نیاز به بازنگری اجباری در اقتصاد فوتبال ایران
به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از ایران ورزشی، تعهدات قراردادها به ندرت جدی گرفته میشود و همیشه با فهرستی طولانی از مربیان و بازیکنان ایرانی و خارجی طلبکار روبهرو هستیم. هرچند این روزها مشکلات مالی باشگاهها به اوج رسیده و منابع بودجه به شدت محدود شده، ولی این عادت بد به شرایط فعلی ارتباط ندارد و باشگاهها در دوران طلاییشان هم نیازی به تسویه قراردادها نمیدیدند. در این ماجرا اما فقط باشگاهها مقصر نیستند و نبود ساز و کار نظارتی به مدیران اجازه چنین بدقولیهایی داده است. در سالهای نه چندان دور باشگاههای ایرانی بودجه خوبی داشتند، ولی عادت شده بود که همیشه هزینهها بیشتر از ورودی مالی باشد و نتیجهاش شکایتهای پرشماری بود که روی میزها خاک میخورد و همزمان خیال باشگاهها راحت بود که قرار نیست با آنها برخورد سختگیرانهای شود. همچنین آنها میدانستند که در شرایط بحرانی میتوانند روی دوپینگهای مالی و کمکهایی که از منابع مختلف میرسد حساب کنند، ولی مشخص بود که این شلختگی مالی نمیتواند تا ابد ادامه داشته باشد. در این سالها هزینهها بالاتر رفته، قیمت بازیکنان خارجی با گران شدن دلار چند برابر شده، منابع مالی محدودتر است و بالاخره اینکه فیفا و کنفدراسیون آسیا سختگیری بیشتری دارند و هیچ راهی برای فرار از بدهیها وجود ندارد.
بیدلیل نیست که در میان مدیران فوتبال رغبتی برای پذیرش مسئولیت دیده نمیشود و آنها خوب میدانند که عبور از این وضعیت چه کار سختی است. فدراسیون فوتبال در این شرایط ظاهراً تصمیم گرفته که نظارت بیشتری روی امور مالی باشگاهها داشته باشد و آنها را از حرکت به سمت ورشکستگی نجات بدهد، هرچند این اتفاق میتوانست خیلی زودتر بیفتد و کار به اینجا نرسد. نورشرق، رئیس کمیته تعیین وضعیت فدراسیون در مصاحبه اخیرش تأکید کرده که باید دوره سه تا چهار ساله انضباط مالی سخت بر باشگاهها حاکم شود. سختگیری برای اجازه ثبت قرارداد به باشگاههای بدهکار مهمترین راهکار این کمیته است و باید دید چقدر در اجرای آن جدی است. در گذشته هم فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ ادعاهای مشابهی را مطرح کرده بودند، ولی هیچوقت در اجرا جدی گرفته نشد تا این بار هم حس اولیه نسبت به آن بدبینانه باشد. با این حال به نظر میرسد که فوتبال ایران دیگر توان بدهی و شکایت مالی بیشتر از این را ندارد و اگر این کمیته هم نتواند در مأموریتش موفق شود، باشگاهها سرنوشتی جز ورشکستگی نخواهند داشت.
انضباط مالی که کمیته وضعیت فدراسیون به آن اشاره دارد به معنی ریاضت اقتصادی اجباری باشگاهها و محدود کردن هزینهها تا جای ممکن است. قطعاً تصمیماتی که در این مسیر گرفته میشود، میتواند روی کیفیت فنی تیمها تأثیر منفی بگذارد، ولی باید یادآوری کرد که در شرایط فعلی اولویت اول، دوم و سوم باشگاهها سر و سامان دادن به وضعیت مالی آنهاست. حتی ممکن است باشگاههایی مجبور شوند قید برخی از ستارگان تیمشان را بزنند و به بازیکنان گمنام یا جوانتر تکیه کنند، ولی این هم بخشی از قانون فوتبال و در موارد بحرانی تنها راه چاره است. انتظار میرود در این شرایط خاص مدیران باشگاهها هم این اولویت را درک کنند و در این زمینه با هواداران صادق باشند.
بخشی از وضعیت فعلی نتیجه رویکرد غیراصولی مدیران باشگاهها است که با ولخرجی فقط تلاش کردهاند مطابق خواسته هواداران پیش بروند و کوهی از بدهی به جا گذاشتهاند. بحران مالی فعلی شاید فرصتی برای فوتبال ایران باشد تا در اقتصادش بازنگری کند. ارقام قراردادها منطقیتر شود و باشگاهها به جای وعدههای بزرگ سراغ دستمزدهایی بروند که قابل پرداخت باشد و ماهانه به حساب بازیکنان واریز شود. فسخ قرارداد یکطرفه از سوی بازیکنان و مربیان خارجی که در لیگ نوزدهم چند بار اتفاق افتاد، هرچند برای فوتبال ایران تلخ بود، ولی یادآوری کرد که مدیریت سنتی دیگر پاسخگو نیست و بیانضباطی مالی میتواند داشتههای فنی تیمها را هم بر باد بدهد.