فوریترین مشکل بایدن پس از ریاست جمهوری
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، جو بایدن بالاخره سخنرانی پیروزیاش را انجام داد. او صبوری پیشه کرد، آن گونه که خود پیشتر گفته بود تا پیروزیاش قطعی شود. همانگونه که در مطلب کلید ورود به کاخ سفید در «دنیایاقتصاد» در روز پانزدهم آبان ماه پیشبینی شده بود، ایالت پنسیلوانیا، همای سعادت را به روی شانههای جو بایدن نشاند. بایدن شنبه شب، پس از روزها کش و قوس برای شمارش آرا توانست از طریق ایالت پنسیلوانیا که ۲۰ رای الکترال داشت، از مرز ۲۷۰ رای الکترال که تضمین پیروزی است، عبور کند و به چهل و ششمین رئیسجمهوری ایالاتمتحده تبدیل شود.
او پس از اینکه اعلام شد پیروز انتخابات شد، در توییتر «بیوی» خود را عوض کرد و نوشت: رئیسجمهور منتخب. کامالا هریس نیز در ویدئویی که به شدت در شبکههای اجتماعی دست به دست شد، به بایدن زنگ میزند و با خندههای از ته دل به بایدن میگوید: «ما انجامش دادیم. ما انجامش دادیم.» اگرچه عروسی به کوچه دموکراتها رسیده است اما ترامپ و کاخ سفید هنوز به نتیجه انتخابات تن ندادهاند و او در یک توییت سراسر عصبانی خود را پیروز انتخابات معرفی کرد و گفت که او با آرای قانونی فاصله بسیاری از بایدن داشته است. دونالد ترامپ در چند توئیت که ساعاتی پس از اعلام پیروزی جو بایدن، نامزد حزب دموکرات، در انتخابات منتشر شد نوشت: «با اختلاف زیاد برنده انتخابات شدهام. ناظران اجازه حضور در اتاقهای شمارش رای را پیدا نکردند. من انتخابات را بردم. ۷۱ میلیون رای قانونی کسب کردم.» بایدن اما بیتوجه به اظهارات خشمگینانه ترامپ، پیروزی خود را اعلام کرد. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز او در سخنرانیاش گفت: «الان زمان التیام آمریکا است.» او تصریح کرد: «مردم حرف خود را زدند و یک پیروزی روشن، یک پیروزی قانعکننده برای ما به ارمغان آوردند. عهد میکنم رئیسجمهوری باشم که نفاق ایجاد نکند، بلکه یکپارچگی ایجاد کند.» رئیسجمهور منتخب آمریکا همچنین خطاب به حامیان دونالد ترامپ گفت: «من احساس تاسف کنونی شما را درک میکنم ولی بگذارید به هم یک شانس بدهیم. ما دشمن هم نیستیم. همه شهروند آمریکا هستیم. اکنون زمان التیام است.» جو بایدن بر ضرورت مهار ویروس کرونا تاکید و تصریح کرد، برای مقابله با شیوع این ویروس از هیچ تلاشی فروگذار نمیکند.
کامالا هریس، معاون جو بایدن هم در سخنانی تاکید کرد رئیسجمهوری منتخب یک التیامبخشنده است. هریس گفت: در حالی که جهان نظارهگر است، یک روز جدید برای آمریکا آغاز شده است. کامالا هریس در ادامه گفت ممکن است او اولین زن معاون رئیسجمهور باشد، اما آخرین آن نخواهد بود. کامالا هریس اولین زن، اولین رنگینپوست و اولین آسیایی-آمریکایی است که توانسته در این جایگاه قرار گیرد.حالا این دو قرار است پس از مدتها سیاستهای تفرقهافکنانه ترامپ در عرصه داخلی و یکجانبهگرایی در دنیا به قول خود بایدن دست به ترمیم بزنند. دردهایی که به گفته نیویورکتایمز در سیاست خارجی تبدیل به یک فهرست بلندبالا شده است.
میراثی که به بایدن از دموکراتهای پیشین و دونالد ترامپ رسیده است، روزگار خوشی را برای او چه در عرصه داخل، چه خارج باقی نخواهد گذاشت. بایدن مردی از عصر کلاسیک سیاست خارجی ایالاتمتحده است اما باید دید او با میراث ترامپ بهعنوان یک فرد کلاسیک برخورد خواهد کرد؟
روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی از فهرست بلندبالای مشکلات در سیاست خارجی بایدن پرده برمیدارد که در راس آنها چین قرار دارد. چین و آمریکا در دوران ترامپ در بدترین دوران خود از زمان عادیسازی روابطشان به سر میبرند. بعد از آن متحدان اروپایی آمریکا قرار دارند که در دوران ترامپ از واشنگتن فاصله گرفتند و حالا باید به ترمیم آن بپردازند. افزون بر این آمریکا باید فکری به حال قرارداد منع توسعه سلاحهای هستهای خود با روسیه بکند. ایران نیز پس از خروج آمریکا از برجام در حال انباشت اورانیوم غنیشده است. گرم شدن زمین و مشکلات پناهجویان و قحطیهای پیاپی از مشکلات دیگر بایدن در عرصه سیاست خارجی است.
رئیسجمهور منتخب آمریکا میراثش انباشتی از مشکلات سیاست خارجی بوده که از گذشته به وی رسیده است. شعار « اول آمریکای ترامپ» موجب شد ترامپ به سمت رهبران اتوکراتیک سوق پیدا کند و از معاهدات بینالمللی خارج شود. بایدن همچنین باید با رژیمهایی مانند عربستان سعودی و اسرائیل دست و پنجه نرم کند که امیدوار بودند ترامپ به کاخ سفید مجددا بازگردد. از نظر آنها ترامپ رئیسجمهوری بود که فاصله خودش را با ایران به شدت افزایش داده بود. البته بایدن بهعنوان کسی که در سنا سالیان سال در کمیته روابط خارجی بود و سپس نیز در دولت باراک اوباما نقش معاون وی را داشت با این مسائل به خوبی آشنا است و میداند که سیاست خارجی چگونه کار میکند.
رابرت مالی مدیر اجرایی گروه بینالمللی بحران و مشاور سابق کاخ سفید در دوران باراک اوباما به نیویورکتایمز میگوید: «ترامپ به قدری خط را پایین آورده است که جایی برای تغییرات دراماتیک باقی نگذاشته است. اما بایدن چیزهایی را خواهد گفت که ترامپ از آن سخن نگفته است، مانند تغییرات آب و هوایی، همکاریهای چندجانبه و حقوق بشر.»
با این حال فوریترین مشکل بایدن پرداختن به رابطه چین با آمریکا است. افزون بر موضوع تجارت، هنگکنگ و تایوان که به گفته منتقدان ترامپ، رابطه سرطانی دو کشور در دوران وی متاستاز کرده است؛ بهویژه اینکه ترامپ ویروس کرونا را چینی خواند و این کشور را مسوول گسترش این بیماری در دنیا اعلام کرد.
اورویل شل، مدیر مرکز جامعه آسیایی آمریکا و متخصص روابط چین و آمریکا میگوید: «چین به نوعی هسته رادیواکتیو مباحث سیاست خارجی ایالاتمتحده است. اگر مسائل مربوط به سخنان بایدن در کارزار انتخاباتی را در نظر نگیریم، بایدن در دوران ریاستجمهوری باراک اوباما، بهعنوان معاون وی ارتباط دوستانهای با شیجین پینگ، رئیسجمهوری چین داشته است. شاید موضع سرسخت بایدن در برابر چین در دوران کارزارهای انتخاباتی به اتهاماتی برمیگردد که ترامپ علیه وی مطرح کرد و او را متمایل به چین خواند.
بایدن اما در خاورمیانه نیز مشکلات عدیدهای دارد. بایدن سوگند خورده است که سیاست ورشکسته ترامپ در قبال ایران را معکوس کند. ترامپ برجامی را که در سال ۲۰۱۵ با ایران منعقد شده بود کنار گذاشت و سختترین تحریمها را علیه ایران به کار گرفت اما درخصوص برجام این آمریکا بود که منزوی شد. بایدن گفته است در صورت متعهد بودن ایران به مفاد برجام و تعهد به مذاکرات بیشتر به آن بازخواهد گشت.
افزون بر این جو بایدن، رئیسجمهوری منتخب پس از آنکه در ۲۰ ژانویه مراسم تحلیف را برگزار کند، بلافاصله با صدور فرمانهای اجرایی سیاستها در کشور را بر مبنای اولویتهای تازه تغییر خواهد داد. او مجددا به معاهده اقلیمی پاریس ملحق خواهد شد و تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهوری کنونی آمریکا درخصوص خروج از سازمان جهانی بهداشت را لغو خواهد کرد. جو بایدن همچنین فرمان دونالد ترامپ را که به «ممنوعیت ورود مسلمانان» معروف شده است، لغو خواهد کرد. آخرین نسخه فرمان ممنوعیت ورود دولت ترامپ، مسافران پنج کشور عمدتا مسلمان شامل ایران، سومالی، یمن، سوریه و لیبی را در بر میگیرد.
افزون بر این رئیسجمهوری منتخب بار دیگر برنامه «رویاپردازان یا Dreamers» را به جریان میاندازد. این طرح اجازه میدهد کسانی که در کودکی به آمریکا آورده شدهاند، در آمریکا بمانند.