چه شد کرونا ترسناک‌تر از قبل برگشت؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین ، محمدرضا هاشمیان، پزشک بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری تهران که مرکز درمان کرونا در کشور قلمداد می شود   درباره آخرین وضعیت تغییر بیماری کرونا در کشور و تهران با ما گفت‌وگو کرد.

علت اصلی این گفت‌وگو افزایش آمار روزانه کشته شدگان کرونا در کشور به بیش از ۲۰۰ نفر بود که باعث نگرانی های بسیاری شده است. دکتر هاشمیان درباره واکسن کرونا، فیلم گرفتن از بیماران در مراکز درمانی و بخش مراقبتهای ویژه و این که چرا آمار ما اینقدر بالا رفته است، توضیح داد و گفت به نظر می رسد چون تعداد تست های تشخیص قطعی کرونا افزایش چشمگیری نسبت به قبل پیدا کرده است، افزایش آمار نسبت به گذشته مربوط به تعداد تست‌هایی است که انجام می شود. به گفته او، ای بسا قبلا تعداد بیشتری از مرگ و میرها به دلیل کرونا بوده ولی چون تستی در کار نبود، پزشکان عملا قادر به تشخیص علت اصلی مرگ و میر نبودند و با تشخیص‌هایی مانند عفونت حاد ریوی، پرونده متوفی را می بستند.

 امروز وضعیت ما در مواجهه با کرونا چگونه است؟

فعلا همه ناراحتیم و می خواهیم درباره خوبی های این روزگار حرف بزنیم. ما پزشکان خیلی سریع الان بیماری را تشخیص می دهیم و مانند قبل از کرونا نمی ترسیم ولی پرستاران را که می بینیم خجالت می کشیم و ناراحت می شویم. انگار برخی ها فکر می کنند کرونایی وجود ندارد. برخی انگار خیلی بهشان راحت می گذرد. وقتی پرستاران و خدمه بخش و بیمارستان را می بینیم که دارند سخت کار می کنند، شرمنده شان می شویم. متاسفانه برخی پزشکان به خاطر درمان، آلوده شدند و فوت کردند. ۵۲۰۰ نفر از کادر درمان در کشور به کرونا آلوده شده اند که تاسف برانگیز است. ۱۳۵ نفر از جامعه پزشکی، پرستاری و کارکنان بیمارستان، به خاطر کرونا از دنیا رفته اند. خانواده های بسیاری در این مدت اسیر شدند. همه درگیر موضوع کرونا هستند. هر یک از این افراد خانواده داشته اند و خودشان هم درگیر بیماری شدند.

شما اولین کسی بودید که دوربین را وارد بخش ویژه بیماران کرونایی و مردم را متوجه موضوع کردید. الان ۵ ماه از آغاز کرونا گذشته ولی انگار شرایط بدتر است...

شرایط متفاوت است. نمی شود گفت بدتر. شرایط ابتدای کرونا مانند اول جنگ بود که ناگهان به ما حمله کردند. هر لحظه منتظر وقایع بدتر و بدتر بودیم. حمله اول خیلی سخت و سهمگین بود. اول جنگ خیلی وحشتناک بود. چند وقت پیش من مستند کوتاهی روی اینستاگرام خود گذاشتم. ترس را در فیلمها و کلیپ های دو سه ماه اول را می توان دید. حتی پشت آن رقص و شادی ها، ترس زیادی بود. آن حمله را نمی توان فراموش کرد ولی باید گفت از لحاظ جمعیت بیمار و فوتی نمی توانیم فکر کنیم به امروز برسیم. ۲۰۰ نفر تلفات یعنی این که شما هر روز یک هواپیمای سقوط شده را دارید. حتما درصدی از این ۲۰۰ نفر اشتباه است. اشتباهات درمانی در همه جای دنیا هست. ما دنبال کاهش این اشتباهات پزشکی هستیم ولی در واقع فرماندهان باید پاسخگو باشند که چند درصد از این مسایل، اشتباه است. من اگر اشتباه کنم باید در پزشکی قانونی جوابگو بشوم. ولی درباره اشتباهاتی که قطعا پیش آمده و من به عنوان یک منتقد درباره اش ایرادها را گفته ام، الان می فهمم که قطعا مردم به خاطر ماسک نزدن و عدم رعایت، به مشکل برخورده اند. اشتباهات پزشکی هم قطعا بوده است. این اشتباهات مانند سقوط های هواپیما را داشتیم. در حال حاضر در منطقه خاورمیانه، مشکل دارترین کشور در برنامه درمانی کرونا، ایران است. ما در شروع بسیار جدی شروع کردیم. امروز محکمتر از روز اول هستیم ولی آیا همه محکم هستند؟ آیا پروتکل های امروز ما با دنیا یکسان است؟ ما سئوال داریم و می خواهیم درباره اش صحبت کنیم. الان این سئوالات برای من چند برابر می شود.

الان باید چه کنیم؟ نمی‌خواهیم وارد دعواهای پزشکی شویم. چه شد که وضع ترکیه و آمریکا و انگلستان از ما بهتر شده است ولی ما هنوز در بحران هستیم؟

ما فکر می کردیم بیماری به ترکیه نمی رسد. یا مثلا آنها اشتباهاتشان را اعلام نمی کنند ولی وقتی به آنها نزدیک شدیم، دیدیم موضوع چیز دیگری است. من در انجمن آی.سی.یو کشور نفر دوم هستم. ما در انجمن ها و کنگره ها با دنیا ارتباط داریم. از یک انجمن کشور نزدیک ما به ما پیام دادند اگر می خواهید کمکتان کنیم، این خیلی برای ما زشت است. ترکیه با همفکری کشورهایی مانند آلمان و همراهسازی برنامه آنها به همراه مسایل موضعی، توانست کرونا را کنترل کند. برخلاف گذشته، قبلا می گفتیم خودمان قهرمانیم ولی امروز می خواهم پیشنهاد بدهم و شخصا هم انجام خواهم داد با کشورهای اطراف و موفق به صورت وبینار صحبت کنیم و ببینیم اشکال ما کجاست. اشکال ما در قرنطینه نکردن است. ما منظورمان این نیست که هیچ کس در خیابان نیاید ولی فاصله گذاری اجتماعی را کجا رعایت می کنیم؟ ما از اهواز، سنندج تا تهران گرفتار شده‌ایم. بیمارستان های ما کاملا درگیر و پر شده است. بیمارستان ما مرکز درمان کرونا بود و الان بخشهای زیادی در بیمارستان فعالند. وقتی تعدادی از بیماران از سنندج در بیمارستان ما آمدند، به همراه فامیل شان آمدند. خیلی هایشان گرفتار و ناقل بودند. به نظر می رسد تعداد زیادی از افراد که فکر می کنند تهران مرکز درمانی است، به تهران وارد شدند. جغرافیای بزرگ ایران هم عامل دیگری شده است که مرحله به مرحله استانها را درگیر کرده است. برخی افراد در اسفندماه مسئولیت داشتند و هنوز هم دارند و گفتند گرمای ۳۹ درجه می تواند ویروس را از بین ببرد. بعد از اعلام این موضوع، در اهواز، خرمشهر، بندرعباس و سایر جاهای گرم، مردم بیرون می روند و ماسک نمی زنند. عروسی و عزا می گیرند و بعد گرفتار می شوند. بعد می گوییم چرا رفتید بیرون؟ خب ما گفتیم. امروز هم اشتباهاتی داریم که در آینده مشکلات آن را می بینیم.

 ما در آمار مبتلایان روزانه با عدد نرمالی روبرو هستیم ولی مرگ و میر زیاد شده است، چرا؟

اولا در آمار ابتدایی چقدر تست داشتیم؟ در قم چقدر تست انجام شد؟ ممکن بود همه شهرها گرفتار بودند. نیشابور و دیگر جاها هم کرونا داشتند. خیلی افراد می مردند و معلوم نبود کرونا داشتند. مثلا در گواهی فوت می نوشتند عفونت ریه شدید. وقتی تست های بیشتر شد معلوم شد جمعیت زیادی بیماری دارند. حرکتهای ما بیشتر استانی بود. قم، تهران، رشت و شمال را درگیر کرد و بعد به سمت دیگر استانها رفت و نهایتا به اهواز و بندرعباس رسید. این افزایش تست بوده است. هنوز هم تشخیص های ما اندازه کافی نیست. خیلی ها کرونای خفیف دارند و ما تست نمی گیریم. کرونای خفیف محل آزار ندارد و مرگ و میر ندارد. بسیاری از اطرافیان ما کرونا می گیرند و خوب می شوند و برای عده ای ناراحتی ایجاد نمی کند و برای عده ای ناراحتی دارد. به صورت عمده، قرار نیست همه از گرفتن کرونا فوت کنند. ما در کشور ۱۲ هزار فوتی داریم ولی عدد نمی تواند گویای فوت همه بیماران باشد. عدد فوتی نسبت به گرفتاران به کرونا بسیار کم است ولی سیر پیش رونده در برخی افراد باید کنترل شود تا آمار مرگ و میر کم شود. اینجا مشکل داریم. بین مریض بدحال و بسیار بدحال، کارهای ما ضعیف است.

  ما موج اولیه را خوب مهار کردیم و شما یک ماه پیش گفتید اوضاع خیلی خوب است. چه شد الان اینطور شده ایم که در پارکینگ بیمارستان مسیح دانشوری باید اکسیژن به بیمار بدهید؟

هنوز هم می گویم ما در درمان موفق هستیم. اگر بیمارستان مسیح یا دیگر مراکز را ببینید هنوز درمان خوب انجام می شود ولی این که در یک شهر دیگر امکانات نیست یا پروتکلها را اجرا نمی کنند باید از افرادی که ساماندهی می کنند بپرسید. ما پروتکل های خیلی خوب بین المللی داریم. انگلستان یک مطالعه با ۴ هزار بیمار درباره تاثیر داروی دگزامتازون داشت ولی ما زودتر مطالعه کردیم ولی به زور روی ۲۰۰ نفر این کار را انجام دادیم.

شما و بیمارستان بقیه الله هر دو داروها را امتحان کردید.

بله، در بیمارستان بقیه الله روی دگزامتازون کار نکردند، آنها به بیماران پردنیزولون و متیل پردنیزولون را دادند. ولی دگزامتازون را ما دادیم. مطالعه ما می گوید بیمارانی که زیر ونتیلاتور می روند دگزامتازون می گیرند. داروی ارزانی است و قیمت آب مقطر را دارد. واقعیت این است که مطالعه را ما زودتر اعلام کردیم. در پروتکل بیمارستان مسیح دانشوری جلوتر از انگلستان بود و کسی برای ما دست نزد. ما برای خودمان دست زدیم چون علتش این بود که بیماران خوب شدند. داروهای دیگری هم بود که ما شروع کردیم و هنوز هم داریم روی آن کار می کنیم. در ترکیه چرا فکر می کنید آمار پایین است؟ خیلی همکاران می گفتند کرونا دارو نیاز ندارد. هر بیماری یک دارویی می خورد که در حد شربت ضد سرفه است. شما نمی توانید بیماری را رها کنید. درباره بیماری کرونا هم باید علایم را کنترل کنید چون اگر بی تفاوت باشید شدت بیماری افزایش می یابد تا در نهایت به آی.سی.یو می رسد. مردم فکر نکنند باید دارو را کنار بگذارند. کرونا ذاتا مریض را نمی کشد. درگیری ریوی ایجاد می کند و بعد قلب و کلیه و بقیه ارگانها را درگیر می کند. فاز اول فاز ویروسی است. علایم در منزل را مردم به خاطر ویروس دارند. بعد طوفان التهابی داریم. یعنی تب می کنید و شرایط بدتر می شود. در ارتباط با کرونا این وضعیت بدتر است. برای برخی بیماریها درمان داریم ولی درباره ویروس، درمان سخت تر است. وقتی به طوفان التهابی می رسیم فکر ویروس نیستیم باید التهاب را بخوابانیم.

  ما به پزشک مراجعه می کنیم. همکاران شما در تشخیص اولیه ترس دارند و آزمایش می گیرند بیمار ناقل است یا نه. اگر تشخیص بدهند ناقل است، خانواده ها حساس می شوند. برخی هم به مریضها می گویند سرماخوردگی ساده است و زمان را از دست می دهند. اگر من سرفه داشتم یا تب کردم، باید چه کنم؟

بعضی افراد ریسک فاکتورهای خود را دارند مانند بیماری قلبی، کلیوی و دیابت. اگر تست گرفتید و مثبت بود، بحث شما جدی است. اگر شما افت اکسیژن خون پیدا کردید دیگر باید به بیمارستان مراجعه کنید.  

یعنی اگر فرد بیمار دیابت داشت و تب ۳۸ درجه کرد باید بیمارستان برود؟

بیمار دیابتی باید احتیاط کند. شدت بیماری اولیه باعث می شود کرونا سوار شود و پیشرفت کند. در کرونا، هر کسی زودتر بفهمد که بیمار ممکن است شرایطش بدتر شود، می توان درمان را سریعتر شروع کرد. مرگ و میر وجود دارد ولی ما باید زودتر درمان را شروع کنیم. اگر کسی ریسک فاکتور دارد زودتر باید به پزشک مراجعه کند و درمان را شروع کند. کسانی که در بیمارستان کار می کنند ویروس زیادی به آنها می رسد. افزایش ویروس در بدنشان دارند. برخی داروها تعداد ویروسها را کم می کند. همیشه با برخی همکاران مشکل دارم که می خواهم تعداد ویروس را در بیمار کاهش دهم. در ایالات متحده رانندگان اتوبوس مدارس بسیار درگیر شدند. چون بچه ها ناقل بودند و رانندگان سن بالا داشتند و در معرض تعداد زیاد ویروس قرار می گرفتند و  درگیر می شدند. 

کسانی که بیمار در آی.سی. یو دارند نگران هستند. چقدر شانس بازگشت از بخش ویژه برای بیمار کرونایی داریم؟

در کل دنیا سیستم بسته آی.سی.یو بهتر از سیستم باز مرگ و میر را کنترل می کند. متاسفانه وزارت بهداشت روی سیستم آی.سی.یو بسته علاقه ندارد کار کند. ما تنها کشوری در منطقه هستیم که برایمان این سیستم اهمیت ندارد و آی.سی.یو را برای درآمدش می خواهیم. این دید باعث شده است استانداردهای بین المللی را نداشته باشیم و مرگ و میر به آن شدت بالا می رود. اگر بیمار در نیویوک زیر ونتیلاتور می رود در موج اول ۸۸ نفر فوت کردند. این اتفاق بد داشت جلو می رفت. همان موقع در ایران گفتیم از سیستم های دیگر غیرتهاجمی استفاده کنیم و وضعیت بهتر شد. افرادی باید بتوانند از این سیستم استفاده کنند که بلد باشند. بسیار کار سختی است در کرونا بیمار از زیر ونتیلاتور سالم بیرون بیاید. یعنی پزشکان و پرستاران بسیار کار کرده اند. امروزه هم تبحر ما و هم بقیه دیگر که زیر ونتیلاتور رفته اند بیشتر شده است و استفاده از درمانهای همزمان توانسته وضع این بیماران را بهتر کند.

  بچه های کنکوری خیلی دغدغه دارند. درباره کرونا و کنکور توضیح می دهید؟

همه استرس دارند. ما هم حتی استرس داشتیم. آقای توکلی آن موقع در سازمان سنجش بود. ایشان را که می دیدیم استرس می گرفتیم. این استرس، قضیه سنتی است. همه دوست دارند کنکور عقب بیفتد. علت ترس هم کرونا است. در حجم زیادی می روند کنکور می دهند و می روند. شهر تهران بسیار شلوغ است و نمی دانم کنکور چقدر می تواند این شلوغی را بیشتر کند. درباره کنکور قطعا وزارت بهداشت تنها تصمیم گیر نیست و بقیه هم باید بنشینند و تصمیم بگیرند.

بهترین نوع پروتکل این است که مدارس و سایتهای آزمونی را ۴ برابر کنند تا فاصله گذاری اجتماعی بسیار فراتر رود. این کار خارق العاده ای می شود که بیش از یک میلیون داوطلب و خانواده هایشان را که می روند و می آیند را مدیریت کنند. هر کس می خواهد کنکور برگزار کند باید فکر کند می تواند این فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند؟ داوطلبان نباید دیگر استرس کرونا داشته باشند. اگر قرار باشد مانند سالهای قبل کنکور برگزار شود، عاقبتش معلوم است. 

درباره لیگ فوتبال هم بچه های استقلال تست دادند و همه را بهم ریختند. لیگ برگزار شود؟ چه شد این اتفاقات افتاد؟ بحث اهواز و سفر را دیدیم. صلاح می دانید لیگ برگزار شود؟

باید یک دربی بگذارند ولی قبلش بچه ها درست تست شوند تا بتوانند با هم بازی کنند. پرسپولیسی ها مشکلی برای ادامه لیگ ندارند ولی نمی دانم استقلال چرا اینکار را کرد. من چه بگویم؟ نه می توانم طرفداری کنم نه چیزی بگویم. هیچی نمی گویم.

شما خیلی اعتقادی به بستن شهر ندارید و می گویید ماسک بزنید؟

شهرهایی مانند سنندج باید سریع قرنطینه شود. شکی نداریم. ترکیه یک کار قشنگ کرده و پنجشنبه و جمعه ها را کامل قرنطینه کرده است. همین باعث کاهش انتقال بیماری می شود. اقتصاد خیلی مهم است. نمی شود گفت همه بنشینند خانه. امروز را می گویم. اگر ۱۵ فروردین و قرنطینه کردن قم بود بحث دیگری بود. پزشکان قم خواهش کردند قرنطینه شود ولی نکردند. ولی اگر در شهری ما بحران را داریم باید سریع قرنطینه کنیم. همیشه ووهان یادمان باشد. شهر را قرنطینه کردند و در خانه ها غذا می دادند. آن استان اندازه ایران جمعیت دارد. حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد. هر ایالات چین بیش از ایران جمعیت دارد. توانستند زود قرنطینه کنند و کنترل شود. اگر استانی در ایران عمل کنیم، و هر استان را قرنطینه کنیم و به آن برسیم. اگر در استانی بیماری بیشتر شود، باید دارو و تجهیزات را سریعتر برسانند تا کنترل شود. البته کار زیاد شده استد ولی آمار ما خوب نیست.

  با ماسک چقدر می توان انتقال کرونا را کنترل کرد؟

وقتی شما سوار موتور هستید و کلاه کاسکت نمی گذارید ممکن است مرگش را ببینید. ولی با نزدن ماسک، یک ناقل می تواند چند نفر را بکشد. پیرزنها و پیرمردها گناه دارند. ریه شان را که می بینید می فهمید دیگر نمی شود کمکش کرد. از چه کسی بیماری را گرفته؟ از کسی که جوان بوده و بی توجهی کرده. این خیلی زشت است مردم بمیرند چون عده ای بی توجهند. ما باید بی توجهی را کنار بگذاریم. ما که سالم هستیم برای خودمان ماسک نمی زنیم برای دیگران ماسک می زنیم.

بالاخره واکسن کرونا به کجا رسید؟

واکسن در تخصص من نیست. من هر سال واکسن آنفلوآنزا می زنم و وظیفه دارم تحقیق کنم واکسن کرونای من کی می رسد. من از منابع خوبی در دنیا سئوال کردم. مسلما ما دنبال واکسن هستیم. کشورها و برندهایی که مدعی ساخت واکسن هستند بسیار موجه هستند. آنها بی دلیل خبر فیک نمی دهند. ولی ممکن است واکسنی که می آید ممکن است جمعیت مورد نظر را بپوشاند ولی اگر واکسیناسیون راه بیفتد، خیلی مهم خواهد بود. بهترین کسی که می تواند جواب بدهد، رئیس انستیتو پاستور است که موجه ترین آدم در خاورمیانه است. این مرکز بسیار موجه و علمی است. شما با رغبت بچه تان را می برید واکسن می زنید. چرا باید شک به انستیتو پاستور کنیم؟ هر چه انستیتو پاستور بگوید ما قبول داریم. اگر این مرکز بگوید تا دو سال دیگر واکسن نداریم من قبول می کنم ولی واقعا هیچ خبری از این مرکز نشنیده ایم. ریاست انستیتو بسیار فرد متخصص و فرهیخته ای هستند و خواهش می کنم از ایشان سوال کنید.

آقای دکتر حریرچی گفته است ما تا یک سال آینده به واکسن امیدوار نباشیم. چه باید کرد؟

ما امیدواریم زودتر از این زمان، واکسن تولید شود. من از دوستان زیادی در سراسر دنیا سئوال می کنم. آنها خبرهای خوبی به ما می دهند.