درمان ١٤٠ بیمار با استفاده از بافت یک جسد

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایلنا، «سعید شاه‌حسینی» رییس بانک سلول، بافت و عضو مرکز تحقیقات پزشکی قانونی با بیان اینکه با توسعه فعالیت‌های کمی و کیفی مرکز تحقیقات پزشکی قانونی و دستاوردهای علمی حاصل از آن، واحد اهداء بافت مرکز تحقیقات پزشکی قانونی به بانک سلول، بافت و عضو ارتقا یافت، گفت: بانک سلول، بافت و عضو، از چند واحد تشکیل شده است که یکی از آنها واحد اهداء کالبد آموزشی است که از آن به عنوان معلمان خاموش نیز یاد می‌شود.

وی با اشاره به افرادی که تمایل دارند بعد از فوت در راستای اهداف آموزشی از پیکر آنها استفاده شود، ادامه داد: این افراد در زمان حیات خود ابراز تمایل کرده‌اند که بعد از فوت، پیکر آنها برای کارهای تحقیقاتی و یا مقاصد آموزشی به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اهداء شود. پس از فوت این افراد نیز از اولیای متوفی درخصوص اهداء جسد برای مقاصد آموزشی کسب رضایت می‌شود.

تشریح فرآیند اهدای کالبد

رییس بانک سلول، بافت و عضو مرکز تحقیقات پزشکی قانونی با اشاره به چگونگی عضویت در سامانه مرکز، برای اهداء کالبد آموزشی تصریح کرد: افراد در زمان حیات خود می‌توانند با شماره ۰۲۱۵۵۹۸۳۱۴۹ تماس حاصل کرده و به واحد اهداء کالبد آموزشی مرتبط شوند. همچنین می‌توانند به سایت مرکز تحقیقات پزشکی قانونی به نشانی http://ctob.lmrc.ir/EBD/ مراجعه کرده و فرم‌های اهداء کالبد را پرینت گرفته، تکمیل کرده و به آدرس پستی: تهران، ضلع جنوبی پارک شهر، خیابان بهشت، کوچه معراج، پلاک ۴، طبقه سوم، واحد اهداء، کد پستی ۱۱۱۴۷۸۵۱۱۱ ارسال کنند و در صورت داشتن هرگونه سوال با کارشناسان ما تماس حاصل کنند. پس از تکمیل مراحل نیز برای این افراد کارت اهداء کالبد آموزشی صادر و به همراه یک تقدیرنامه به آدرس این افراد ارسال می‌شود.

شاه حسینی خاطرنشان کرد: پس از فوت فرد اهدا کننده، بستگان وی با مراکز ما تماس گرفته و اعلام می‌کنند این فرد فوت شده‌است و پس از انتقال پیکر جهت انجام امورات مذهبی از جمله تغسیل و انتقال به پزشکی قانونی کهریزک، تمام هزینه‌ها از طرف مرکز تحقیقات پزشکی قانونی پرداخت خواهد شد. پس از چند سال و با پایان یافتن کار آموزشی در دانشگاه‌های مختلف کشور، جهت انجام امور تدفین کالبد و اطلاع از محل دفن به خانواده متوفی اطلاع داده می‌شود.

نحوه استفاده از پیکر اهدایی برای مقاصد آموزشی

وی درباره نحوه استفاده از پیکر اهدایی برای مقاصد آموزشی توضیح داد: این متوفیات وقتی وارد پزشکی قانونی شدند فیکس می‌شوند. برخی از این پیکرها نیز با استفاده از روش‌های جدید مثل  پلاستینیشن فیکس می‌شوند. در این روش ظاهر جسد به شکل طبیعی باقی می‌ماند. با تزریق مواد فیکس کننده به بافت، پیکر برای سالیان طولانی ماندگار می‌شود و محدودیت زمانی خاصی برای استفاده از آن وجود ندارد.

رییس بانک سلول، بافت و عضو مرکز تحقیقات پزشکی قانونی با بیان اینکه پیکرهای  فیکس شده برای استفاده در جلسات تشریح دروس آناتومی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند، خاطرنشان کرد: این افراد در واقع به آموزش دانشجویان گروه علوم پزشکی کمک می‌کنند تا این دانشجویان با آناتومی واقعی آشنا شده و بتوانند در آینده بدون خطا یا با خطای کمتری بیماران را درمان کنند.

وی تصریح کرد: در برخی از شهرستان‌ها و استان‌ها به دلیل اینکه فرهنگ اهداء در آنجا بهتر است، آمار اهداء کالبد نیز بالاست، اما در برخی از شهرها آمار کمتر است، در حقیقت استان‌هایی که در آن افراد برای کالبد آموزشی اعلام آمادگی کرده‌اند، همان استان‌هایی هستند که موارد اهداء عضو نیز در آنها بالاست. استان‌های فارس، تهران، خراسان رضوی و یزد بالاترین آمار اهداء کالبد آموزشی را دارند.

محدودیت سنی برای اهداکنندگان کالبد آموزشی وجود ندارد

رییس بانک سلول، بافت و عضو مرکز تحقیقات پزشکی قانونی در پاسخ به این سوال که آیا برای اهداء کالبد آموزشی محدودیت سنی و یا سلامت جسمی مطرح است، گفت: فرد در این روش باید حداقل سلامت جسمانی را دارا باشد، اما این حداقل‌ها کم است و تقریبا همه افراد می‌توانند در این پروسه شرکت کرده و برای اهداء کالبد آموزشی اقدام کنند و محدودیت سنی نیز برای اهداکنندگان کالبد آموزشی وجود ندارد.

شاه حسینی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره اهداء بافت از فرد متوفی گفت: یکی دیگر از اقدماتی که در واحد فراهم‌آوری بافت انجام می‌شود، استفاده از بافت برای درمان بیماری‌ها است. در این روش نیز افراد می‌توانند برای اینکه از بافت اعضای بدن آنها برای درمان بیماری‌ها استفاده شود، قبل از مرگ اعلام آمادگی کنند. این افراد نیز در سایت مرکز تحقیقات پزشکی قانونی مراحل ثبت‌نام را طی کرده و اعلام می‌کنند به عنوان داوطلب تمایل دارند پس از مرگ از بافت‌های بدن آنها استفاده شود. پس از مرگ نیز بعد از اخذ رضایت از خانواده از بدن فرد متوفی برای اهداء بافت و درمان بیماران استفاده می‌شود.

وی درباره این روش نیز توضیح داد: با توجه به اینکه اعضای بدن فرد بلافاصله پس از مرگ مراحل فساد را طی می‌کنند، برای اهداء بافت از بدن فرد متوفی زمان زیادی وجود ندارد و با توجه به نوع بافت تا ۲۴ ساعت بعد از فوت امکان استفاده از بافت و برداشت آن برای درمان بیماران وجود دارد.

بافت‌های اجساد فرآوری شده و در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود

 رییس بانک سلول، بافت و عضو مرکز تحقیقات پزشکی قانونی خاطرنشان کرد: این اقدامات در واحد فراهم‌آوری بافت انجام می‌شود و مانند روال قبلی، در صورتی که اولیاء رضایت داشته باشند از پیکر متوفی یک سری بافت‌ها مانند استخوان، پوست، دریچه‌های قلب و تاندون‌ها برداشت می‌شود. این بافت‌ها فرآوری شده و در درمان بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های ارتوپدی، سرطان‌های استخوانی، بیماری‌های داخلی مانند دیابت، دهان و دندان استفاده می‌شود و به طور متوسط اگر از یک پیکر با اخذ رضایت حداکثر بافت‌ها برداشت شود حدود ١٤٠ بیمار منتفع می‌شوند.

شاه حسینی در پاسخ به این سوال که برای اهداء بافت، فرد باید چه شرایطی داشته باشد، ادامه داد: مشخصات لازم برای اینکه بتوانیم از بافت‌های فرد متوفی استفاده کنیم، دارای محدودیت بیشتری است یعنی فرد نباید به سرطان مبتلا بوده و یا نباید به دلیل بیماری‌های خودایمنی و یا عفونی جان خود را از دست داده‌باشد. همچنین سن خیلی بالا و سن پایین در این نوع اهداء کارآیی لازم را ندارد و قابل استفاده نیست. این زمان برای بافت‌های مختلف متفاوت است، اما به طور معمول بافت‌های فرد بیش از ٦٥ سال (آقایان) و ۵۵ سال (بانوان) برای این منظور قابل استفاده نیست.