یک دیپلمات پیشین بررسی کرد؛ پیامدهای فعال شدن مکانیزم ماشه
به گزارش اقتصادنیوز قاسم محبعلی، تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل و مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در ارزیابی خود از گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی ایران به «انتخاب» گفت: «واقعیت امر این است که اجرایی شدن این گام در عرصه عمل به معنای پایان کار برجام خواهد بود. آن‌چه در این میان باقی می‌ماند تعهدات ایران در چارچوب «ان‌پی‌تی» و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. به عبارتی می‌توان بعد از خروج آمریکا از برجام، تعلیق کامل تعهدات برجامی ایران را نیز مطرح کرد.»
این کارشناس مسائل بین‌المللی در ادامه تاکید کرد: «در شرایط کنونی، کشورهای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) ابراز داشته‌اند که مکانیسم ماشه (بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، مقرر شده در برجام) را فعال خواهند کرد. این تصمیم یک نوع کنش سیاسی است. فعال شدن این مکانیسم بدین معنا است که احتمالا چند ماه به طول خواهد کشید و نیازمند بررسی در سطح کارشناسان وزرا است و اگر طرفین نسبت به خواسته‌های یکدیگر رضایت ندهند، موضوع به شورای امنیت ارجاع خواهد شد. در صورت رسیدن به چنین مرحله‌ای، تداوم برجام نیازمند صدور قطع‌نامه‌ای جدید از سوی شورای امنیت است که به دلیل وتوی احتمالی آمریکایی‌ها عملا نمی‌توان از تداوم برجام سخن به میان آورد.»
مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در ادامه تصریح کرد: «در صورت فعال شدن (عملی شدن) مکانیسم ماشه، قطعنامه 2231 و برجام ملغی خواهند شد و تمامی تحریم‌های بین‌المللی گنجانده شده در سه قطعنامه قبلی احیا می‌شوند. از نظر حقوقی این بدین معنا است که وضعیت برنامه هسته‌ای ایران به دوران قبل از انعقاد برجام برخواهد گشت. تحریم‌های بین‌المللی از نظر حقوقی مجددا برقرار می‌شوند اما اینکه از نظر اجرایی مورد اجرا قرار بگیرند، بحثی دیگر است که شاید دشوار به نظر برسد. با این وجود ایران در چارچوب تحریم‌های بین‌المللی قرار خواهد گرفت و کشورهای همچون چین و روسیه نیز ملزم هستند که مفاد آن را رعایت کنند. مگر اینکه تصمیم داشته باشند قطعنامه شورای امنیت را لغو کنند.»
محبعلی افزود: «در صورت ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت و فعال شدن مکانیسم ماشه ایران در برابر یک انتخاب قرار می‌گیرد. در همین زمینه تهران سه گزینه را پیش‌رو دارد. در گزینه اول، ایران یا باید قطعنامه‌ها را بپذیرد و عینا اجرا کند که بسیار بعید به نظر می‌رسد. گزینه دوم، وارد شدن در مذاکرات جدید است. همان‌گونه که ترامپ در سخنان اخیر خود اظهار کرد، آمریکا در پی انعقاد قراردادی جدید با ایران است. گزینه سوم نیز این است که ایران کل تعهدات خود را کنار بگذارد و اعتنایی به قطعنامه‌های شورای امنیت نکند و مسیر افزایش غنی‌سازی را در پیش بگیرد.»
