دیابت و ارتباط آن با بیماری قلبی
به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از عصر ایران ، برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2، بیماری قلبی شایعترین دلیل مرگ محسوب می شود.
برای کاهش خطر بیماری قلبی برخی اقدامات را می توانید مد نظر قرار دهید. درک ارتباط بین دیابت و بیماری قلبی نخستین گام در مسیر پیشگیری از این شرایط است.
سطوح بالای گلوکز (قند) در خون افراد مبتلا به دیابت می تواند در نهایت به رگ های خونی و همچنین اعصابی که آنها را کنترل می کنند، آسیب وارد کند.
بافت های بدن به طور معمول از قند به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند. قند به شکل گلیکوژن در کبد ذخیره می شود.
اگر به دیابت مبتلا هستید، قند می تواند در جریان خون باقی مانده و از کبد به خون نشت کند که می تواند به رگ های خونی و اعصاب کنترل کننده آنها آسیب وارد کند.
یک سرخرگ مسدود شده می تواند موجب کاهش یا توقف جریان خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی به قلب شود. هرچه مدت زمانی که به دیابت مبتلا شده اید بیشتر باشد، خطر بیماری قلبی نیز افزایش می یابد.
نظارت بر سطوح قند خون بخشی مهم از مدیریت درست دیابت است. شما می توانید با استفاده از دستگاه های آزمایش قند خون خانگی این کار را انجام دهید.
سطح قند خون خود در هر آزمایش را در یک دفتر ثبت کرده و در ملاقات بعدی با پزشک خود این اطلاعات را با وی به اشتراک بگذارید.
در ادامه با برخی عوامل دیگر که می توانند خطر بیماری قلبی در صورت ابتلا به دیابت را افزایش دهند، بیشتر آشنا می شویم.
فشار خون بالا
فشار خون بالا یکی از شایعترین عوامل خطر برای بیماری قلبی بین افراد مبتلا به دیابت است. این شرایط فشار بیشتری بر قلب وارد کرده و به رگ های خونی آسیب وارد می کند. فشار خون بالا فرد را هرچه بیشتر مستعد مواجهه با انواع مختلف عوارض از جمله موارد زیر می سازد:
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- مشکلات کلیوی
- مسائل بینایی
اگر به دیابت و فشار خون بالا مبتلا هستید، نسبت به افرادی که به دیابت مبتلا نیستند، حداقل دو برابر احتمال بیشتری دارد به بیماری قلبی نیز مبتلا شوید.
دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و در صورت نیاز مصرف داروهایی که پزشک برای شما تجویز کرده است، سادهترین روش برای کنترل فشار خون محسوب می شود.
کلسترول بالا
سطوح مدیریت نشده چربی های خون، مانند کلسترول و تری گلیسیرید، شرایطی شایع بین افراد مبتلا به دیابت است. آنها نیز می توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهند.
سطوح بیش از حد کلسترول بد (LDL) و سطوح ناکافی کلسترول خوب (HDL) ممکن است موجب تشکیل پلاک چربی در رگ های خونی شود. این می تواند موجب بروز انسداد در رگ خونی شده و به یک حمله قلبی یا سکته مغزی منجر شود.
اگرچه در بسیاری موارد ژنتیک بر سطوح کلسترول بدن تاثیر می گذارد، شما همچنان می توانید با انتخاب های سالم سبک زندگی و ورزش منظم سطوح آن را مدیریت کرده و بهبود ببخشید.
چاقی
افراد مبتلا به دیابت احتمال بیشتری دارای اضافه وزن یا چاق باشند. هر دو شرایط از عوامل خطر برای بیماری قلبی هستند.
چاقی تاثیر چشمگیری بر موارد زیر دارد:
- فشار خون
- قند خون
- کلسترول خون
کاهش وزن می تواند خطر بیماری قلبی را کاهش دهد.
یکی از موثرترین روش ها برای مدیریت وزن دریافت برنامه غذایی از یک متخصص تغذیه است. همچنین، ورزش منظم نقش مهمی در مدیریت وزن ایفا می کند.
سبک زندگی کم تحرک
یک سبک زندگی کم تحرک می تواند عوامل خطر بیماری قلبی مانند فشار خون بالا و چاقی را به طور جدی افزایش دهد.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) انجام حداقل 2 ساعت و 30 دقیقه تمرینات ایروبیک با شدت متوسط در هفته را برای بزرگسالان توصیه کرده است.
از جمله گزینه های موجود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیاده روی
- دوچرخه سواری
- شنا
همچنین، CDC انجام حداقل دو جلسه تمرینات قدرتی در روزهای غیر متوالی را توصیه کرده است.
برای آگاهی از نوع تمرینات ورزشی که می تواننند پاسخگوی نیازهای شما باشند با پزشک خود مشورت کنید.
سیگار کشیدن
اگر به دیابت مبتلا هستید و سیگار می کشید، خطر ابتلا به بیماری قلبی برای شما بسیار بیشتر از افراد غیرسیگاری است.
دود سیگار و دیابت هر دو موجب تشکیل پلاک در سرخرگ ها می شوند که می تواند موجب باریک شدن آنها شود. این می تواند به عوارض مختلفی از سکته های قلبی و مغزی تا مشکلات پا منجر شود. در موارد شدید، مشکلات ایجاد شده در پا می توانند حتی به قطع عضو منجر شوند.
به خاطر داشته باشید که برای ترک سیگار هیچ وقت دیر نیست. با پزشک خود درباره روش های ترک سیگار که ممکن است انتخاب بهتری برای شما باشند، مشورت کنید.
علائم
علائم بیماری قلبی ممکن است بر اساس شدت آن متفاوت باشند. برخی افراد اصلا هیچ علائمی را تجربه نمی کنند. از شایعترین علائم بیماری قلبی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فشار، تنگی یا درد در قفسه سینه که ممکن است به دست ها، گردن یا پشت پخش شود
- تنگی نفس
- خستگی
- احساس سرگیجه یا ضعف
رژیم غذایی
اگر به دیابت مبتلا هستید، یک رژیم غذایی دوستدار قلب که می تواند سطوح کلسترول کلی و فشار خون را کاهش دهد را برای پیشگیری از بیماری قلبی دنبال کنید. از جمله مواد غذایی دوستدار قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبزیجات برگدار مانند اسفناج و کیل
- ماهی های آب سرد مانند سالمون و ساردین
- بادام، گردو و مغزهای خوراکی دیگر
- غلات کامل و جو دوسر
مصرف موارد زیر را نیز محدود کنید:
- سدیم
- شکر
- چربی ترانس
- چربی های اشباع
همواره گزینه های کم چرب را در فروشگاه ها یا رستوران ها انتخاب کنید.
پیشگیری
روش هایی برای کمک به پیشگیری از بیماری قلبی در صورت ابتلا به دیابت وجود دارند.
آزمایش A1C. این آزمایش خون میانگین سطح گلوکز خون طی سه ماه گذشته را نشان می دهد. برای بیشتر افراد مبتلا به دیابت، نتیجه باید زیر 7 درصد باشد.
فشار خون. فشار خون هدف برای بسیاری از افراد مبتلا به دیابت زیر 140 بر 90 میلی متر جیوه است.
کلسترول. سطوح بیش از حد کلسترول بد (LDL) در خون می تواند موجب بروز انسداد در رگ های خونی شود. با پزشک خود درباره سطح مطلوب کلسترول صحبت کنید.
سیگار کشیدن. همراه دیابت، سیگار کشیدن می تواند موجب باریک شدن رگ های خونی شود. در صورت ترک سیگار، خطر ابتلا به بیماری قلبی و همچنین حمله قلبی، سکته مغزی و مشکلات سلامت دیگر کاهش می یابد.
درمان بیماری قلبی در زمان ابتلا دیابت
افزون بر دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، اگر به دیابت مبتلا هستید، پزشک شما ممکن است داروهایی را برای درمان بیماری قلبی تجویز کند.
پیش از مصرف داروهای بدون نسخه برای درمان بیماری قلبی با پزشک خود صحبت کنید.
برخی از این داروها ممکن است با داروهای دیابت تداخل ایجاد کرده یا ممکن است حاوی شکر و کربوهیدرات های دیگر باشند که می توانند بر سطح قند خون شما تاثیرگذار باشند.
موارد زیر نمونه هایی از داروهایی هستند که پزشک ممکن است برای شما تجویز کند:
لیراگلوتاید (ویکتوزا). در سال 2017، سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این دارو برای کاهش خطر حملات قلبی و سکته های مغزی در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 و بیماری قلبی را تایید کرد.
امپاگلیفلوزین (جاردینس). در سال 2016، سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این دارو را برای کاهش قند خون و درمان بیماری قلبی در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 تایید کرد.
استاتین ها. داروهایی مانند آتورواستاتین (لیپیتور) و رزوواستاتین (کرستور) سطوح کلسترول، به ویژه کلسترول بد را کاهش می دهند.
داروهای ضد فشار خون. از جمله این داروها می توان به ادرارآورها و مسدودکننده های بتا اشاره کرد که فشار خون را کاهش می دهند.
عوارض قلبی عروقی دیگر
اگر به دیابت و بیماری قلبی درمان نشده مبتلا هستید، می توانید با عوارض جدی مانند موارد زیر مواجه شوید:
- نارسایی قلبی
- حمله قلبی
- سکته مغزی
حمله قلبی
اگر بخشی از عضله قلب به واسطه آسیب ناشی از دیابت به رگ های خونی به میزان کافی خون دریافت نکند می توانید یک حمله قلبی را تجربه کنید.
پس از تجربه حمله قلبی، افراد مبتلا به دیابت نسبت به آنهایی که به دیابت مبتلا نیستند، در معرض خطر بیشتری برای نارسایی قلبی قرار دارند.
علائم حمله قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- احساس درد یا ناراحتی در سینه
- ضعف یا سبکی سر
- درد یا ناراحتی در دست ها، شانه ها، پشت، گردن یا فک
- حالت تهوع یا استفراغ و خستگی غیرمعمول که به طور خاص در زنانی که یک حمله قلبی را تجربه کرده اند، دیده می شود
در صورت تجربه این علائم بلافاصله با مرکز اورژانس (115) تماس بگیرید.
سکته مغزی
اگر به دیابت مبتلا هستید، قند اضافه در خون ممکن است در نهایت رگ های خونی را مسدود کند و از رسیدن خون به مغز جلوگیری کند. این می تواند موجب یک سکته مغزی شود.
افراد مبتلا به دیابت نسبت به آنهایی که به این بیماری مبتلا نیستند، 1.5 برابر احتمال بیشتری دارد سکته مغزی را تجربه کنند.
عوامل خطر برای بیماری قلبی و سکته مغزی مشابه هستند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سطوح بالای کلسترول بد و سطوح پایین کلسترول خوب
- فشار خون بالا
- چاقی
موارد زیر برخی علائمی هستند که در صورت سکته مغزی ممکن است به طور ناگهانی تجربه کنید:
- بی حسی در صورت، دست یا پا، به طور معمول در یک سمت بدن
- دشواری در تکلم یا درک صحبت دیگران
- سرگیجه
- مشکلات بینایی در یک یا هر دو چشم
- سردرد شدید
در صورت تجربه این علائم بلافاصله با مرکز اورژانس (115) تماس بگیرید.
درمان موفق معمولا تنها طی سه ساعت پس از وقوع سکته مغزی حاصل خواهد شد.
نارسایی قلبی
افراد مبتلا به دیابت با خطر بیشتر ابتلا به نارسایی قلبی مواجه هستند که به واسطه ناتوانی قلب در پمپاژ خون به سراسر بدن شکل می گیرد. نارسایی قلبی یکی از جدیترین عوارض قلبیعروقی دیابت است.
موارد زیر از علائم نارسایی قلبی هستند:
- تنگی نفس
- سرفه و خس خس سینه
- تورم پاها
- خستگی
در صورت تجربه این علائم به پزشک مراجعه کنید. اگرچه نارسایی قلبی درمان ریشهکن کننده ندارد، اما با مصرف دارو یا عمل جراحی می توان آن را مدیریت کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر به دیابت مبتلا هستید و علائم بیماری قلبی مانند درد یا فشار در سینه، تنگی نفس، و خستگی را تجربه می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشک ممکن است برخی تغییرات سبک زندگی و یک رژیم غذایی سالم را توصیه کند. وی ممکن است داروهایی را نیز برای درمان این شرایط تجویز کند. این توصیه ها می توانند زندگی شما را نجات دهند.
ابتلا به دیابت همواره به معنای آن نیست که به بیماری های دیگر مانند بیماری قلبی مبتلا می شوید. شما قدرت مدیریت عوامل خطر و بهبود سلامت قلب خود از طریق تغییرات سبک زندگی و همکاری با پزشک برای دریافت یک برنامه درمانی مناسب را دارید.