد نمی‌دهند. این خود کار را برای دولت دشوار می‌سازد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: امام علی(ع) به امام حسن(ع) فرمودند: فرزندم خودت را بر جای دیگری بنشان، هر چه بر نفس خود روا می‌داری بر او نیز روا بدار. بنابراین فرض بر این بگیریم که روحانی استعفا دهد و فرد دیگری به جای ایشان بیاید، آیا در این صورت همه مشکلات عدیده کشور که ناشی از قدرت طلبی جریان‌های دیگر است، حل خواهد شد؟ در حالی که حل همه مشکلات بر عهده دولت نیست و سایر نهادها هر یک نقش خود را در حل مشکلات باید داشته باشند.

جوادی حصار افزود: در جریان سیل علیرغم اینکه همه نهادها و قوا به میدان آمدند اما بازهم بسیاری از مشکلات بر زمین ماند.

عدم امکان همخوانی وعده‌ها با اختیارات

جوادی حصار درباره حدود اختیارات روسای جمهور در ایران و عدم همخوانی شعارها و وعده‌ها با این اختیارات و تاثیر آن بر روی اعتماد جامعه گفت: همخوانی وعده‌ها با سطح اختیارات رئیس جمهوری عملا در کشور ممکن نیست. زیرا در تبلیغات ریاست جمهوری تنها رئیس جمهور در کارزار انتخابات سخن نمی‌گوید بلکه ستادهای انتخاباتی و برنامه سازان او شعارهایی را مطرح می‌کنند تا رای اعتماد عمومی را کسب کنند.

او افزود: مشکل اساسی در اینجا فقدان آگاهی و اشراف عمومی به حوزه اختیارات دولت است. اگر زمانی نامزد انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید من این اقدام را انجام می‌دهم، چنانچه ستاد انتخاباتی و یا حزب و رسانه‌ای بگوید که چگونه چنین قدرت و اختیاری برای تحقق این وعده‌ها به شما تعلق گرفته است، به طور قطع مردم با آگاهی و اعتماد بیشتر به شخص رای خواهند داد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: در کارزار انتخاباتی متاسفانه اطلاع رسانی به مردم و انتقاد به نامزدهای ریاست جمهوری نسبت به عدم همخوانی شعارهایشان با اختیاراتشان کمتر اتفاق می‌افتد. نامزد انتخاباتی از تریبون رسمی کشور یعنی صدا و سیما به رقیب خود تهمت می‌زند و او را متهم به پاره‌ای از تخلفات می‌کند و همه مردم متوجه می‌شوند که او به تخلفاتی متهم شده است اما بعد از انتخابات کسی دیگر به سراغ او نمی‌رود. بنابراین وقتی این نوع جرائم درکشور اتفاق می‌افتد و کسی پیگیرش نمی‌شود در چنین شرایطی چگونه می‌توان انتظار داشت که شعارها منطقی و بر اساس حدود اختیارات مطرح شود تا اعتماد عمومی سلب نشود.

جوادی حصار در پایان گفت: به نظر می‌رسد که رسانه‌ها و احزاب قبل از رای اعتماد به یک رئیس جمهور از سوی مردم باید او را به چالش بکشانند تا شعارهایش را با حدود اختیاراتش تطبیق دهند. در صورت منطقی نبودن شعارها اساسا نباید مردم به او رای بدهند.