طرح حذف بازار غیررسمی ارز

به گزارش اقتصادنیوز ، تکرار اشتباهات محصول ندانستن‌ها است،اگر از گذشته اطلاع داشته باشیم شاید از آن درس بگیریم و مسیرهای اشتباه را تکرار و تجربه نکنیم.یکی از حوزه هایی که می تواند ماشین زمان به آن سفر کند اقتصاد است، اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته همچون سایر حوزه های حیات اجتماعی با فراز و فرود های بسیاری روبرو شده است. اتفاقات مشابهی بر اقتصاد ایران رفته و تصمیمات متفاوتی برای آن گرفته شده است اما به نظر می رسد با نتایج یکسان روبرو هستیم.«در نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می کنیم.سال اول هر دهه را به عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده ایم.این مطلب با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می شود،در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر گذار برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می کنیم. روزنامه اطلاعات به دلیل سابقه 90 ساله آرشیو قوی و رویکرد صرف خبری در بازتاب وقایع پایه این بررسی قرار گرفته است. 

24 بهمن 1351؛ معاملات خارجی ایران متوقف شد

صبح امروز جریان تنزل دلار و تحولات اخیر پولی توسط نخست‌وزیر از شیراز به عرض شاهنشاه آریامهر در سن موریتس رسانیده شد اوامر ملوکانه در این زمینه به وسیله آقای هویدا به تهران ابلاغ شد و به دنبال آن مقامات مسوول دولت و اکثر وزرای اقتصادی و مسوولان بانک مرکزی در یک کمیسیون فوق‌العاده تحولات اخیر را دقیقا تحت بررسی قرار دادند.

پیشنهادات مربوطه با توجه به جمیع جهات مورد بررسی قرار گرفت این بررسی تا آخر وقت اداری امروز ادامه داشت و جریان آن نیز مرتبا به وسیله رئیس‌کل بانک مرکزی به اطلاع آقای نخست‌وزیر در شیراز می‌رسید.

در کمیسیون فوق‌العاده امروز آقایان اصفیا وزیر مشاور و نایب نخست‌وزیر در امور عمرانی، مجیدی وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه، هوشنگ انصاری وزیر اقتصاد، دکتر جهانشاهی رئیس‌کل بانک مرکزی و مقامات دیگر اقتصادی شرکت داشتند.

بانک مرکزی ایران از ساعت یک و نیم صبح امروز با صدور اطلاعیه‌ای از خرید و فروش ارزها خودداری کرد.

در این اطلاعیه گفته شده است با توجه به تعطیلی بازارهای عمده ارز در خارج از کشور و روشن نبودن وضع ارزهای بانک مرکزی ایران تا اطلاع ثانوی از خرید و فروش ارز خودداری خواهد کرد. به این ترتیب امروز قیمت نرخ ارزها من‌جمله دلار که همه روزه به وسیله این بانک انتشار می‌یابد، اعلام نشد.

مقامات و کارشناسان بانک مرکزی ایران دیشب را تا صبح در بانک ماندند تا تحولات و تصمیم‌گیری‌های وزرای دارایی آلمان، فرانسه، انگلیس و همچنین روسای بانک‌های مرکزی اروپا را که به ترتیب در پاریس و بال سوئیس تشکیل یافته بود، مورد بررسی قرار دهند و نتایج این بررسی‌ها سبب شد که اطلاعیه رسمی از طرف بانک مرکزی دائر به خودداری از دادوستد ارزی منتشر گردد.

مقامات این بانک تا ساعت هشت و نیم صبح امروز مرتبا با واشنگتن تماس تلفنی داشتند و منتظر بودند تا از نظر جرج شولتس، وزیر خزانه‌داری آمریکا اطلاع حاصل کنند. مقامات و کارشناسان بانک مرکزی به محض مطلع شدن از تصمیم دولت آمریکا دائر به 10 درصد کاهش نرخ برابری دلار و اعلام شناور شدن «ین» فورا تشکیل جلسه دادند، این جلسه تا آخر وقت امروز ادامه داشت.

بانک ملی ایران نیز با توجه به اینکه بانک مرکزی از اعلام نرخ رسمی ارزها خودداری کرده است، امروز از اعلام نرخ ارزها به دلار و خرید و فروش آن خودداری کرد. این تصمیم حتی در مورد مسافران نیز به موقع به اجرا درآمد.

بانک مرکزی امروز به‌دنبال انتشار اطلاعیه در مورد خودداری از خرید و فروش ارزها از قبول ثبت‌سفارش کالاهای وارداتی نیز تا اطلاع بعدی خودداری کرد به این ترتیب ثبت سفارش کالاهای وارداتی امروز تعطیل بود.

24 بهمن 1361؛ تشریح روش اجرایی سیستم حذف بهره بانکی

حسین نمازی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این سوال که با توجه به تصویب کلیات لایحه حذف بهره بانکی در مجلس شورای اسلامی، روش اجرایی سیستم جدید بانکی به چه صورت خواهد بود، گفت: روش اجرایی سیستم جدید بانکی به این شکل است که بانک‌ها باید در عمل کار خودشان را تکمیل کنند کما اینکه مدتی قبل رئیس بانک ملی ایران اعلام کرد که این بانک برای انجام معاملات به روش جدید اسلامی آمادگی دارد.

وی افزود: لایحه حذف بهره که توسط افراد متعهد، متخصص و فقیه تهیه و تدوین شده و بیش از 40 جلسه در کمیسیون حذف بهره مورد بررسی قرار گرفته است، یک طرح همه‌جانبه است که جوانب مختلف در آن بررسی شده است و امیدواریم که بتوانند هرچه بهتر جایگزین سیستم قبلی شود تا نه‌تنها سیستم قبلی از بین برود، بلکه با محاسنی که سیستم جدید بانکی دارد بتوان نظام بانکی را متحول کرد.

نمازی گفت: من معتقدم با توجه به پیش‌بینی‌هایی که شده است، مردم از این طریق نه‌تنها سود مشروع خواهند برد بلکه سودشان می‌توانند بیش از مبلغی باشد که از طریق ربا به‌دست می‌آورند. با توجه به این لایحه اصل سرمایه تضمین می‌شود. البته حداقل سود پیش‌بینی نشده است؛ ولی با توجه به مکانیسمی که پیش‌بینی شده سود حاصله از طریق معاملات شرعی بیش از ربا خواهد بود و هیچ دلیلی نمی‌بینیم که سود حاصله در سیستم جدید بانکی کمتر از ربا باشد.

24 بهمن 1391؛ استقبال بخش خصوصی از پیش‌فروش سکه

به دنبال اعلام رسمی برنامه بانک مرکزی برای اجرای طرح پیش‌فروش سکه، بخشی از مذاکرات نشست دیروز شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی به بررسی جزئیات این طرح نیز اختصاص یافت.

محمد نهاوندیان، دبیر و سخنگوی شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی در این باره گفت: در نبود یا ناکافی بودن ابزارهای بازارهای سرمایه، امیدواریم پیش‌فروش سکه بتواند در جذب نقدینگی موفق باشد.

نهاوندیان ادامه داد: همزمان با اجرای هدفمندی یارانه‌ها، کاهش نرخ سود بانکی آثار موثری در نقدینگی و افزایش آن در جامعه داشت به نحوی که افزایش نقدینگی به سمت بازار طلا و ارز روان می‌شد و امکان سیستم بانکی برای تامین نقدینگی را کاهش داد.

به اعتقاد رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، اقدام بانک مرکزی برای پیش‌فروش سکه، راهکاری برای کنترل نقدینگی موجود در اقتصاد ایران استغ اگرچه منابع حاصل از آن حتماً باید به مصارف تولیدی برسد.

شکایت بخش خصوصی از بانک مرکزی

فعالان اقتصادی شکایت خود از بانک مرکزی را به دلیل صدور بخشنامه بازپرداخت تسهیلات صندوق ذخیره ارزی به نرخ مرکز مبادلات ارزی به جای ارز مرجع به دیوان عدالت اداری می‌برند.

فعالان اقتصادی در واکنش به بخشنامه اخیر بانک مرکزی مبنی‌بر بازپرداخت تسهیلات صندوق ذخیره ارزی که با نرخ ارز مرجع 900 تا 1226 تومانی دریافت کرده‌اند و حال مجبورند به نرخ مرکز مبادلات بازپرداخت کنند به دیوان عدالت اداری شکایت می‌کنند.

در اطلاعیه‌ای که انجمن صادرکنندگان صنعتی، معدنی و خدمات مهندسی خطاب به تمام فعالان اقتصادی صادر کرده، از آنها درخواست کرده که اگر به‌رغم خود با بی‌عدالتی در اجرای این بخشنامه مواجه هستند، خواسته خود را به صورت مکتوب تحویل دهند تا از طریق اداری، قانونی و حقوقی به مقامات مسوول و دیوان عدالت اداری ارجاع شود.

واردات انبوه سیب زمینی از پاکستان

پاکستان قصد دارد در سال‌جاری میلادی حدود 75 هزار تن سیب‌زمینی به ایران صادر کند.

براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده پاکستان قصد دارد در سال 2013 بیش از 130 هزار تن سیب‌زمینی صادر کند که از این میزان 75 هزار تن مربوط به صادرات به بازار ایران و 55 هزار تن نیز مربوط به بازارهای کشورهای آسیای مرکزی می‌شود.

همچنین پیش‌بینی می‌شود در فصل جاری تولید سیب‌زمینی پاکستان به 2.8 میلیون تن برسد، رقمی که در فصل گذشته حدود 2.5 میلیون تن بود.

طرح حذف بازار غیررسمی ارز

بانک مرکزی به دنبال بررسی  پیاده‌سازی ایده‌ای است که با اجرایی شدن آن، هرگونه معادله ارز خارج از شبکه‌ رسمی بانک‌ها و صرافی‌های مجازی، «ممنوع» و «قاچاق» محسوب می‌شود. طرح ذهنی بانک مرکزی که هم‌اکنون مراحل کارشناسی را طی می‌کند؛ با هدف «کنترل نوسان‌های ارزی شدید» و «مقابله با تداوم سفته‌بازی» در حال بررسی است.

در این عده، سهم عمده اجرایی شدن اهداف پیش‌بینی شده به عهده مرکز مبادلات ارزی است که از مهرماه سال جاری راه‌اندازی شده است. به این صورت که با تقویت مرکز مبادلات ارزی، نیازهای خدماتی ارز پاسخ داده شود و در عین حال ارز صادرکنندگان یا به‌کارگیری مکانیزم‌هایی به این مرکز تزریق شود.

یک مقام مسوول در شورای پول و اعتبار گفت: با اجرای طرح جدید بانک مرکزی، هر گونه خرید و فروش ارز خارج از سیستم رسمی ممنوع خواهد بود و نگهداری ارز نیز جرم تلقی می‌شود.

این مقام مسوول گفت: با اجرای این طرح متقاضیان دریافت ارز تنها می‌توانند از طریق سیستم رسمی یعنی بانک‌ها و صرافی‌های مجاز نسبت به خرید ارز اقدام کنند.

وی ادامه داد: نیازهای ارزی نیز در این سیستم تعریف شده است؛ واردات، سفر، تحصیل و نیازهای درمانی مواردی هستند که در سیستم رسمی تعریف شده و متقاضیان می‌توانند همین نیازها را تامین کنندغ بنابراین هرگونه خرید و فروش با هدف سفته‌بازی یا ذخیره‌سازی آن ممنوع و جرم خواهد بود.

این مقام مسوول در شورای پول و اعتبار همچنین اضافه کرد: هدف بانک مرکزی از اعمال این محدودیت‌ها در معامله و نگهداری ارز، توقف رفتار سفته‌بازانه در این بازار است؛ چراکه بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش معناداری از تبادلات انجام شده در بازار ارز با هدف سفته‌بازی صورت می‌گیرد.

به نظر می‌رسد بررسی ممنوعیت هر گونه خرید و فروش ارز خارج از سیستم نظارتی، برگرفته از الگویی باشد که پس از بحران مالی در روسیه اجرایی شده است. بحران مالی روسیه که با نام «بحران روبل» شناخته می‌شود در 17 آگوست 1998 (26 مرداد 1377) رخ داد و ضربه شدیدی بر اقتصاد روسیه وارد کرد و درنتیجه آن ارزش واحد پول روسیه، روبل نسبت به سایر ارزهای دیگر به شدت کاهش یافت. در آن زمان، کاهش بهره‌وری، بالا نگه داشتن مصنوعی نرخ روبل نسبت به سایر ارزهای خارجی برای جلوگیری از آشفتگی‌های عمومی و کسری مالی شدید از جمله دلایل بروز این بحران عنوان شد.