آرایش نیروهای سیاسی در انتخابات 96 / چه کسی از کدام نامزد حمایت میکند؟
در این میان به جز مصطفی هاشمیطبا که به نظر میرسد مستقلترین حضور را در انتخابات داشته باشد، دیگر نامزدها هر کدام به ترتیب وزن و نزدیکی به جناحهای سیاسی توانستهاند از حمایتهای مادی و معنوی جریانهای سیاسی بهرهمند شوند.
حسن روحانی همپیمان با اصلاحطلبان، متحد با لاریجانی
حسن روحانی در این دوره از انتخابات نیز مانند دوره پیشین حمایت گروهها، احزاب و شخصیتهای اصلاحطلب را به دنبال خود دارد. او از مدتها پیش به عنوان تنها نامزد اصلاحطلبان در انتخابات ریاستجمهوری معرفی شد. مجمع روحانیون مبارز، احزاب اتحاد ملت و مردمسالاری از جمله گروههایی هستند که حمایت خود را از روحانی اعلام کردهاند. روحانی علاوه بر این یک متحد سیاسی مقتدر نیز در میان سیاسیون تراز اول کشور دارد. علی لاریجانی رئیس مجالس هشتم، نهم و دهم اینک مدتهاست که به متحد اصلی حسن روحانی تبدیل شده است. همین چند وقت پیش بود که لاریجانی در اعتراض به وعدههای مالی و یارانهای دو نامزد دیگر اصولگرا تأکید کرد نامزدهای انتخاباتی نباید وعدههایی بدهند که جزو شئون آنها به شمار نمیرود و مجلس نیز با آن مخالفت خواهد کرد. هر جا حمایت لاریجانی هست، معمولا حمایت بیشتر یا برخی از علمای قم نیز دستیافتنی است. مراجع قم معمولا صراحتا در حمایت از یک نامزد یا جریان اظهار نظر نمیکنند اما سخنان روز یکشنبه آیتالله مکارم شیرازی در انتقاد از وعدههای یارانهای را میتوان تا حدی به منزله حمایت تلویحی از حسن روحانی تلقی کرد. حتی اگر چنین هم نباشد میتوان مطمئن بود که این حمایتها به آسانی به سبد رقیب سرازیر نمیشود.
قالیباف، همراه با حلقه مشهد
محمدباقر قالیباف اما اقبالی به بلندای ابراهیم رئیسی نداشته است. او در این انتخابات تقریبا فقط باید روی حمایت نزدیکان سیاسیاش حساب باز کند. از این رو محمد دهقانی را به عنوان رئیس ستاد انتخاباتیاش برگزید. دهقانی نقندر همشهری قالیباف است و یک بار پس از استیضاح رضا فرجی دانا تصویری از او منتشر شد که تا همین امروز همچنان پربازدیدترین عکس او به حساب میآید. او آن زمان عضو هیأترئیسه مجلس بود و پس از آن که اطمینان حاصل کرد استیضاح فرجی دانا موفقیتآمیز بوده، انگشت شستش را به سمت پایین گرفت و با لبخند این خبر را از پشت تریبون صندلی رئیس مجلس به اطلاع نمایندگان رساند. چهره دیگری که بیش از دیگران همراه قالیباف دیده میشود حسین قربانزاده، سردبیر روزنامه همشهری، ارگان رسانهای شهرداری تهران است. قربانزاده مشهدی است و فعالیتهای عمده رسانهایاش همواره در کنار قالیباف در روزنامه تهران امروز، گروه مجلات همشهری و روزنامه همشهری بوده است. مشهدی دیگری که دل در گرو محمدباقر قالیباف برای رسیدن او به ریاستجمهوری تلاش میکند، سیدمحمود رضوی، تهیهکننده فیلم ماجرای نیمروز و سیانور است. رضوی به عنوان سرپرست کل تبلیغات ستاد انتخاباتی قالیباف معرفی شده و مستندهای انتخاباتی قالیباف با سرپرستی و نظارت او ساخته میشود. تکیه تام و تمام قالیباف به حلقه مشهد در هر حال نمیتواند بیانگر این مطلب باشد که او میتواند رأی مردم مشهد را حتما به سبد خود سرازیر کند. او ٤ سال پیش در انتخابات ریاستجمهوری سال ٩٢ با ٧٨/٣٣درصد در برابر ٠٧/٣٨درصد رأی مشهد را به حسن روحانی واگذار کرده بود. قالیباف به جز حلقه مشهد یک متحد دیگر هم دارد؛ جبهه ایثارگران انقلاب اسلامی مشترکا از او و ابراهیم رئیسی حمایت میکند و البته برای او روزنامه هم منتشر میکند. بر اساس شنیدهها پرویز سروری، سخنگوی جبهه ایثارگران روزنامه «افکار» را برای حمایت از او تا ایام پس از انتخابات اجاره کرده و تیم خود را برای تولید محتوا به سود قالیباف و در رقابت با حسن روحانی آنجا مستقر کرده است.
سیدابراهیم رئیسی، حمایت مدیران سابق احمدینژاد و جبهه پایداری
در میان سه نامزد اصولگرای این انتخابات سیدابراهیم رئیسی نامزد اصلی جبهه متحد نیروهای انقلابی توانسته حمایت دو تشکل اصلی اصولگرا یعنی جامعه روحانیت مبارز و جامعه اسلامی مدرسین حوزه علمیه قم را به دست بیاورد. هشتم اردیبهشتماه بود که گفته شد در جلسه اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم «ابراهیم رئیسی» به عنوان کاندیدای اصلح برگزیده شده و به زودی این موضوع در اطلاعیهای اعلام میشود. پیش از این، محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین گفته بود: «بروید برای رأیآوری آقای رئیسی کار کنید. رأی بنده آقای رئیسی است و اگر همین الان صندوق رأی بیاورند به ایشان رأی خواهم داد.» اندکی بعد آیتالله موسوی اصفهانی با حضور در محل سخنرانی حجتالاسلام سیدابراهیم رئیسی در همدان اظهار کرد: در جامعه مدرسین به لطف خدا با رأیگیری اکثریت قاطع به این نتیجه رسیدیم که ما کاندیدای اصلح را حجتالاسلام رییسی تشخیص میدهیم و باید حداکثر دعا، تلاش و تبلیغ را برای وی داشته باشیم. در میان جامعه روحانیت مبارز هم اوضاع رئیسی بر وفق مراد است. دهم اردیبهشتماه حجتالاسلام حسین ابراهیمی، یکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز گفت: جامعه روحانیت مبارز در جلسه هفته پیش خود به حمایت از آقای رئیسی برای انتخابات آینده رأی دادند. البته از منظر صندوقهای رأی احتمالا ابراهیم رئیسی نمیتواند حساب چندانی روی حمایت این دو تشکل اصولگرا بکند. به همین دلیل او به سراغ افرادی رفته که پیش از این در دولت محمود احمدینژاد حضور داشتند و همراهی آنان میتواند بدنه رأی وفادار به احمدینژاد را متقاعد کند که به رئیسی رأی بدهند. بر همین اساس علی نیکزاد، وزیر راهوشهرسازی محمود احمدینژاد را به عنوان رئیس ستادش برگزید، دست راستش مسعود میرکاظمی، وزیر نفت احمدینژاد را نشاند و مسعود زریبافان، رئیس سابق بنیاد شهید و ایثارگران هم به یکی از پایههای ثابت سخنرانیهایش تبدیل شد. نزدیکی ابراهیم رئیسی به اطرافیان محمود احمدینژاد چنان مشهود بود که رئیسجمهوری سابق در پیامی اعلام کرد: «حضور همکاران من در دولتهای نهم و دهم در کنار برخی از کاندیداها شائبه حمایت من از این کاندیداها را برانگیخته در حالی که من در این انتخابات از هیچ یک از نامزدها حمایت نکرده و نخواهم کرد.»
رئیسی برای تکمیل این شباهت علاوه بر همراهکردن علی نیکزاد از دو کلیدواژه مسکن مهر و مسکن کرامت استفاده کرده و تلاش میکند توده حاشیهنشین را که هنوز علقهای به سیاستهای دولت نهم و دهم دارند، به سمت خود جلب کند. در این میان البته از حمایت روحانی متنفذ و تاثیرگذاری چون آیتالله مصباح یزدی هم برخوردار شده است. حسینعلی حاجیدلیگانی از جمله اطرافیان مصباح یزدی پیش از آن که ابراهیم رئیسی رسما به عنوان نامزد به انتخابات ورود کند، گفت: «در جلسهای که اعضای جبهه پایداری با آیتالله مصباح یزدی داشتند، ایشان توصیه فرمودند که برای انتخابات ریاستجمهوری به سراغ آقای رئیسی بروید و اگر شرایطی فراهم شد که به صحنه رقابت انتخاباتی ورود پیدا کرد، از وی حمایت کنید.»
با این حساب جبهه پایداری هم به طور کامل از ابراهیم رئیسی حمایت میکند که در نتیجه میتوان گفت حمایتی که او از تشکلهای اصولگرا کسب کرده به نوعی بینظیر است، زیرا این بار تمامی تشکلهای اصولگرا نه چنان سال ٨٨ بالاجبار بلکه با رغبت فراوان به حمایت از یک نامزد انتخاباتی پرداختهاند که علاوه بر داشتن تمامی سجایا و مشخصات انقلابی محمود احمدینژاد معمم است و البته از میان سادات. مجموع حمایتهای اصولگرایان از رئیسی چنان است که میتوان گفت چنین پشتیبانی از انتخابات سال ٧٦ به این سو بیسابقه بوده است. از این مجموعه او تنها حمایت تمامقد انصار حزبالله مشهد را کم داشت که البته به راحتی آن را به دست آورد.
سیدمصطفی آقامیرسلیم، همپیمان با موتلفه
حزب موتلفه اسلامی با اتکا به ٥٠ سال سابقه سیاستورزی و مبارزه پیش از انقلاب این بار و البته تا این لحظه هنوز زیر بار انتخاب دیگر گروههای اصولگرا نرفته و مصطفی آقامیرسلیم، رئیس شورای مرکزی حزب را به عنوان نامزد اصلی برای انتخابات ریاستجمهوری معرفی کرده است. میرسلیم هر چند در مناظره نخست انتخاباتی تلاش کرد چهرهای مستقل از خود و حزب متبوعش به نمایش بگذارد اما این رویه در مناظره دوم تا حدی تغییر کرد و او نیز به جمع دو نامزد دیگر پیوست که با حملات پیاپی روحانی را در موقعیت تدافعی قرار دادند. از آنجا که حزب موتلفه اسلامی همواره مواضع خود را با جامعه روحانیت مبارز تنظیم میکند، این احتمال هم وجود دارد که به تبعیت از این تشکل میرسلیم در روزهای آخر به نفع ابراهیم رئیسی نامزد برگزیده جامعه روحانیت مبارز انصراف بدهد اما فعلا او تنها نامزد حزبی این دور از رقابتها محسوب میشود.»