آیا ایستادن در مقابل دستگاه مایکروویو خطرناک است؟

چندین دهه است که اجاق‌ مایکروویو جزو اصلی‌ترین لوازم آشپزخانه‌ها بوده و به شما اجازه می‌دهد که تمام مواد غذایی از سبزیجات منجمد گرفته تا مواد غذایی بسته بندی شده را در عرض چند دقیقه بپزید. اما هنگام بیرون آوردن غذا از مایکروویو ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که آیا می‌توانید با خیال راحت در کنار دستگاه مایکروویو بایستید، یا آنکه هر پرتو می‌تواند از دستگاه رها شده و به شما آسیب برساند؟

آیا واقعا باید نگران این موضوع باشید؟ اگر بخواهیم پاسخ کوتاه به این سوال بدهیم باید گفت، خیر! طبق گفته‌های سازمان غذا و داروی ایالات متحده، صدمات ناشی از اشعه مایکروویو بسیار اندک است. با این حال، برای حفظ سلامت و ایمنی خود، هنگام استفاده از اجاق مایکروویو، می‌توانید یک سری موارد احتیاطی را رعایت کنید.

به گفته سازمان غذا و دارو FDA، امواج مایکروویو نوعی امواج الکترومغناطیسی یا امواج انرژی هستند که در فضا حرکت می‌کنند. امواج الکترومغناطیسی بر حسب بسامدشان شامل امواج رادیویی، نور مرئی، پرتو ایکس و پرتو گاما می‌شوند.

همچنین این سازمان معتقد است که، امواج مایکروویو مانند امواج رادیویی نوعی «تابش غیر یونساز» هستند. یعنی آن‌ها انرژی کافی برای یونیزه کردن اتم‌ها را ندارند. به گفته انجمن سرطان آمریکا، امواج مایکروویو نمی‌توانند به DNA درون سلول‌ها آسیب برسانند. درعوض، اشعه ایکس و اشعه گاما در طبقه تابش‌ یون ساز قرار دارند. در واقع آن‌ها انرژی کافی برای خارج کردن الکترون از اتم را دارند، به این ترتیب این تشعشعات می‌توانند به به سلول‌ها و DNA آسیب برسانند.

با آنکه امواج مایکروویو خطراتی مشابه اشعه ایکس را ندارند، اما این بدان معنا نیست که آن‌ها عاری از هرگونه خطری هستند. امواج مایکروویو با ایجاد لرزش و جنبش در مولکول‌های آب مواد خوراکی باعث گرم شدن مواد غذایی می‌شوند، که این امر موجب تولید گرما می‌شود. طبق گفته‌های سازمان غذا و دارو، مایکروویو همان گونه که مواد غذایی را گرم می‌کند، می‌تواند بافت‌های بدن را نیز گرم کند. اگر مقدار گرما زیاد باشد، این امواج می‌توانند موجب سوختگی  و آب مروارید شوند. اما این نوع صدمات به ندرت رخ می‌دهد و به طور کلی، افرادی که بیشتر اوقات در معرض این امواج قرار دارند، شاید دچار این صدمات شوند.

علاوه بر این، برای جلوگیری از بروز این صدمات ناشی از امواج، مایکروویوها را به شکل مشخصی طراحی کرده‌اند. برای مثال، این سازمان لازم دانسته که مایکروویو دو سیستم قفل داخلی داشته باشد تا لحظه باز شدن درب دستگاه، تولید امواج مایکروویو متوقف شود. همچنین این آژانس لازم دانسته که این اجاق‌ها دارای سیستم نظارت باشند که در صورت کار نکردن یکی از سیستم‌های اتصال، دستگاه را متوقف کند.

بنابراین، در رابطه با خارج شدن یا نشت امواج اضافی مایکروویو از فر شما، نگرانی زیادی وجود ندارد، مگر آنکه لولا، قفل یا درز درب دستگاه خراب شده باشد.

مراقب حرارت باشید!

توصیه می‌شود که حتما دستگاه خود را به دقت بررسی کنید و در صورت مشکل داشتن جداره پلاستیکی بین در و اتاقک، قفل و لولای دستگاه، به هیچ وجه از آن استفاده نکنید.بنابراین، برای اطمینان توصیه می‌شود که هنگام روشن بودن دستگاه برای مدت طولانی کنار آن قرار نگیرید.

شایع‌ترین صدمات ناشی از اجاق‌های دستگاه مایکروویو تماس با ظروف داغ، مواد غذایی بسیار داغ یا قرار دادن مایعات اشتعال‌زا در دستگاه است. سازمان غذا و دارو توصیه می‌کند که افراد باید هنگام لمس غذا و نوشیدنی‌های داغی که در مایکروویو قرار گرفته‌اند، موارد احتیاطی لازم را رعایت کنند.

همچنین این آژانس هشدار می‌دهد، هنگامی که از مایکروویو برای گرم کردن آب در یک فنجان، خطر داغ شدن بیش از حد آب وجود دارد، یعنی دمای آن از نقطه جوش هم گذشته باشد. وقتی این اتفاق رخ دهد، در ظاهر به نظر نمی‌رسد که آب جوشیده باشد، اما تنها یک تکان یا همزدن کوچک آن – که هنگام لمس یا بلند کردن فنجان ایجاد می‌شود – می‌تواند باعث فوران آب جوش شود.

این امر موجب سوختگی یا تاول زدن پوست، به ویژه در ناحیه دست یا صورت می‌شود. سازمان غذا و دارو (FDA) توصیه می‌کند که برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد آب، نباید زمان آن از مقدار زمانی که در دفترچه راهنمای دستگاه مشخص شده، بیشتر باشد. در واقع، بهتر است که دفترچه راهنمای مایکروویو خود را کامل خوانده و از آن پیروی کنید تا هنگام استفاده از آن صدمه نبینید.