زمان تجدیدنظر در روابط با رژیم نامشروع سعودی فرارسیده‌است

آبزرور نسخه روز یکشنبه روزنامه «گاردین» در وبسایت این رسانه گزارشی درباره روابط انگلیس با عربستان سعودی منتشر کرد.

در ابتدای این یادداشت آمده است: «دلیل اولیه کاهش چشمگیر بهای جهانی نفت سقوط تقاضا به دلیل همه گیری ویروس کرونا است اما عوامل دیگری هم که از قبل وجود داشتند در این موضوع تاثیرگذار بودند: جنگ بر سر قیمت نفت بین عربستان سعودی و روسیه، تولید بیش از حد که سبب مازاد عرضه نفت خام و کمبود شدید ظرفیت انبار و ذخیره کردن نفت منجر شده است».

از نظر این رسانه انگلیسی، «البته توضیحات متعارف مبتنی بر نیازهای بازار از یک داستان بزرگتر و هیجان انگیزتر غفلت می‌کند و آن داستان انقلاب انرژی پاک و افزایش سریع استفاده از قدرت باد و خورشید و چشم انداز پایان یافتن دوره سوخت فسیلی است. انرژیهای تجدیدپذیر امسال (۲۰۲۰) حدود ۳۰ درصد نیاز جهانی به برق را تامین خواهد کرد».

آبزرور خبر داد: «بنا بر اطلاعات شبکه ملی (برق) بریتانیا هفته گذشته ۱۸ روز متوالی به برق تولیدی از زغال سنگ اتکایی نداشت که این یک رکورد تازه است. بریتانیا همچنین در تاریخ ۲۰ آوریل درباره تولید برق از طریق انرژی خورشید رکورد جدیدی زد. این پیشرفتها در زمینه آینده عاری از کربن به خاطر قرنطینه ناشی از بیماری کووید-۱۹ (ویروس کرونا) سرعت گرفته است البته احتمال پس گرد وجود دارد اما نسل انرژی پایدار و اهمیت سرنوشت ساز آن در مقابله با بحران اقلیمی یکی از حوزه های بسیاری است که تغییرات امروز را می‌تواند به سمت تغییرات دائمی و اساسی در آینده "پس از نفت" سوق دهد».

این رسانه انگلیسی سپس از روابط گرم کشورش با عربستان سعودی به تندی انتقاد کرده است.

در یادداشت آمده است: «روابط ناکارآمد و اغلب خجالت آور بریتانیا با عربستان سعودی که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان جهانی نفت است باید بخشی از هر گونه ارزیابی مجدد دوران پس از همه‌گیری (کرونا) باشد. وابستگی بریتانیا به نفت خام سعودی بعد از انقلاب ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) ایران افزایش یافت اما کشف‌های نفتی در دریای شمال این موضوع را تغییر داد و اغلب نفت وارداتی بریتانیا از نروژ وارد می‌شود و فقط 3 درصد از عربستان سعودی وارد می‌شود».

آبزرور ادامه داد: «به رغم این تغییرات، دولتهای متوالی (در انگلیس) همچنان به تقویت و توسعه روابط با سعودی ادامه داده‌اند. دلیل اصلی این موضوع اشتهای ظاهرا سیر نشدنی ریاض برای تسلیحات است. طبق تحلیل "کارزار مخالفت با تجارت تسلیحات"، شرکت بی‌اِی‌ای (بزرگترین شرکت تسلیحاتی انگلیس) حد فاصل سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، ۱۵ میلیارد پوند سلاح و خدمات در اختیار عربستان سعودی فروخت. گفته می‌شود که هزاران شغل در بریتانیا به این فروشها وابسته است».

جنگ یمن

به اذعان این رسانه غربی، «اغلب این تسلیحات در کارزار به رهبری سعودی در یمن استفاده شده است کارزاری که در ماه مارس وارد ششمین سال مرگبار خود شده است. سازمان ملل می‌گوید که این جنگ باعث ایجاد بزرگترین فاجعه انسانی جهان شده است. در ماه ژوئن سال گذشته برخلاف میل دولت (انگلیس)، دادگاه تجدیدنظر فروش تسلیحات بریتانیا (به عربستان سعودی) را متوقف کرد».

این رسانه انگلیسی در یادداشت خود کارنامه عربستان سعودی در سیاست داخلی و خارجی را هدف قرار داده و آن را یک «رژیم بدنام» توصیف می‌کند.

در یادداشت اینطور نوشته شده است: «اگر نفت و تسلیحات از معادله برداشته شوند، چه چیزی باقی می‌ماند که بریتانیا به یک رژیم غیر دموکراتیک و شبه فئودال که در موضوع نقض حقوق بشر، سرکوب اقلیت شیعه، تبعیض سیستماتیک علیه زنان بدنام است و برای کشاندن بریتانیا و ایالات متحده به یک تخاصم با رقیب سرسختش ایران دست به تلاشهای خطرناک می‌زند، همچنان متعهد بماند؟»

نویسنده این یادداشت معتقد است: «یک توجیه که اغلب درباره لزوم چشم پوشی کردن (از کارنامه اقدامات داخلی و خارجی عربستان سعودی) شنیده می‌شود این است که سعودیها اطلاعات ارزشمندی در جنگ با گروه های تندروی اسلامگرا از قبیل داعش و القاعده ارائه می‌دهند. البته قطعا به نفع بریتانیا است که سعودیها با تلاشهای غرب علیه تروریسم ادامه دهند اما این یک جاده دو طرفه است. رژیم سعودی فاقد مشروعیت است، با چالش گسترده منطقه‌ای ایران و همچنین تهدیدات داخلی از سوی تندروهای سنی مواجه است. به نظر می‌رسد که به رغم اصلاحات ساختگی، این رژیم توانایی تحقق تمایلات نسل جوان برای داشتن یک جامعه باز را نداشته باشد. تروریسم که از بی ثباتی و بی عدالتی تغذیه می‌کند، برای ریاض هم یک مشکل بزرگ است».

او در ادامه این یادداشت به قتل جنال خاشقچی روزنامه نکار منقد عربستان سعودی در کنسولگری ریاض در استانبول و همچنین تلاش سعودی‌ها برای خریدن یک باشگاه فوتبال در انگلیس اشاره شده است.

در یادداشت آمده است: «از حجم بالای سرمایه گذاری سعودی در کسب و کارها و املاک بریتانیا هم یک به عنوان بهانه ای برای حفظ وضعیت موجود استفاده شده است اما قتل وحشیانه جمال خاشقچی روزنامه نگار در سال ۲۰۱۸ که گفته می‌شود به دستور محمد بن سلمان ولیعهد سعودی انجام شد، باید به این خشنودی (از روابط لندن و ریاض) پایان دهد. به عنوان نمونه، در حال حاضر لیگ برتر (فوتبال انگلیس) باید به درخواست خدیجه چنگیز نامزد خاشقچی توجه کند و جلوی عملی شدن پیشنهاد یک شرکت سعودی تحت کنترل سلمان برای خریداری باشگاه نیوکاسل یونایتد را بگیرد و به محض آنکه بحران کووید تمام شد، دولت باید درباره روابط دوجانبه (لندن با ریاض) یک بررسی و تحقیق همه جانبه انجام دهد».

آبزرور در پایان این گزارش بار دیگر به کاهش شدید قیمت نفت و همچنین افول تقاضاها برای خریداری نفت از عربستان اشاره می‌کند و می‌نویسد: «سعودیها با فروپاشی تقاضا برای خریداری مهمترین ابزار صادراتی‌شان، دیگر آن قدرتی نیستند که قبلا بودند. شیخ‌نشین‌های نفتی، جیبشان خالی و زمانشان گذشته است».