تصمیم مهم برجامی ایران در روزهای آینده و موقعیت حساس ترامپ و اروپا

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در زمان ترک وین گفت که کشورش احتمالا برنامه خود برای عبور از سقف اورانیوم غنی شده در توافق هسته ای را ادامه خواهد داد. مطابق توافق برجام، تهران نباید بیشتر از 300 کیلو گرم اورانیوم غنی شده در سطوح پایین را در داخل کشور نگه داری کند و مقادیر اضافی باید به خارج از کشور منتقل شوند. ممکن است ایران در هفته جاری این بند از توافق هسته ای را نقض کند. این اقدام تهران می تواند تنش ها با دولت ترامپ را افزایش دهد. هفته گذشته سرنگونی پهپاد آمریکایی دو کشور را تا مرز درگیری نظامی پیش برده بود.

آقای عراقچی در مصاحبه با خبرنگاران در وین اتریش گفت: «اقدامات اروپا کافی نیستند و انتظارات ایران را برآورده نمی کنند». آقای عراقچی اشاره کرد که دولت ایران در روزهای آینده در مورد گام های بعدی خود در قبال برجام تصمیم گیری خواهد کرد. بنابراین، ممکن است ایران تصمیم خود برای نقض برخی بندهای برجام را به تاخیر بیندازد.

 محدودیت های نگه داری سوخت هسته ای بخشی از توافق هسته ای سال 2015 هستند که بین دولت حسن روحانی و باراک اوباما امضا شد. اروپا، چین و روسیه نیز طرف های دیگر توافق هستند. این توافق در ازای برداشتن تحریم های اقتصادی محدودیت هایی را بر روی برنامه          هسته ای تهران اعمال می کند. رئیس جمهور آمریکا سال گذشته کشورش را از این توافق خارج کرد. آقای ترامپ ادعا کرد که این توافق نمی تواند به طور کامل مانع دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای شود و مداخلات منطقه ای ایران را نادیده گرفته است.

تهران در طول سال گذشته برنامه ای برای خروج از برجام نداشت. اما اکنون دولت آقای روحانی با تهدید طرف های دیگر به خروج از برجام قصد دارد که امتیازاتی را به دست آورد. گفتنی است، تهران در ماه های گذشته با پایبند ماندن به برجام قصد داشت که آمریکا را منزوی کند.

اروپایی ها برای نجات دادن برجام در حال تلاش برای راه اندازی یک سیستم داد و ستد بوده اند که به دور زدن تحریم های آمریکا کمک کند و ایران بتواند تجارت خود با شرکت های اروپایی را از سر بگیرد. اما راه اندازی این ساز و کار مدت زیادی طول کشیده است. دولت روحانی تصور کرد که با تهدیدات خود می تواند تلاش های اروپایی ها را تسریع ببخشد.

البته عبور کردن از سقف اورانیوم غنی شده نمی تواند سوخت کافی برای تولید بمب اتمی فراهم کند. اما طرف های اروپایی توافق برجام تلاش کرده اند که تهران را برای باقی ماندن در این پیمان قانع کنند. آن ها نگرانند که دولت ترامپ دست به اقدام نظامی علیه ایران بزند.

تیم مذاکره کننده ایران و اروپایی ها روز جمعه در مورد جزئیات یک سیستم داد وستد با نام اینستکس صحبت کردند. این ساز و کار مالی برای دور زدن تحریم های اقتصادی آمریکا طراحی شده است. اما اروپایی ها برای یک سال در مورد برنامه های خود صحبت کرده بودند و روز جمعه اعلام کردند که این سیستم راه اندازی شده است. البته بسیاری از کارشناسان اشاره کرده اند که این ساز و کار نمی تواند درآمدهای نفتی از دست رفته ایران را جبران کند.

آقای برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران این هفته گفت که تحریم های آمریکا تاکنون بیش از 50 میلیارد دلار برای تهران هزینه داشته اند.

بازرسان بین المللی می گویند که تهران در آستانه عبور از سقف اورانیوم غنی شده قرار دارد. موضع دولت ترامپ در ماه های اخیر این بوده است که تهران نباید بندهای برجام را نقض کند، اگرچه آن ها (مقامات واشنگتن) خودشان از این پیمان بین المللی خارج شده اند.

در صورتی که ایران در روزهای آینده تصمیم بگیرد که از توافق هسته ای خارج شود، دولت ترامپ و اروپایی ها در موقعیت بسیار حساسی قرار خواهند گرفت. بسیاری از مشاوران تندروی آقای ترامپ از جمله جان بولتون برای مدتی طولانی خواستار نابودی کامل مراکز هسته ای ایران شده بودند.

اروپایی ها تاکنون واشنگتن را به عنوان مقصر اصلی بحران کنونی معرفی می کردند. اما برخی مقامات اروپایی می گویند که چنانچه تهران توافق هسته ای را نقض کند، ممکن است مطابق با گام های توضیح داده شده در سند برجام تحریم های بازگشت پذیر خود را علیه ایران اعمال کنند.

برخی مقامات ایران حتی فراتر رفته اند و اعلام کرده اند که شاید از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای خارج شوند. ایران تقریبا 50 سال قبل این پیمان را امضا کرده بود. این پیمان اعضای خود را از ساخت تسلیحات هسته ای منع و این کشورها را ملزم می کند که به بازرسان بین المللی اجازه ورود به کشورشان را بدهند. ایران همیشه تاکید کرده است که تمایلی به ساخت تسلیحات هسته ای نداشته است.

سنگر همچنین در گزارشی جداگانه در نیویورک تایمز در مورد عبور میزان ذخایر ایران از 300 کیلوگرم، گفت: هدف اصلی ایران ممکن است بدست آوردن مزیت دیپلماتیک برای هرگونه مذاکره در آینده باشد. ایرانی ها براین باورند که که می توانند با این اقدامات، کشورهای اروپایی منتقد ترامپ را مجبور به تحقق وعده هایشان برای جبران تاثیرات تحریم آمریکا کنند.

واکنش امریکا به اقدام ایران اما عاری از هرگونه تهدید اشکار نظامی بود.  کاهش تعهدات ایران به برجام همگی قابل بازگشت است اما مشخص نیست طرفین باتوجه به افزایش تنش ها، تا کجا حاضرند پیش بروند.

تصمیمات اخیر ایران باعث نگرانی متحدان امریکا نیز شده است که نگرانند واشنگتن و تهران در مسیر برخورد قرار بگیرند. با این حال، هرگونه عملیات علیه زیرساخت هسته ای ایران با تسلیحات سایبری یا متعارف به شدت خطرناک است. برخی مقامات دولت امریکا هشدار داده اند که چنین اقدامی بالغانه نیست. حتی اگر ایران 800 یا 900 کیلوگرم اورانیوم هم بدست آورد، برای ساخت یک بمب اتمی کافی نیست. بنابراین، از خط قرمز تا اواخر تابستان عبور نمی شود.