عالیخانی؛ تکنوکرات برجسته دوران پهلوی دوم درگذشت

به گزارش اقتصادنیوز او در دوران فعالیت خود سمت‌های متعددی از جمله وزارت اقتصاد و امور دارایی را برعهده داشت. نام او پس از انقلاب با انتشار امانتدارانه خاطرات پنهانی اسدالله علم-یار نزدیک محمدرضاپهلوی- گره خورده است. 

خبردرگذشت عالیخانی ساعاتی پیش توسط خانواده او تایید شد.

 این مدیر موفق دوران پهلوی، زاده ۱ بهمن ۱۳۰۷، در نزدیکی ابهر بود. اودورهٔ دبیرستان را در رشتهٔ ادبی، در دبیرستان البرز گذراند و در سال ۱۳۲۵ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد. سپس وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و در رشتهٔ علوم سیاسی موفق به دریافت لیسانس شد.در فوریه ۱۹۵۰ برای ادامهٔ تحصیل رهسپار فرانسه شد و در دانشگاه پاریس، نخست در رشتهٔ حقوق بین‌الملل عمومی به اخذ دیپلم مطالعات عالی (Diplome d’Etudes Superieures) و سپس در رشتهٔ اقتصاد به اخذ دکترای دولتی اقتصاد نائل شد در ۱۳۳۶(۱۹۵۷) دعوت استخدام کنندگان ساواک را پذیرفت، به ایران بازگشت و به عنوان تحلیل‌گر اقتصادی در سازمان اطلاعات و امنیت کشورمشغول به کار شد . به دلیل اینکه گمان می‌کرد حوزهٔ فعالیت او در بخش اطلاعات اقتصادی ساواک محدود است، همزمان با برکناری تیمور بختیار ساواک را ترک کرد.

عالیخانی به توصیهٔ امیرعباس هویدا  به شرکت نفت رفت. در شرکت نفت در ادارهٔ امور غیر صنعتی مشغول به کار شد. وظیفهٔ این اداره رسیدگی به امور مسکن و بهداشت و آموزش کارگران و کارمندان صنعت نفت بود.

در همین مدت به‌طور پاره‌وقت به عنوان مشاور در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تهران مشغول به کار شد.

در بهمن ماه سال ۱۳۴۱ کشور دچار رکود اقتصادی شدیدی بود، دو وزارت بازرگانی و صنایع ضمن عدم توانایی در برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات بین خود دارای اختلاف جدی در زمینهٔ حمایت از صنایع یا بازرگانی شده بودند.

به همین دلیل با تصمیم مشترک شاه-محمدرضا پهلوی- و نخست وزیر وقت-اسدالله علم- این دو وزارتخانه ادغام شدند و وزارت اقتصاد تاسیس شد.

پهلوی دوم به دلیل حساسیت‌های ایجاد شده در اثر اصلاحات ارضی به دنبال چهره‌ای غیرسیاسی، اقتصادخوانده بود. عالیخانی که جوانی تحصیل کرده در فرانسه بود و سابقهٔ فعالیت سیاسی و کمونیستی نداشت به او پیشنهاد شد.

عالیخانی در هنگام شروع به کار از تجربه‌ای که در ارتباط به اتاق بازرگانی و شناختی که از اقتصاد بخش خصوصی پیدا کرده بود استفاده کرد ضمن اینکه دیدارهای فشرده و زیادی را در دو ماه نخست مسوولیتش با صاحبان صنایع در جهت شناخت وضعیت موجود داشت. وی چهار هدف را در اولویت اصلی سیاستگذاری اقتصادی قرار داد:

تقویت بخش صنعت (در مقابل سیاست تقویت تجارت)

تمرکز زدایی از فعالیت‌های صنعتی و توزیع آن‌ها در کل مناطق مناسب کشور

کاهش بیکاری با تقویت صنایع کوچک در حال فعالیت

ایجاد تنوع در فعالیت‌های صنعتی و تولیدی

او تا مرداد ۱۳۴۸ (۱۹۶۹) در این سمت حضور داشت.

عالیخانی از ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰ رئیس دانشگاه تهران بود. ازآن پس از کارهای دولتی کناره گرفت و در بخش خصوصی به فعالیّت پرداخت. پس از انقلاب ایران، به عنوان مشاور اقتصادی برای سازمان‌های مختلف بین‌المللی و شرکت‌های خصوصی کار می‌کرد.

از عالیخانی سه پسر، یک دختر و نه نوه به یادگار مانده‌اند.