احتمال مذاکره پنهانی ظریف و معاون ترامپ در مونیخ

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از نامه نیوز، کنفرانس امنیتی مونیخ از روز جمعه، با حضور بیش از ۳۵ تن از رهبران، ۵۰ وزیر خارجه و ۳۰ وزیر دفاع از سراسر جهان آغاز به کار می کند.

«مایک پنس» معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه از جمله مقامات شرکت کننده در کنفرانس امنیتی مونیخ هستند. از ایران نیز قرار است محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در این کنفرانس شرکت کند.

کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از شاخص ترین نشستهایی هست که شاهد حضور هر ساله مقامات بسیاری از جهان در آن است و دیدارها، سخنرانی ها و گفت و گوهای بدون تشریفات یکی از ویژگی های مهم آن است. از آنجایی که این نشست به مسائل امنیتی می پردازد و حضور افراد مهمی از خاورمیانه و نقاط دیگر جهان و بحث روی مهمترین بحرانهای منطقه ای و بین المللی می تواند فضای منحصربفردی برای تبادل نظر ایجاد کند.

اما یکی از فرصتهای کنفرانس مونیخ که ایران نیز به آن توجه دارد دیدارهای جنبی با مقامات دیگر کشورهاست که در وضعیت حال حاضر بسیار ویژه و پراهمیت تلقی شود. در سالهای گذشته پیش از نشستن ترامپ بر صندلی ریاست جمهوری امریکا، این فرصت برای دیدار ظریف و کری و هماهنگی روی گفت و گوهای برجامی بسیار مورد توجه قرار می گرفت.

اما پس از حضور ترامپ و خارج شدن او از برجام، دیالوگهای سازنده بین دو کشور تبدیل به فضایی تنش آمیز شده است. ترامپ از برجام خارج شد ولی ادبیات جدید پرتناقضی را در مورد ایران انتخاب کرد. او ضمن اینکه بارها با مواضع شدید در مورد ایران سخن می گفت و حتی سخن از فروپاشی ایران قبل از چهلمین سالگرد انقلاب آن به میان می آورد بارها از تمایل خود برای مذاکره با ایران گفت. او به انحای مختلف ضمن محکوم کردن ایران نسبت به حضور در منطقه، گفت که آماده است با مقامات ایرانی گفت و گو کند.

خبرهای مختلفی در این بین حاکی از این بود که کشورهای مختلف اعم از منطقه ای و بین المللی خواستار میانجیگری بین دو کشور بوده اند تا از مشکلات دو کشور کاسته شود. گفته می شد در نشست سالانه سازمان ملل، احتمال درخواست دیدار ترامپ از روحانی وجود دارد. اما این بار اوضاع متفاوت شده است. کسی که پشت تلفن کاخ سفید نشسته است اوباما نیست و حتی روحانی از لحاظ بسیاری زیر فشار است و نمیتواند به هر تلفنی پاسخ دهد.

موضع ایران در مورد گفت و گو با امریکا یک جمله بوده است. ایران میز گفت و گو را ترک نکرده است که به آن برگردد. ترامپ است که از برجام خارج شده و اگر آنها برگردند چه بسا مذاکره جدید هم امکان پذیر باشد.

حالا در وضعیتی که گاه خبرهای ضد و نقیض از احتمال گفت و گوهای پنهانی یا آشکار ایران و امریکا به گوش می رسد، ظریف از ایران و مایک پنس از امریکا در مونیخ حضور خواهند داشت و این بار نیز سخن از احتمال دیدار شکل گرفته است. دیدار دو مقام ایران و امریکایی در دوره ترامپ بی سابقه نیست و پیش از خروج آمریکا از برجام و در زمان برگزاری جلسات کمیسیون مشترک، درحاشیه نشست‌ها فرصتی برای رایزنی نمایندگان هیئت‌های کشورهای عضو ۱+۵ با یکدیگر یا با طرف ایرانی فراهم شده بود که سید عباس عراقچی با نماینده امریکا در وین دیدار کرده بود.

مشکل دوم که ایرانی ها را دیدار با مقامات امریکایی دور نگه داشته، این موضوع است که آنها تنها می خواهند منویات و خوسته های خود را به ایران تحمیل کنند و حاضر به گفت و گو در وضعیتی برابر نیستند. اینکه طرف مقابل در موقعیتی خاص و با ادبیاتی مشخص در صدد تحمیل خواسته های خود باشد، برای ایران قابل قبول نیست و نمی تواند چشم اندازی برای تعامل شکل دهد.

حالا اینکه در نشست مونیخ و حضور دو مقام بلند پایه از دو کشور، می توان امیدوار به شکل گیری دیالوگی سازنده و در جهت کاهش تنش باشد، بستگی به رفع دو نگرانی ایران در موضوعات بالا دارد. اینکه ایران مطمئن شود توافقات برجامی شکل گرفته نادیده پنداشته نمی شود و فضای برابری برای تبادل کلمات شکل گیرد.

مذاکره پنهانی یا اینکه دو طرف دوباره در سطح بالا با هم دیگر مواجهه کلامی تند خواهند کرد، بستگی به رویکرد جدید امریکا دارد. شکست امریکا در نشست ورشو می تواند بر این رویکرد جدید تاثیرگذار باشد.