به نظر من ارز 4200 مشکلی ایجاد نمی‌کرد، اگر مراقبت کافی می‌کردیم/ثبات برای ما از همه چیز مهم‌تر است/کسر بودجه‌ما امسال تأمین است

رئیس جمهور اظهارداشت: این مقایسه بیانگر نقاط قوت و در جاهایی ممکن است نقاط ضعف باشد اما در عین حال هر موفقیتی داشتیم در سایه حضور و تلاش مردم و رهنمودهای مقام معظم رهبری بوده و به عبارتی نقاط قوت ما تعلق به ملت دارد و نقاط ضعف ما تعلق به خودمان دارد.

روحانی افزود: طی این 7 سال، وضعیتی ایجاد شد که صادرات غیرنفتی کشور بر صادرات نفتی آن، پیشی گرفت که این مهم در 60 سال گذشته و از زمان دولت مرحوم مصدق بی سابقه بود. همچنین در 26 سال گذشته بی سابقه بوده که دو سال یعنی سالهای 95 و 96 تورم ما تک رقمی شود و همچنین سابقه نداشته که رشد اقتصادی ایران به بالاترین رشد اقتصادی در جهان برسد؛ یعنی آنچه که در سال 95 اتفاق افتاد.

رئیس جمهور به دستاوردهای دولت های یازدهم و دوازدهم در حوزه تولید برق و سد سازی اشاره کرد و گفت: تا پایان این دولت 20هزار مگاوات بر میزان تولید برق کشور افزوده می‌شود که این در مقایسه با دولت‌های قبلی بی‌سابقه است و همچنین تا پایان فعالیت این دولت، بیش از 50 سد به بهره برداری می رسد.

روحانی مقایسه این دستاوردهای با دستاوردهای دولتهای پیشین را نه کار دولت بلکه کار رسانه ها برشمرد و اظهارداشت: دولت کار و وظیفه خودش را انجام داده اما تبیین این خدمات و نقد آن، با رسانه‌ها است.

رئیس جمهور گفت: رسانه ها هم کار نقد و هم کار تبیین را انجام می دهند، اما اگر کار، درست تبیین نشود، نقد بر واقعیت نمی‌نشیند. اول باید واقعیت را تبیین و خبرش را درست به مردم ارائه کنیم و بعد بر روی آن واقعیت، نقد دلسوزانه توام با ارائه راه حل کنیم.

روحانی با استقبال از نقد رسانه های همگانی، اظهارداشت: اگر نقد از روی دلسوزی انجام گیرد موجب تصحیح امور، کمال امور و بهبود امور خواهد شد.

رئیس جمهور همچنین به ضرورت همخوانی انتظارات با امکانات اشاره کرد و گفت:در هر دولتی و در هر مقطعی، اگر انتظارات مردم را بیش از حد بالا ببریم همیشه شکست می خوریم؛ یعنی هر دولتی هر مقدار هم که خدمات ارائه کند اما اگر در نظر مردم، انتظارات را بالاتر ببرد، شکست می خورد. انتظارات باید در حد امکانات و واقعیات جامعه باشد.  

روحانی افزود: به هر حال منابع ما محدود است و اگر انتظارات بالاتر از سطح منابع موجود افزایش یابد، فاصله بین انتظارات و واقعیت‌ها حاصل می‌شود که نتیجه آن ایجاد یاس و سرخوردگی مردم است.

رئیس جمهور اظهارداشت: بیماری کرونا باوجودی که سختی های زیادی را به کشور تحمیل کرد اما یک همنوایی و همصدایی در مبارزه با این بلیه را هم ایجاد نمود. یعنی هم دولت و هم رسانه‌ها با هم همصدا شدند و این همصدایی می‌تواند آثار بسیار خوبی داشته و موجب وحدت و همدلی شود.

روحانی بالا بردن میزان تولید کشور و ناکام گذاشتن طرحهای دشمنان را در سال پیش رو، بسیار مهم دانست و گفت: دشمنان به دنبال فروپاشی کشور و نظام بودند و همه ما باید این واقعیت را برای مردم تبیین کنیم که دولت و ملت در برابر دشمن پیروز شدند و البته به طور طبیعی تحریم و فشارهای دشمنان، سختی‌ها و مشکلاتی را هم برای مردم به وجود آورده است.

رئیس جمهور افزود: به رغم فشارهای دشمنان و مشکلات ناشی از بیماری کرونا، آمارها نشان می دهد که در چهار ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل،تقریبا در همه بخش های صنعت، کشاورزی و حتی خدمات، تقریبا جزو کشورهای معدودی در دنیا هستیم که افزایش تولید داشته ایم و ان شاء الله این جهش تولید را در حد توان‌ کشور، اجرایی و عملیاتی خواهیم کرد.

در ادامه این نشست، رئیس جمهور به پرسش های مدیران ارشد رسانه های همگانی کشور پاسخ داد.

متن پرسش های مدیران ارشد رسانه های همگانی و پاسخ های رئیس جمهور به این شرح است:

سوال –  علیرضا بختیاری مدیرمسوول روزنامه دنیای اقتصاد: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و تسلیت این ایام و همچنین تبریک هفته دولت. آقای دکتر رسانه ها سعی می کنند همه محدودیت‌های داخلی و خارجی شما را درک کنند، از مجموع زحمات شما خصوصا در حوزه سیاست خارجی که انصافا کار بسیار تاریخی و ارزشمندی انجام شد و عمده آن محصول زحمات شما و شخص وزیر خارجه بوده جای تشکر و تقدیر دارد، از سعه صدری که تا الان به خرج دادید و امیدوارم بیشتر به خرج دهید پیشاپیش سپاسگزارم. در حوزه مسائل اقتصادی یک احساس آشفتگی در حوزه سیاستگذاری اقتصادی از این دولت استنباط می‌کنیم، شاید اختصاص به این دولت هم ندارد در دولت‌های قبلی هم در واقع چنین آشفتگی بوده، برای مثال عرض می‌کنم شما سال 93 تا 96 را روی سیاست‌های مالی تمرکز کردید پس سیاست‌های ارزی را رها کردید و منجر به آن پرش قیمت ارز شد و بعد اعلام کردید که آن بحث ارز 4200 پیش آمد، اینکه می‌گویم مشخص نیست که هر کسی به هر میزانی ارز بخواهد به او ارز می‌دهیم برای هر کالایی، به هر حال سرمایه‌گذار و فعال اقتصادی باید سیاست‌های دولت برای او قابل پیش‌بینی باشد نمی‌شود شما سیاست‌گذاری کنید و این سیاست‌‌گذاری برای فعالان اقتصادی قابل پیش‌بینی نباشد بعد بر اساس همان سیاست‌ها فعالان اقتصادی مورد مواخذه قرار بگیرند.

یا در حوزه سیاست‌های سکه شما اعلام می‌کنید که هر کسی هر میزانی سکه می‌خواهد بخرد پیش فروش می‌کنیم و همان آدم‌ها و همان فعالان اقتصادی را که سکه خریدند با آنها برخورد می‌کنید، یک روز خدمت دکتر نوبخت عرض کردم، گفتم آقای دکتر به نظرم در واقع یک خلاء تئوریک در حوزه سیاستگذاری اقتصادی در مجموعه دولت‌ها به نظر می‌رسد که وجود دارد و تکلیف بخش خصوصی روشن نیست، این دولت را عرض نمی‌کنم آیا در واقع مجموعه کشور، آیا بخش خصوصی واقعی را قبول دارد، آیا قبول ندارد، آیا با این سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی دولت به نظر شما سرمایه‌گذار خارجی یا داخلی حاضر به سرمایه‌گذاری در این کشور هست؟ اینکه ما مرتب قوانین و مقررات‌مان را تغییر بدهیم آیا سرمایه‌گذار  می‌تواند پیش‌بینی کند که چه کار باید بکند؟ به نظرم این خلایی که الان وجود دارد شاید در این یک سال باقیمانده دولت می‌شود یک سیاستگذاری جامع و کلان، هم برای این یک سال هم برای سالهای آتی به نظرم همه این رسانه‌هایی که دور این میز نشستند یا رسانه‌های کشور حاضر هستند که واقعا کمک کنند این تصمیماتی که منجر به حداکثرسازی منافع ملی کشور باشد و بعید می‌دانم رسانه‌‌ای باشد که حاضر نباشد به این موضوع کمک کند ولی دو اشکال اساسی دارد اول اینکه هیچ پیوست رسانه‌ای ندارد یعنی نمی‌دانیم و رسانه‌ها نمی‌دانند که واقعا سیاست‌های دولت آیا مدون و منظم در یک حوزه‌‌هایی قابل دوام و ثبات هست یا خیر؟ آیا برنامه‌ای برای این موضوع دارید یا خیر؟

رئیس جمهور: البته دوستانی که نوبت به آنها نخواهد رسید آنها باید ببخشند والا از نظر ما که هر چه بحث کنیم اشکال ندارد و مفید است. عرض کنم اصل نکته‌ای که شما می‌فرمایید نکته بسیار مهمی است. یعنی دولت در سیاستگذاری و مجلس در قانونگذاری هر دو با هم باید برای اقتصاد امنیت بوجود بیاورند، یعنی اگر مردمی که سرمایه‌گذاری می‌کنند بدانند قانونی که وجود دارد هر روز تغییر می‌کند، مجلس یا دولت تغییر می‌دهد و مقرراتی که دولت تصویب می‌کند هر از گاهی تغییر می‌دهد. معلوم است این نااطمینانی ایجاد می‌کند، آینده را مبهم می‌کند و سرمایه‌گذاری را دچار مشکل می‌کند.

این یکی از موانع تولید و سرمایه‌گذاری است ، سرمایه‌دار باید بداند شرایط چیست، البته از این بالاتر هم داریم من نمی‌خواهم وارد بحث شوم. راجع به کل مسایل سیاسی کلی نظام هم این بحث‌ها وجود دارد، وارد آن بحث‌ها نمی‌شوم همین قسمتی که شما مطرح کردید.

از سال 93 که روند عادی بود و ارز هم شرایط عادی داشت. یک وقتی هم که ارز پایین می‌آمد رئیس بانک مرکزی می‌گفت دلار 3 هزار تومان است ولی دلار به 3 هزار تومان نمی‌آمد برسد، روی 2900 الی 2950 بود.

چرا این جوری بود؟ ما که اول دولت کاری نکرده بودیم. اصلاً چرا وقتی دولت یازدهم فعالیت خود را آغاز کرد، قیمت ارز پایین آمد. چرا به محض تمام شدن انتخابات قیمت ارز پایین آمد؟ مردم یک اطمینانی نسبت به آینده پیدا کردند. احساس کردند دولتی روی کار آمده که می‌تواند مسایل سیاست خارجی و مشکلات را حل و فصل کند، بر این مبنا یک امیدی پیدا کردند، یک آینده‌ای را در ذهن خودشان ترسیم کردند و خود به خود بر آن مبنا حرکت می‌کردند.

لذا اول 94 خیلی شرایط‌مان سخت بود. قیمت نفت پایین افتاده بود. هسته‌ای هم که هنوز به اجرا نرسیده بود. توافق هم نشده بود. در تیرماه توافق شد و در دی اجرا شد اما در عین حال باز هم ارز تقریباً ثبات خودش را حفظ کرده بود.

در اواخر 96 و 97 اتفاقاتی افتاد که مردم را نگران کرد. یک بخش 96  حوادثی که در داخل داشتیم و مردم را نگران کرد، یک بخش آخر 96، تصمیم آمریکا و 97 خروج از برجام، شما این حوادث را قشنگ کنار هم بچینید. یک دفعه ارز جهش کرد، شما دیدید ارزی که 4200 الی 4300  تومان بود یک دفعه شد 6 الی 7 هزار تومان و روزانه و ساعتی تغییر می‌کرد.

یادتان است اوایل 97 بازار ارز آشفتگی پیدا شد. وقتی یک حادثه رخ می‌دهد، در این حادثه الان مثلاً در داستان کرونا، بسیاری از کشورها قیمت ارزشان پایین افتاد . نمونه‌اش کشورهای همسایه ما، ترکیه. قیمت پول ملی‌شان افتاد پایین و تغییراتی که ایجاد شد.

یک حادثه‌ای رخ داد و تحولی شد. دولت نشست بر مبنای اینکه راه‌حلی پیدا کند، بحث‌ من این بود که ارز به اندازه نیاز کشور داریم جز ارزی که به عنوان خروج سرمایه است. ما جلوی خروج سرمایه را بگیریم، هر که هر ارزی می‌خواهد بگیرد و هر چه می‌خواهد بخرد و بیاید وارد کند. این موضوع در 2 جلسه دولت بحث شد. تقریباً دولت موافق بود من با این نظر که ارز را تک نرخی کنیم مخالف بودم.

در دولت چون مخالفت کردم به نتیجه نرسید، معاون اول جلسات متعددی را در این زمینه گذاشت بعد به من گفتند که به اتفاق نظر رسیدیم گفتم اگر به اتفاق نظر رسیدید یک جلسه‌ای می‌گذارم، آمدند یک جلسه‌ای در ریاست جمهوری و همه اقتصادی‌های دولت و بیرون دولت تقریباً مشاورین همه حضور داشتند، آنجا گفتم اگر شما به این نتیجه رسیدید که ارز باید تک نرخی شود و همه‌تان اجماع دارید، با اینکه مخالف هستم موافقت می‌کنم اگر همه اجماع دارید، گفتند همه اجماع داریم. یعنی جلسه یکپارچه گفتند ما اجماع داریم، من در نظر خودم تردید کردم گفتم من یک نظر دارم و همه اقتصادی‌های دولت و مشاورین همه در جلسه‌ای به اتفاق می‌گویند راه‌حل ارز تک نرخی است، گفتم اگر این است موافقت می‌کنم به عنوان "اکل میته" در این شرایط برای اینکه آرام شود.

به نظر من ارز 4200 مشکلی ایجاد نمی‌کرد، اگر مراقبت کافی می‌کردیم. اشکال در مراقبت بود. افرادی آمدند پول گرفتند یک ثبت سفارش ظاهری انجام دادند بعد تقلب کردند، جنسی که 40 میلیون لیست دادند. جنسی که خریدند آوردند 10 میلیون بوده و 30 میلیون در فرم‌ها تقلب کردند. یک تقلباتی صورت گرفت، اینکه شما می‌گویید دولت نباید برخورد کند با افرادی که فعالیت می‌کنند و به ظاهر فعالیت اقتصادی، اگر تخلف کردند، سوء استفاده کردند، در یک شرایط بحران و خاص آمدند، خواستند از مقررات سوء استفاده کنند، باید با اینها برخورد شود. اینها سوء استفاده کردند. آن هم می‌شد اجرایی و عملیاتی شود و بی‌ایراد باشد.

سکه هم بر همین مبنا بود که اگر مردم به سکه نیاز دارند بتوانند با یک قیمت ارزان‌تری سکه را تهیه کنند نه اینکه کسی بیاید چند هزار سکه بگیرد. به نظر من اشکال ندارد باید از او مالیات بگیریم بر مبنای سود بادآورده‌ای که پیدا می‌کند ازش مالیات بگیریم. بنابراین شرایط باعث می‌شود که دولت یک تصمیماتی بگیرد بعد هم دیدیم که آن تصمیم نتوانست ادامه پیدا کند. یعنی قیمت 4200  بعد از چند ماه دچار مشکل شد و نتوانست ادامه پیدا کند.

الان شرایطی که داریم، بر این مبنا است که دولت تصمیمات اقتصادی خودش را که الان اتخاذ می‌کند - در بعد از آن برهه سال 97 که شما اشاره کردید -  تصمیمات نسبتاً باثباتی بوده و تغییری نکرده است اما ما هم به عنوان دولت مشکلاتی داریم.

من اواخر دولت یازدهم اعلام کردم و گفتم برای اداره بازار نیاز به وزیر بازرگانی دارم، یک وزیر نمی تواند هم وزیر صنعت، معدن و هم  بازرگانی باشد، یک نفر توان این کار را ندارد، ما یک نفر را می‌خواهیم که کاملاً حواس‌اش صد در صد روی بازار باشد، خرید، صادرات، واردات، تأمین کالا، مراقبت بر قیمت. نشد، سال‌ها معطل ماندیم، دولت وزارت بازرگانی را تصویب کرد، رفت شورای نگهبان، شورای نگهبان ایرادی گرفت، برگشت و در مجلس ماند و تمام شد. ما نتوانستیم استفاده کنیم.

دولت هم ابزاری نیاز دارد. این ابزار دولت گاهی باید توسط مجلس تأمین شود گاهی وقت‌ها تأمین نمی‌شود. ما خیلی از تصمیمات اقتصادی داشتیم که دادیم به مجلس، از مجلس دهم همین طور باقی مانده و هنوز هم تصویب نشده است ولی کلیت حرف شما درست است ما باید همه تلاش‌مان را انجام دهیم که مردم احساس ثبات در سیاست‌گذاری‌ها بکنند و شما در این ماه‌های اخیر و بعد از 97 این اشاره‌ای که کردید به آن، تحول چند ماهه بعد، به آن صورت شاهد نیستیم، البته در یک شرایطی ایجاد می‌شود، مثلاً در داستان کرونا، صادرات و واردات ما دچار وقفه شد، مرزها بسته شد و پولی که بنا بود صادرات غیرنفتی به بازار و نیما ما برگردانند، بعضی‌ها برنگرداندند، بعضی‌ها با تأخیر توانستند برگرداندند. مشکلاتی را بوجود آورد.

تصمیم دولت بر بی‌ثباتی نیست، اینکه در میان مردم شایع می‌کنند که پول کم آورده، کسر بودجه دارد دلار را گران کند، این حرف‌ها نادرست و ناصحیح است. ثبات برای ما از همه چیز مهم‌تر است. دلمان می‌خواهد بازاری باشد مردم به آینده اطمینان داشته باشند و بدانند که آینده چگونه ترسیم می‌شود. دنبال این نبودیم و نیستیم که چیزی را گران کنیم برای اینکه بودجه را تأمین کنیم. چون کسر بودجه‌ما امسال تأمین است مشکلی نداریم سال آینده هم مشکلی نخواهیم داشت. با ساز و کارهایی که پیش‌بینی شده بی‌مشکل خواهیم بود.

محمدرضا نوروزپور مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی در این نشست از رئیس جمهور پرسید: به رغم دستاوردهای زیادی که دولت تدبیر و امید در هفت سال گذشته داشته در محافل رسانه‌ای و افکار عمومی دولت جنابعالی را به نام دولت دیپلماسی، دولت مذاکره و دولت سیاست خارجی می‌شناسند و بزرگترین دستاورد دولت همچنان در ذهن مردم برجام است، به هر حال مردم این را متوجه شدند که کشور ما برای اولین بار شاید در طول تاریخ بعد از انقلاب که تقریبا کم نظیر بود با شش کشور قدرتمند دنیا سال ها مذاکره کرد و در دولت شما این مذاکرات شدت گرفت و به نتیجه رسید، فارغ از نتیجه آن که برجام بود خودِ نفس این مذاکرات پشت آن قدرت جهانی واقعا بی نظیر بود، در این مذاکراتی که رفت و برگشت و چالش و گفت‌وگو، عقب و جلو رفتن داشت، به هر حال مسائلی که بود واقعا بی نظیر و خودش یک موفقیت بزرگ بود. برجام ثمرات بسیار زیادی داشت که تکرار آن از حوصله خارج است اما در همین دولت جنابعالی بود که توان دفاعی کشور افزایش پیدا کرد به هر حال پهپاد بسیار پیشرفته و برتر ایالات متحده آمریکا توسط موشکهای ساخت داخل و متخصصین همین کشور و در همین دولت در وزارت دفاع و صنایع دفاع ما ساقط شد. اما یک بخش‌هایی از این دستاوردها گفته می‌شود و روی آن تاکید می‌شود ولی قسمت دیگر یک جوری نادیده گرفته شده، آیا به نظر جنابعالی می‌توانیم این را بگوییم که در دوره شما توازنی برقرار شد بین دو بال دیپلماسی و توان دفاعی کشور؟ اینها را اگر بخواهیم وجهه‌ای بگوییم از یک منظر وجه جمال نظام قدرت و پیشرفت پیدا کرد هم وجه جلالی آن، آیا شما این توازن را الان در حد اعلی می‌دانید؟ تحلیل و ارزیابی شما از این چیست؟

رئیس جمهور: فکر می‌کنم آنچه برای کشور مهم است، قدرت است یعنی کشور باید توانمند و قدرتمند باشد. در بخش اقتصادی، هم در بخش سیاسی، هم در بخش دفاعی و در همه زمینه‌ها باید توانمند باشد یعنی وقتی می‌گوییم که در محصولات کشاورزی از 97 میلیون تن به 130 میلیون تن رسیدیم این یعنی قدرت یعنی کشور توانسته از لحاظ امنیت غذایی یک قدم بزرگ بردارد یعنی در عرض هفت سال 30 درصد نسبت به کل تاریخ کشورمان  هر چه در تاریخ کشورمان بوده، در محصولات کشاورزی در این هفت سال 30 درصد افزایش پیدا کردیم و از 97 به 130 رسیدیم که این می‌شود قدرت ما.

 وقتی در بخش دفاع توانمندی‌های دفاعی ما بالا رفته و در پدافند هوایی باور 373 را توانستیم تولید کنیم که یک چیزی بالاتر از  اس-300 است، این یعنی قدرت یعنی توانمندی. وقتی ناوچه، زیردریایی و موشک کروز دریایی را همین هفته قبل رونمایی کردیم که برد این موشک کروز هزار کیلومتر است و شما این را با زمان جنگ و توانمندی‌هایی که داشتیم مقایسه کنید یا حتی یک سال پیش، توانمندی ما یک سال پیش در کروز دریایی البته 300 کیلومتر شاید کمی بیش از یک سال پیش بوده و از 300 به 700 رسیدیم و الان به هزار رسیدیم یعنی همه توانمندی‌ها برای ما مهم است.

 یکی هم قدرت دیپلماسی است. در قدرت دیپلماسی اینکه ما قادر هستیم در سازمان ملل روبروی آمریکا که یک ابرقدرت و عضو دائم شورای امنیت است، بایستیم و مقابله کنیم و موفقیت به دست بیاوریم و این ارائه قطعنامه علیه ایران و آن هم راجع به تحریم تسلیحاتی که اینها 42 سال تبلیغ کردند که سلاح ایران به نفع ملت‌های منطقه نیست و اینطور تبلیغ کردند، آن وقت به سازمان ملل بیایند و بخواهند این تحریم تسلیحاتی را ادامه دهند یعنی جلوی پایان تحریم تسلیحاتی را بگیرند و فقط غیر خودشان یک رای داشته باشند، این به معنی موفقیت و قدرت دیپلماسی کشور است.

 در مذاکرات هسته‌ای هم یک موفقیت بزرگ بدست آوردیم و توانستیم به جایی برسیم که همه علت‌ اینکه می‌بینید اسراییل، عربستان و آمریکا این همه دل نگران بودند و ترامپ را وادار کردند به اینکه این برجام را بشکند برای اینکه بعد از برجام یک گشایشی برای کشور حاصل شد و این گشایش بسیار تاثیرگذار بود که الان نمی‌خواهم توضیح بدهم و اگر بخواهم هر سوالی را اینقدر توضیح بدهم حتما نوبت به بقیه نمی‌رسد. بنابراین آنچه برای ما مهم است قدرت ملی است. بخشی از قدرت ملی، سیاسی و سیاست داخلی و سیاست خارجی است، یک بخشی از آن اقتصادی است، یک بخشی از آن فرهنگی و یک بخشی هم قدرت دفاعی و نظامی ما است که اینها در کنار هم قرار می‌گیرد.

در قدرت علمی می‌بینید پیشرفت ما از نظر فناوری در این هفت سال چقدر زیاد بوده است.  بنابراین آنچه مهم است و برای ما افتخار است، این است که روز به روز این قدرت ملی را به پیش ببریم و وقتی قدرت ملی بالا می‌رود، خود به خود بازدارندگی ما در برابر دشمنان بیشتر می‌شود و از منافع ملی حراست و حفاظت می‌شود.

سوال - مهرداد سیدمهدی مدیرعامل خبرگزاری صدا وسیما: با تبریک هفته دولت خدمت جنابعالی و  همکاران محترمتان، و گرامیداشت یاد شهیدان رجایی و باهنر و تسلیت ایام سوگواری ابا عبدالله الحسین(ع)،  جنابعالی به درستی اشاره فرمودید که یکی از عرصه‌های قدرت عرصه اقتصادی است. در عرصه اقتصادی یکی از ابزارهای مهم برای توانمندی و اینکه ما به مرحله بازدارندگی برسیم و دشمن نتواند از هر فرصتی از دریچه اقتصادی وارد شود و احساس کند که می‌تواند ما را تحت فشار قرار دهد، بحث رهایی از وابستگی به نفت است. یا به تعبیری بودجه کشور از نفت خلاصی پیدا کند، اقداماتی انجام شده بخصوص در سال‌های اخیر و یک بخش آن در یکی 2 سال اخیر شاید معطوف به تحریم‌ها بوده است، تحریم‌ها، یک جنایت و ظلم بود ولی به نظر می‌رسد برکاتی هم داشت که یک بخشی از آن همین عرصه‌ای بود که کشور را به سمتی برد که از بحث نفت فاصله بگیرد. اینها نتیجه فشارها بود به اجبار رفتیم به سمتی که از نفت فاصله بگیریم.

ولی بحث مهم، بحث ساختاری است، می‌خواستم جنابعالی بفرمایید در سال آخر فعالیت، دولت چه برنامه‌ای دارد که یک هدیه ماندگار را تقدیم کشور کند که کشور بتواند یک بار برای همیشه به صورت ساختاری از نفت رهایی پیدا کند.

رئیس جمهور: نکته مهمی است که کشور را به یک نقطه‌ای برسانیم که به یک محصول وابسته نباشد، مخصوصاً محصولی که ماده خام است. ما هم تک محصولی بودیم یعنی همان نفت خام. از چاه‌ها نفت استخراج می‌کردیم و در اختیار می‌گذاشتیم. آن چیزی که برای ما مهم است این است که کاری کنیم که به تک محصول متکی نباشیم، یعنی اگر نفت است، چیزهای دیگر هم باشد، یعنی در کنار نفت، پتروشیمی و فولاد و سایر محصولات بتواند ظهور و بروز پیدا کند.

نکته دوم این است که آن محصول را به صورت خام نفروشیم، همین نفت خام اگر به فرآورده هایی مثل  بنزین و گازوئیل تبدیل شود و اینها را بفروشیم این کار خوبی است و نمی‌خواهیم اعتراض کنیم حتماً می‌خواهیم ادامه دهیم. ما کشوری بودیم که 7 سال پیش هم در بنزین و هم در گازوئیل واردکننده بودیم.

یعنی کل بنزین و محصول ما در روز حدود 54 میلیون لیتر بود، الان رسیدیم به 107 الی 110 میلیون لیتر و تا پایان دولت می‌توانیم همین روند را ادامه دهیم.

در بنزین خودکفا شدیم و هم صادر می‌کنیم. در گازوئیل واردکننده بودیم الان 2 سال است که صادرکننده گازوئیل هستیم.

بنابراین مهم است که از نفت فاصله بگیریم. مقصود نفت خام است که از آن باید فاصله بگیریم.

یک مقداری، تحریم ما را وادار کرد. در بودجه پارسال اتکاء ما به نفت 9.9 بوده؛ یعنی اتکاء ما به نفت در طول 42 سال و قبلش برای اولین بار تک رقمی شده است.

اگر تحریم نبود دیرتر به این نقطه می‌رسیدیم. اگر هم تحریم نبود، آن مصوبه‌ای که داریم برای صندوق توسعه ملی که هر سال 2 درصد بالا می‌رود، خود آن هم جلوی ما را می‌گیرد یعنی نفت را صادر می‌کنیم ولی پولش می‌رود داخل صندوق توسعه ملی آن هم راهی است که جلوی ما را می‌گیرد اصل این حرف، حرف درستی است باید از خام‌فروشی فاصله بگیریم. اتکاء بودجه ما به نفت باید برداشته شود.

الان تقریباً اتکاء چندانی نداریم. یعنی 9 درصد چیزی نیست. امسال هم ممکن است کمتر از پارسال شود، پیش‌بینی تا پایان سال را دقیق ‌نمی‌توانم بگویم، ممکن است همانقدر و یا حتی کمتر شود.

بنابراین، جزو برنامه‌های دولت این است که ما از خام‌فروشی و از اتکاء به نفت فاصله بگیریم. یک برنامه‌ای تدوین کردیم که به زودی اعلام می‌کنیم و نهایی می‌شود. البته این برنامه چارچوبی برای یکسال پایانی دولت است. برنامه پایانی دولت‌مان را اعلام می‌کنیم. البته خود به خود می‌رود در ساختار بودجه و مجلس برای سال آینده اما برای امسال و سال آینده چارچوب خوبی است. یعنی دولت کار خوبی انجام داده و ان‌شاء الله نشان می‌دهد که در حال تلاش در این مسیر است.

سوال - علی متقیان مدیرعامل خبرگزاری ایسنا: ایام را تسلیت و هفته دولت را تبریک عرض می‌کنم. تشکر می‌کنم از فرصتی که به رسانه‌ها دادید. همانطور که فرمودید 7 سال از جایگاه جنابعالی در ریاست جمهوری گذشته است. در این مدت علیرغم حوادث سخت و طبیعی و غیره مترقبه، دولت بحمدالله برنامه‌های خود را به شایستگی در مسیر پیشرفت و توسعه ادامه داده است. اگر حضرتعالی بخواهید با نگاهی گذرا به 7 سال گذشته سرفصل معضلات ریشه‌ای موجود کشور را مورد اشاره قرار دهید، چه خواهید گفت؟ اگر می‌توانستید زمان را به عقب برگردانید در کدام یک از تصمیمات خود تجدیدنظر می‌کردید؟ حال که یک سال بیشتر از دولت تدبیر و امید باقی نمانده، با استفاده از تجربیات گذشته چه برنامه‌ای را در کانون توجه خود قرار خواهید داد؟ به عبارت دیگر کدام یک از معضلات ریشه‌ای کشور را تا پایان دولت حل خواهید کرد و یا در یک ارزیابی کلی میراث ماندگار دولت جنابعالی برای دولت بعد چه خواهد بود؛ طرحی که بتوان برای همیشه از آن به عنوان شاخصه اصلی دولت تدبیر و امید یاد کرد؟

رئیس جمهور: گاهی این را گفتم، 3، 4 نکته اساسی در دولت بوده که فکر می‌کنم این برای همیشه به یادگار بماند. اولین آن طرح تحول سلامت است. طرح تحول سلامت کار بسیار بزرگی بود که انجام گرفت. پرداختی مردم وقتی در بیمارستان بستری می‌شوند، از 37 درصدی که از جیب پرداخت می‌کردند، الان در شهرها 10 درصد و در روستاها 6 درصد شده، به علاوه اینکه در طرح تحول سلامت، کار عظیمی انجام شده است. یعنی توانمندی بهداشتی کشور از لحاظ تجهیزات، تخت و پزشک بیش از 2 برابر شده است. این کار بسیار عظیم و بزرگی در بخش سلامت است. این را باید ادامه دهیم. دولت بعد هم ان‌شاء الله ادامه می‌دهد.

در اقتصاد دانش‌بنیان، مخصوصاً در اقتصاد دیجیتال و شرکت‌های دانش‌بنیان کار عظیمی انجام گرفته است. شرکت دانش‌بنیان کشور از 55 شرکت به 5200 شرکت رسیده و 95 برابر شده است. این کار بسیار عظیم و بزرگی بوده که انجام گرفته است.

در فضای مجازی که خودش زیرساختی است هم برای علم و فناوری و دانش‌های دیگر، کار عظیم و بزرگی شده، توانمندی کشور برای استفاده از شبکه، 33 برابر شده است. یعنی 2 برابر و 3 برابر نیست، 33 برابر شده و تا پایان دولت بیشتر هم می‌شود.

در زمینه نفت و گاز کار بزرگی انجام دادیم. در پارس جنوبی در دولت‌های سابق 10 فاز به ثمر رسیده است. الان جز یک فاز، همه فازها را تمام کردیم. کار عظیم و بزرگی انجام گرفته است.

همچنین عدالت روستایی به نظرم کار بزرگی است که باید ادامه پیدا کند. الان گاز، راه، بهداشت و درمان، برق و آب روستاها، همه اینها را می‌توانید مقایسه کنید و ببینید چه کار بزرگی صورت گرفته و این کار همچنان باید ادامه پیدا کند.

در سیاست خارجی، جمهوری اسلامی ایران در این 7 سال یک توانمندی بیشتری از دوره‌های سابق، از خود نشان داد، این توانمندی همچنان باید سر جای خودش باشد.

برای اولین ایران در یک جمع اقتصادی و یک اتحادیه اقتصادی وارد شد. اولین بار وارد اتحادیه اقتصادی اوراسیا شدیم.

در حال حاضر اگر آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی و چند کشور را که همیشه با ایران مخاصمه داشتند، کنار بگذاریم، روابط ایران با کشورهای دنیا، یک روابط نزدیک‌تری است. اینکه در سازمان ملل می‌رویم و می‌بینیم که در یک جمع 15 نفری 13 الی 14 نفر یا با رأی ممتنع و یا رأی منفی‌شان، به نفع ایران رای می‌دهند، این قدرت سیاسی جمهوری اسلامی است. به نظرم در بعضی از بخش‌ها، قدرت سیاسی و قدرت اقتصادی خوب و در بخش نظامی هم همین‌طور توانمندی بسیار خوبی داشتیم.

این نکته را بگویم، شما به حوادث طبیعی، غیرطبیعی و معضلات اشاره کردید، این را کمتر می‌گوییم که در این دولت با تروریسم بین‌الملل بیش از همیشه مبارزه کردیم و پیروز شدیم.

مبارزه با داعش کار ساده‌ای نبود. نام آن سردار بزرگ؛ سردار شهید قاسم سلیمانی را گرامی می‌داریم. کاری که آن بزرگمرد انجام داد، نیروهای مسلح و دولت انجام دادند، زمانش نیست توضیح دهیم که دولت چه اقداماتی کرده و چه باری بر دوش‌اش بوده است.

در این 7 سال، یک طرح توطئه‌آمیز بزرگ علیه امنیت منطقه در هم شکسته شده است. داعش را درست کرده بودند برای ناامنی کل منطقه و می‌خواستند زمینه را برای نیل تا فرات آماده کنند؛ برای اسرائیل بزرگ آماده کنند، اما این طرح در هم شکسته شد.

کار بزرگی در این زمینه‌ها و امنیت منطقه صورت گرفته است. همه اینها جای خودش را دارد. خود شماها باید اینها را بگویید که دولت چقدر موفق بوده است. اما اینکه اگر برمی‌گشتیم، امروز دولت را شروع می‌کردیم، چه می‌کردیم، حتماً نظرات متفاوت است و فرق می‌کند! اما به نظرم دولت افتخارات خوبی را توانسته در این 7 سال داشته باشد، امیدواریم در یک سال پیش رو هم بر این افتخارات افزوده شود.

سوال - مجید قلی زاده – مدیر عامل خبرگزاری تسنیم: یکی از واقعیت‌های دولت حضرتعالی این است که همیشه از حمایت‌های قاطعانه مقام معظم رهبری در برهه‌های حساس برخوردار بودید و خود حضرتعالی هم بسیاری از تصمیمات مهم و اجرایی را منوط به موافقت ایشان کردید.

انتظار این است که دولت در آنچه به رهبری نسبت داده می‌شود نهایت اهتمام و مساعی خود را انجام دهد تا بتواند آن موضوع را محقق و عملیاتی کند، به نظر می‌رسد سرنوشت تحقق عملی بعضی از رهنمودهای کلیدی مقام معظم رهبری مشخص نیست. مواردی مثل مبارزه با فساد در داخل دستگاه دولتی حتی قبل از اینکه پای قوه قضائیه به میان بیاید یا موضوع شفافیت و از بین بردن ریشه‌های فساد و یا موضوعاتی مثل تدوین بودجه و اصلاح ساختار نظام بانکی و یا موضوع مهمی مثل قرارگاه اقتصاد مقاومتی. خواهش می‌کنم در مورد سرنوشت و اقدامات انجام شده و کارهایی که می‌خواهید انجام دهید، نکاتی را بفرمایید.

رئیس جمهور: مقام معظم رهبری همیشه رهنمودهایی برای دولت‌ها دارند و برای ما هم از آغاز رهنمودهایی داشتند و به نظر من مهم‌ترین توصیه ایشان در این 7 سال اقتصاد مقاومتی بود که خیلی تأکید کردند و الان اقتصاد کشور ما نسبت به 7 سال پیش در برابر تکانه و تحریم شدیدی که علیه ما بوجود آمد، مقاوم‌تر شده است. آنها فکر می‌کردند نظام را می‌توانند از بین ببرند.

این بخاطر اقتصاد مقاومتی بود، ما توانستیم علیرغم همه سختی‌ها و مشکلات بایستیم. یکی از مسایلی که مقام معظم رهبری از ابتدا و از سال‌ها پیش آن را دنبال می‌کردند، مسأله مبارزه با فساد بود.

دولت در مبارزه با فساد یک وظیفه‌ای دارد و قوه قضائیه و دستگاه‌های نظارتی وظایف دیگری دارند که باید وظایف خودشان را انجام دهند. به نظر من بالاترین کاری که این دولت برای مبارزه با فساد انجام داده است، دولت الکترونیک و شفاف‌سازی است؛ یعنی اینکه اطلاعات را شفاف در اختیار مردم بگذاریم، اینکه هر کار اقتصادی دولت در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد، اینکه رسانه‌ها برای نقد و انتقاد کردن آزاد باشند.

اینها همه منجر به مبارزه با فساد می‌شود. ما در دولت هم در لایحه شفافیت و هم در لایحه تعارض با منافع، هم در لایحه مبارزه با فساد اداری که 3 لایحه مهم ما بود که به مجلس دهم دادیم، مجلس متأسفانه نرسید ما دومرتبه به مجلس یازدهم تقدیم کردیم. این لوایح اگر در مجلس تصویب شود، یک کار عظیم و بزرگ دولت برای مبارزه با فساد است. در دولت الکترونیک هر چه ما جلوتر برویم، از فساد جلوگیری می‌کند. برخی از این فساد بخاطر این است که ناچاریم با هم مواجه شویم و داخل یک اداره با یک فردی برویم. اگر کارهایمان از طریق فضای مجازی و فضای سایبری انجام بگیرد، خیلی از این مفاسد از بین می‌رود، اینکه من این همه در دولت یازدهم و مخصوصاً دولت دوازدهم تلاش می‌کنم که سهام در بورس عرضه شود، یک دلیل آن این است که جلوی فساد گرفته شود، یعنی وقتی شما شستا را در بورس می‌برید برای همه روشن می‌شود شستا چیست؟ شرکت‌ها و منافع‌ آن چیست، موفقیت‌هایش کجا بوده، کجاها ناموفق بوده و سود و زیانش  چقدر است و همه اینها روشن می‌شود.

بنابراین آنچه که دولت باید انجام دهد، به اعتقاد من ما در مسأله شفافیت و در مسأله دولت الکترونیک تلاش می‌کنیم،  قوه قضائیه هم کار خودش را باید انجام دهد، همین شرکت‌هایی که در بورس می‌بریم یک مانع بزرگ است از اینکه آلوده به فساد شوند.

بقیه توصیه‌هایی هم که رهبری داشتند مثلاً در خام‌فروشی همیشه توصیه‌شان این بود که خام‌فروشی نکنیم. ما در این دولت کارهای بزرگی در این زمینه انجام دادیم، یا در زمینه امنیت غذایی که جزو تأکیدات ایشان بود، قدم بزرگی برداشتیم.

از پنجاه و چند درصد در امنیت غذایی الان به 81 درصد رسیده ایم یعنی 81 درصد کالری که مصرف می‌کنیم داخلی است. این به معنی امنیت غذایی است و اجرای توصیه‌های ایشان است.

بقیه توصیه‌های ایشان در قدرت دفاعی، توانمندی و ایستادگی سیاسی در برابر دشمنان به اعتقاد من ما در حد توان‌مان قدم‌های خوبی برداشتیم و ان‌شاء الله امیدواریم در این یک سال باقیمانده بتوانیم ادامه دهیم.

سوال - محمد قوچانی سردبیر روزنامه سازندگی: تشکر می‌کنم از برگزاری این جلسه و امیدوارم این سنتی شود که غیر از پرسش و پاسخ جلسات رایزنی و همفکری رسانه‌ها با مقامات عالی کشور برگزار شود. 2 توفیق بزرگ و نقطه عطف دولت مسأله برجام و مبارزه با موج اول کرونا محصول یک همدلی و هماهنگی در نظام جمهوری اسلامی ایران بود. رسیدن به یک صدای واحد و یک حاکمیتی که در حقیقت از موضع قدرت ملی صحبت می‌کند در تصویب برجام و هم در مسأله برخورد کرونا غیر از مردم که واقعاً همراهی کردند، کل حاکمیت هم یک صدای واحد داشت.

به نظر می‌رسد در جاهایی این دچار مشکل شده. مثلاً در اصلاحات ساختاری که در مورد اقتصاد گفته می‌شود، ماجرای بنزین یا در ماجرای مربوط به گشایش اقتصادی اخیری که از طرف حضرتعالی و رئیس قوه مقننه مطرح شد، یک خللی ایجاد شد و موارد متعددی مثل این را می‌شود برشمرد در حالی که اگر انجام شده بود قطعاً نظام جمهوری اسلامی می‌توانست با صدای رساتری صحبت کند. شما در سخنرانی 22 بهمن پارسال اشاره کردید به اصلاحاتی که این اصلاحات فراتر از جناح‌بندی‌های سیاسی است و اصلاحات ملی و ساختاری در نظام جمهوری اسلامی است. در همه این حوزه‌ها کم و بیش این شکاف‌ها را می‌بینیم، مثلاً در همین مسأله فضای مجازی و رابطه‌اش با صدا و سیما و در موضوعات مختلفی که وجود دارد که به یک نوع آسیب‌شناسی نظام جمهوری اسلامی ایران بدل می‌شود، شما چه چشم‌اندازی برای شکل‌گیری این مسأله می‌بینید، روز اولی که حضرتعالی رئیس جمهور شدید به دلیل عدم وابستگی به جناحین و در سال اولی که سالگرد انتخابات بود عکسی از شما منتشر شد که اکثر نامزدهای ریاست جمهوری وقت با همدیگر نماز خواندند در محل ریاست جمهوری، این عکس دیگر تکرار نشد یعنی در مقاطع مختلف این شکاف و این تضاد جوری شد که حتی در مشارکت سیاسی مردم هم اثر گذاشت. شما فکر می‌کنید به عنوان شخصی که سال‌ها در نظام بودید و یک تجربه اجرایی عالی هم دارید، چه زمینه‌ای را باید در اصلاحات ساختاری در چارچوب نظام بوجود آورد و چشم‌اندازی برای آن است یا نه؟

رئیس جمهور: نظام ما یک ویژگی‌های خاص خود را دارد نظام ما یک نظام حزبی نیست وقتی حزبی نیست، یک منافعی و یک ضررهای دارد. اگر نظام حزبی باشد، مسئولیت‌ها و هماهنگی‌ها به عهده احزاب است. 2، 3 حزب بزرگ در کشور هستند و اینها به مردم برنامه می‌دهند و طرفدار و مخالف دارند، در انتخابات با یکدیگر رقابت می‌کنند و معمولاً یک حزب می‌آید و در یک دوره‌ای قدرت را در دست می‌گیرد و هم مجلس و هم دولت در اختیارش است. کار سختی است در یک دولتی، دولت دست یک جناح دیگر باشد، من‌باب مثال می‌گویم این کار سخت است و آسان نیست.

البته در یک دوره‌ای دیدیم علیرغم اینکه مجلس دست یک جناح بوده، دولت دست یک جناح، با هم همکاری خوبی (در مجلس پنجم این جور بود) بود و همکاری خوبی انجام گرفت.

الان با قوای دیگر در جایی که باید کار را هماهنگ کنیم، این هماهنگی انجام می‌گیرد، هماهنگی معنایش این نیست که هر چه خواستیم در آن جلسه سه قوه به تصویب برسد، گاهی ما چیزی را در یک جلسه‌ای  به مرز تصویب می‌رسیم و در جلسه بعدی یک نقطه نظرات دیگر مطرح می‌شود و مقداری ممکن است فاصله بگیریم.

به نظر من تلاش ما باید بر این باشد که در مسایل مهم و اساسی، بتوانیم با هماهنگی و همکاری پیش برویم. مثلا در کرونا علت اینکه پیش می‌رویم یک ستاد ملی داریم این ستاد ملی تصمیم می‌گیرد و این تصمیم مورد حمایت قانون و شورای‌عالی امنیت ملی و مورد حمایت مقام معظم رهبری است کار پیش می‌رود و لذا برای محرم هم می‌تواند تصمیم بگیرد، می‌تواند برای بازار هم تصمیم بگیرد، می‌تواند برای مدرسه و دانشگاه هم تصمیم بگیرد، وقتی یک جا یک توانمندی و قدرتمندی وجود دارد که همه حامی هستند و حمایت می‌کنند، البته در کرونا انصافا همه دست به دست هم دادند یعنی رسانه‌ها، مردم، همه دست به دست هم دادند این کار پیش رفت.

برجام که شما مثال می‌زنید یک مساله مهم و ملی بود که همه مسائل اساسی آن را در شورای امنیت ملی می‌بردیم و تصویب می‌کردیم و در نهایت که در برجام تصمیم گرفتیم در هفت جلسه شورای عالی امنیت ملی بحث کردیم هفت جلسه طولانی مثلا سه ساعته یا بیشتر بحث کردیم تا به تصویب رسید. حالا همه مسائل کشور اینطور نیست اینطور نیست که ببریم جایی و بحث کنیم در سطح بالا، ولی الان هم خیلی از مسائل مهم ما در جلسه شورای عالی امنیت ملی می‌رود آنجا بحث می‌شود، در فضای شورای عالی فضای مجازی می‌رود، شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رود و در دولت تصویب می‌شود. بعضی از موارد مواردی است که خدمت مقام معظم رهبری مطرح می‌کنیم، نظر موافق ایشان را می‌گیریم.

 باید تلاش کنیم این هماهنگی‌ها بیشتر شود با توجه به شرایطی که در نظام ما وجود دارد. جای حزب خالی است، ما هنوز هم در ایران حزب نداریم تشکیلات و گروهها و جناح‌ها داریم ولی حزب به آن معنی که حزب برای مجلس کاندیدا بدهد، بگوییم برویم رای بدهیم تهران 30 نفر ننویسیم، بنویسیم حزب الف یا حزب ب، در ریاست جمهوری، شورای شهر همینطور. سیستم ما، اصلا قانون اساسی ما بر مبنای حزب نیست چون بر مبنای حزب نیست بنابراین بعضی‌ جاها کمی هماهنگی سخت‌تر و مشکل‌تر می‌شود اما نهادهای دیگری داریم که این نهادها شاید در بعضی از کشورهای دیگر شکل آن متفاوت باشد و فرق کند. مثال‌هایی که شما زدید که ما یک طرح اقتصادی داریم این طرح باید در سه قوه بحث و هماهنگ کنیم ممکن است جاهایی هنوز نقصی داشته باشد یا بعضی از دوستان موافق نباشند خودِ من این طرح را طرح خیلی مفیدی برای کشور می‌دانستم ممکن است آخرش بشود یا نشود خیلی چون هنوز ما به یک اتفاق نظر کامل نرسیدیم.

آن چیزی که در ذهن ما بود این بود که بیاییم علیرغم تحریم نفت، نفت را در بازار بفروشیم به قیمت روز با قیمتی که الان فرض کنید اوپک دارد 40 دلار بیشتر یا کمتر با ریال هم بفروشیم بر مبنای نیما بفروشیم ولی این نفت را دو سال دیگر عرضه کنیم به آن کسی که امروز خریدار هست. این می‌توانست خیلی مفید باشد یعنی مشکل امروز ریال ما را حل می‌کرد، بودجه ما را حل می‌کرد، کسر بودجه ما را به بهترین شکل، البته الان هم اوراق می‌فروشیم راههای دیگر داریم این نشود اینطور نیست که بن‌بست باشد ولی این بهتر از اوراق بود اگر این کار را می‌کردیم از اوراق بهتر بود.

 اینکه بحث می‌شود که ما الان چیزی می‌فروشیم دولت بعدی متعهد است، همه دولت همین است همه چیزهایی که ما تعهد می‌کنیم دولت بعدی متعهد می‌شود سیر دولت که تغییر نمی‌کند، هر کاری هم دولت قبلی کرد ما متعهد بودیم. مگر دو میلیون خانه مسکن مهر نبود الان یک میلیون و 300 هزار این خانه‌های مسکن مهر را تکمیل کردیم و تحویل دادیم، آب و برق و نما، نازک‌کاری‌هایش، خیلی از اینها زمین بود، خیلی از اینها فقط اسکلت بود، تعهد ما که نبود تعهد دولت قبلی بود پس بگوییم که دولت قبلی تعهد کرده به ما ربط ندارد؟ دولت دولت است وقتی دولت تعهد کرد دولت بعدی هم متعهد است.

در مسائل سیاسی هم همینطور است در مسائل اقتصادی هم همینطور است. بنابراین این حرف که درست نیست. یا مثلا کسی می‌گوید این نفت که می‌خواهند بفروشند بعد برای بودجه جاری خرج می‌شود، الان نفت آزاد باشد بفروشیم پول آن را چه کار می‌کنیم؟ یک مقداری را می‌بریم جاری، یک مقداری از آن را می‌بریم عمرانی، همیشه مگر اینطوری نبوده؟ اصلا جاری که می‌گوییم یعنی چه، وقتی می‌گوییم جاری بعضی‌ها فکر می‌کنند پول توجیبی وزرا، می‌گویند جاری شد، جاری یعنی چه، یک بار در مورد این بحث کنیم، تمام بهداشت یعنی جاری، تمام آموزش و پرورش یعنی جاری، تمام حقوق بازنشستگان یعنی جاری، تمام مستمری جناح‌های ضعیف جامعه در کمیته امداد، بهزیستی همه اینها یعنی جاری، حقوق کارمند هم باید بدهیم نه کارمند دولت کارمند همه قوا یعنی جاری، بخش عمرانی آن که عمرانی است. اینکه می‌گوییم جاری و از این جاری فکر می‌کنیم جاری یعنی هر روز دکور ساختمان را عوض می‌کنیم، هر روز پرده اینجا را عوض می‌کنیم این نیست. بخش عمده بودجه جاری هزینه های آموزش و پرورش و بهداشت و درمان است. این دو قلم است. 70درصد جاری، 70 هزار میلیارد تومان تقریبا در طول سال مربوط می‌شود به بودجه‌هایی که به بازنشسته‌ها می‌دهیم و به بخش‌های دیگر پرداخت می‌کنیم. این پول جاری یعنی این بقیه آن که جاری نیست یعنی این پول جاری.

بنابراین این حرف یک نقدهایی می‌شود که آن نقدها دقیق نیست یا مثلا می‌گویند دولت بعدی برای این دولت بدهکار می‌شود مگر اوراق را می‌فروشیم بدهکار نمی‌شود کسی سرِ اوراق اشکال می گیرد؟  اوراق که خودِ مجلس تصویب کرده، اوراق را دو ساله می‌فروشیم چه می‌شود؟ پول آن را الان می‌گیریم دو سال دیگر باید پول آن پرداخت شود، خودِ ما هم داریم اوراق پارسال، دو سال پیش را داریم پرداخت می‌کنیم، دولت یک جریان متصل است نمی‌شود وسط آن را برید و جدا کرد و بگوییم این دولت، آن دولت. مثلا الان در پتروشیمی که تا آخر این دولت پتروشیمی ما تقریبا دو برابر می‌شود از 50 میلیون تن به 100 میلیون تن در آخر این دولت می‌رسیم، پتروشیمی ما دو برابر می‌‌شود بنابراین می‌گوییم 11 میلیارد پول پتروشیمی بوده ما کردیم 25 میلیارد پس 14 میلیارد طلبکاریم، دولت بعدی به ما بدهد. پس این حرفها معنی ندارد یک جریان است داریم انجام می‌دهیم اصلا همه مال ملت است، پول نفت هم مال ملت است، بقیه پول‌ها هم مال ملت است تمام اینها از آن ملت است و دولت نماینده مردم است مثلا این مجلس یک قانون وضع کند بگوییم پس برای مجلس بعدی چه می‌شود؟ مجلس بعدی قانون وضع می‌کند اصلا این روند، روندی است که ادامه دارد.

بنابراین در عین حال اگر دو قوه دیگر در نهایت موافقت نکنند این اجرا نمی‌شود، به نظر من اجرای آن منوط به این است که دو قوه دیگر موافقت کنند ولی اگر موافقت می شد یا بشود - ممکن است بشود اگر موافقت شود- جریان بسیار خوبی است که بهترین راه هم برای تامین کسری بودجه است برای امسال و  برای سالهای آینده. الان آمریکا چطور اداره می‌شود، کشورهای اروپایی چطور اداره می‌شوند؟ ما فکر می‌کنیم که بودجه سالانه را اینها می‌توانند درآمد بدست بیاورند، اینها معادل کل درآمد و جی دی پی‌ کشورشان بدهکار هستند اما چطور بدهکار هستند؟ روی همین اوراق، مداوم اوراق منتشر می‌کنند دولت بعدی سال بعد دومرتبه اوراق منتشر می‌کند، ببینید اگر ما اوراق منتشر کنیم برای سال آینده فرض بگیرید 18 درصد پول سود آن را می‌دهیم یا فرض بگیرید 20 درصد در حد زیاد آن، اگر این اوراق را بگیریم کارِ عمرانی انجام بدهیم هزینه این کار عمرانی که پارسال انجام دادیم با سال بعد گاهی 50 درصد فرق می‌کند یعنی اگر سال بعد 50 درصد انجام بدهیم ممکن است گران‌تر تمام شود، 40 درصد ممکن است فرق کند، مجموعا به نفع ماست به هر حال به سود ماست اما در عین حال اینها مواردی است که وجود دارد.

سوال - مهدی شفیعی مدیرعامل موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران:  ایام محرم را تسلیت عرض می‌کنم و گرامی ‌میدارم یاد شهدای دولت و هفته دولت را خدمت حضرت عالی و همه اعضای دولت تبریک عرض می‌کنم و خدا قوت می‌گویم.

جناب آقای رئیس جمهور ما در ماه گذشته به شدت شاهد کاهش اعتبار دولت امریکا و شخص رئیس جمهور این کشور چه در سطح جامعه جهانی و چه داخل این کشور هستیم و در هفته‌های اخیر سیاست فشار حداکثری آمریکا کاملا شکست خورده اما با این حال آقای ترامپ در فشار رسانه‌ای مدعی است که ظرف سه هفته می‌تواند با ایران توافق کند اما ایران است که منتظر انتخابات و شکست اوست. پاسخ شما به وی چیست و چه سرانجامی را برای برجام و تحریم‌ پیش بینی می‌کنید؟

رئیس جمهور: عرض کنم که فشار حداکثری صددرصد شکست خورده یعنی از دید همه شکست خورده است. فشار حداکثری برای چه بود؟ فشار حداکثری برای این بود که دولت ایران را مجبور کنند که در حال ضعف پای میز مذاکره برود و می‌گفتند مذاکره قبلی و توافق قبلی را کنار می‌گذاریم و به دولت فشار می‌آوریم و دولت را در آن حالت فشار پای میز مذاکره می‌آوریم که عین این کار را در سال اواخر 93 و 94 هم کردند یعنی قیمت نفت را پایین آوردند، قیمت نفت یک سوم و یک چهارم شد برای اینکه ما برای توافق در فشار قرار بگیریم که تاثیر نداشت و آن کار را اسرائیل و عربستان طراحی کردند و نقشه‌های آنها الان معلوم است چه بوده و هدف آنها این بود که ما را در حال ضعف پای میز مذاکره بکشانند و در حال قدرت دلار و ضعف ریال پای میز مذاکره برویم که این کار امکان ناپذیر است و دیدند نشد یعنی 97 و 98 کشور اداره شد و 99 هم انشاءالله اداره می‌شود و بعد هم اگر لازم باشد، اداره می‌شود پس این در هدفی که آنها در تحریم حداکثری داشتند دچار شکست قطعی شدند.

 بعد هم می‌خواستند دنیا به سمت آنها بیاید یعنی آمریکا می‌خواست علیه برجام کار کند و فکر هم می‌کرد اروپا و دیگران پشت سرش بیایند که هیچ کس قبول نکرد و امروز در سازمان ملل و در مجامع جهانی اگر بحث برجام می‌شود واگر کشورهای مختلف هستند، جز آمریکا، یکی دو تا کشور و جزو اذنابش بقیه همه با آمریکا مخالفت می‌کنند پس از لحاظ سیاسی پیروز نشد و از لحاظ ایجاد بحران در جامعه که می‌خواست ایران را به بحران بکشاند و مردم به خیابانها بیایند و در برابر نظام بایستند که این هم دچار شکست قطعی و حتمی شدند.

 مردم را مقداری به زحمت انداختند و خودشان هم در دنیا بی آبرو شدند ولی به هر حال این راه دولت بعدی آمریکا به نظر من چه این دولت یعنی همین‌ها جمهوری‌خواهان باشند و چه دیگران روی کار بیایند، حتما به فکر یک راه حل جدید می‌افتند چون این راه جواب نداده و به نظر من شرایط تغییر خواهد کرد و ناچارند شرایط را تغییر دهند اما ما فعلا بر مبنای اینکه این تحریم هست و باز هم ادامه پیدا می‌‌کند، کشور را اداره می‌کنیم و کشور را می‌توانیم اداره کنیم، همانطور که در این سه سال اداره کردیم.

بعضی از دوستان ما، شما در مطبوعات هم می‌دیدید در سال 97 پیش‌بینی تورم سه رقمی می‌کردند، الان نامه‌های بعضی از اقتصاددان‌ها را دارم که به من نوشتند که با این روند شما در 98 دچار تورم سه رقمی می‌شوید و پیش‌بینی‌هایی که می‌کردند و نشدیم و در 98 به عکس شد که تورم در ماههای آخر 98 کاهش پیدا کرد و اصلا بعد از سه ماهه اول 98 در ماههای بعد تورم کاهش پیدا کرد و الان تورم سالانه ما در این ماه که اعلام شده است 25 درصد است بنابراین آن پیش‌بینی‌هایی که در این زمینه می‌کردند حتی بعضی از اقتصاددان‌های داخلی ما اینطور نشد و مردم ما ایستادگی، مقاومت و تحمل کردند، دولت ایستادگی کرد و ملت یکپارچه شد و در خودِ ماجرای کرونا نشان دادیم علیرغم تحریم و مشکلات الان شرایط ما در مبارزه و مقابله با کرونا با بقیه کشورها مقایسه کنید می‌بینید ما در بعضی از زمینه‌ها حتی جلوتریم و در بعضی از زمینه‌ها مساوی کشورهای دیگر هستیم و هر چه نیازمندی در کرونا داشتیم در داخل تولید کردیم. در شرکت‌های دانش‌بنیان ما کار عظیم و بزرگی انجام گرفته و به هر حال اروپا و آمریکا به روزهایی رسیدند که تخت کم آوردند و اینها که این همه تجهیزات دارند، این همه پول خرج کردند و این همه امکانات بهداشتی دارند، تخت کم آوردند که دیگر به روزهایی رسیدند در کرونا تخت کم آوردند.

 چنین روزی برای ما نشد و همیشه تخت ما اضافه بوده است و در بدترین شرایطی که در موج دوم در بعضی از شهرها پیدا کردیم باز هم همیشه تخت خالی داشتیم بنابراین ما نشان دادیم که علیرغم این فشارها می‌توانیم کشور را اداره کنیم، می‌توانیم متحد باشیم و انشاءالله کنار هم باشیم.

 این وحدت، اتحاد و یگانگی ادامه پیدا کند، فشار آمریکا حتما دچار شکست شده و دچار شکست خواهد شد. ترامپ حرف زیاد می‌زند و می‌گوید من اگر موفق شوم ماه اول که اخیرا گفت ماه اول و گفتم مقصودم یک ماه نیست بلکه در هفته اول با ایران به توافق می‌رسم و اگر توافق به این معناست که آنها به برجام برگردند همین امروز هم می‌تواند اگر می‌خواهند به برجام برگردند و عذرخواهی کنند و بروند داخل 1+5 و اگر کار دیگری می‌خواهند انجام دهند، هیچ وقت امکان‌پذیر نیست و اگر می‌خواهند فشار و چیزی را به ملت ایران تحمیل کنند، امکان ناپذیر خواهد بود.

خبر تکمیل می شود...