گزارش الجزیره از انتخابات اخیر ایران؛ آیا مجلس بعدی روحانی را استیضاح می‌کند؟
به‌گزارش اقتصادنیوز به نقل از الجزیره، کشور هنوز درگیر تنش‌های ناشی از ترور سردار سلیمانی در تاریخ 3 ژانویه است. این ترور دو دشمن دیرینه را به سمت یک جنگ تمام عیار سوق داد. تحریم‌ها علیه تهران به عنوان بخشی از کمپین فشار حداکثری ترامپ سالهاست که اقتصاد ایران را با مشکل روبرو کرده و صادرات نفت این کشور را کاهش داده است.
در تاریخ 8 ژانویه، سپاه بیش از 20 موشک به سمت اهداف آمریکایی در خاک عراق شلیک کرد، سپاه ساعاتی بعد یک فروند هواپیمای مسافربری اوکراین را به اشتباه ساقط کرد و همه 176 سرنشین آن جان باختند.
آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در اقدامی کم سابقه بعد از 8 سال خودش در تاریخ 17 ژانویه نماز جمعه را اقامه کرد. او در خطبه‌های نماز جمعه از مردم خواست تا در انتخابات مجلس شرکت کنند. او در این باره گفت: حضور مردم در انتخابات کشور را بیمه و دشمن را ناامید می‌کند.
برای جمهوری اسلامی ایران، مشارکت بالای انتخاباتی همواره به عنوان نشانه‌ای از مشروعیت عمومی تلقی شده است.
پس از آنکه شورای نگهبان، به عنوان نهادی که وظیفه نظارت بر قانون اساسی و قانونگذاران را برعهده دارد، اعلام کرد که بیش از یک سوم از 14 هزار و 500 هزار کاندید اصلاح طلب مجلس از جمله 90 قانون گذار فعلی را رد صلاحیت کرده نگرانی‌ها در رابطه با انتخابات افزایش یافت.
در میان رد صلاحیت شده‌ها نام محمود صادقی به عنوان یکی از اصلاح طلبان نزدیک به حسن روحانی هم دیده می‌شود. این نماینده مجلس به صراحت گفت که اکثر کاندیداهای رد صلاحیت شده اصلاح طلب و معتدلان طرفدار دموکراسی بیشتر و تعامل بیشتر ایران با جامعه جهانی بودند.
وی به الجزیره گفت: در حال حاضر فقط 18 تا 20 کاندیدای اصلاح طلب در تهران تایید شده‌اند، تصمیمی که به گفته وی اصلاح طلبان را از امکان ارائه لیست کاملی برای پایتخت محروم کرده است. تهران در مجلس 30 کرسی دارد. صادقی ادعا کرد که جناح رقیب که به اصولگرایان معروف است، صدها کاندید را در لیست خود برای پایتخت قرار داده است.
صادقی افزود: وقتی در انتخابات نامزدهای احزاب مختلف شرکت نکنند، انتخابات دیگر رقابتی و منصفانه نخواهد بود. این امر به ویژه در شهرهای بزرگ، باعث کاهش مشارکت خواهد شد.
ناظران معتقدند که این عدم تایید صلاحیت اصلاح‌طلبان می‌تواند اکثریت مجلس را در اختیار جناح رقیب قرار دهد، بدون شک این پیروزی بزرگ اصولگرایان پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 2021 باعث تقویت قدرت این جناح می‌شود و انگیزه تازه‌ای را به آنها حتی برای آغاز روند استیضاح روحانی قبل از پایان دوره ریاست جمهوری‌اش می‌دهد.
15 ژانویه، یک روز پس از اعلام رد صلاحیت شده‌ها توسط شورای نگهبان، روحانی به شدت از این تصمیم انتقاد کرد. وی در این باره گفت: لطفاً به مردم نگویید که 17، 170 یا 1700 کاندیدا برای یک کرسی مجلس وجود دارد. 17 نامزد از کدام جناح؟ فقط یکی؟ این که انتخابات نیست. اجازه دهید همه احزاب و گروه‌ها در انتخابات شرکت کنند. کشور نمی‌تواند توسط یک جناح واحد اداره شود. کشور متعلق به همه است.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان اظهارات روحانی را ضد ملی خواند. وی بعداً به خبرنگاران گفت که شورا در حال بررسی مجدد داد خواستهایی از حدود 3700 کاندیدای رد صلاحیت شده است و لیست نهایی را در روزهای آینده منتشر می‌کند.
بیژن نوباوه، یکی از کاندیدای تایید صلاحیت شده ضمن رد ادعای اصلاح طلبان اصرار دارد که بگوید نامزدهای هر دو جناح رد صلاحیت شده‌اند که بیشتر آنها هم به دلیل مسائل مربوط به فساد بوده است. نوباوه شکایات اصلاح طلبان را به عنوان تلاشی برای منحرف کردن توجه از آنچه که وی عملکرد ضعیف از سوی مجلس اصلاح طلب و معتدل نامید، توصیف کرد.
وی با اشاره به ناامیدی‌های مردم از حل مشکلات اقتصادی کشور به الجزیره گفت: حتی اگر همه نامزدهای آنها مورد تأیید قرار گیرند، اصلاح طلبان بیش از 5 درصد آرا را نخواهند داشت.
بعد از آن که اصلاح طلبان و میانه‌رو‌ها به طور غیر منتظره در انتخابات سال 2016 اکثریت پارلمان را بدست آوردند و پیروزی که در نتیجه توافق هسته‌ای حاصل شد امروز به نظر می‌رسد که افکار عمومی علیه این گروه‌ها است.
قول روحانی برای بهبود زندگی مردم عادی ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا عملا اجرایی نشد و به واسطه مشکلات تحریمی در تابستان ریال بیش از 50 درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داد. برخی از کارشناسان معتقدند که کمپین فشار واشنگتن به تنهایی نمی‌تواند علت این مشکلات و از دست رفتن اعتماد عمومی نسبت به نیروهای اصلاح طلب و میانه رو باشد.
علی فتح الله نژاد، یکی از محققان مرکز بروکینگز دوحه در قطر گفت: نیروهای اصلاح طلب یا نیروهای معتدل دیگر از اعتبار برخوردار نیستند زیرا آنها مایل نبودند و اصلا نمی‌توانند برای انجام اصلاحاتی که به مردم قول داده‌اند، فشاری به حاکمیت بیاورند.
وی با اشاره به اعتراضات از جمله در سال 2017 و 2018 و اخیراً در ماه نوامبر، افزود: آنها نه تنها با اعتراضات چند سال گذشته همراهی نکرده‌اند که حتی از سرکوب معترضین حمایت هم کرده‌اند.
اعتراضات سراسری اخیر جایی که بانک‌ها و مغازه‌ها در برخی از شهرها آتش گرفتند، مرگبارترین ناآرامی سیاسی در ایران در ده‌ها سال اخیر بود تا جایی که روحانی هم هشدار داد که هرج و مرج و شورش قابل تحمل نیست.
بسیاری از سیاستمداران و گروه‌های اصلاح طلب از جمله سازمانی به سرپرستی رئیس‌جمهور پیشین، محمد خاتمی، از هرج و مرج و شورش انتقاد کردند.
فتح الله نژاد گفت: انتظار این است که تندروها در انتخابات آتی پیروز شوند به دو دلیل یکی اینکه اشخاص مهم رد صلاحیت می‌شوند و دوم اینکه نیروهای میانه رو در چند سال گذشته مشروعیت و اعتبار خود را از دست داده‌اند. البته از دست رفتن اعتبار اصلاح طلبان به این معنا نیست که اصولگرایان از حمایت مردمی برخوردار هستند.
در همین زمینه، عماد بهاور، کاندیدای رد صلاحیت شده اصلاح طلب گفت: هنوز این احتمال وجود دارد که شورای نگهبان 10 تا 20 درصد اصلاح طلبان رد صلاحیت شده را تایید نماید تا از اجماع در داخل این جناح برای تحریم انتخابات جلوگیری کند.
