اردوغان، خواب را از چشمان اروپا ربود

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، مشکل داعشی های اروپائی ابعاد جدیدی پیدا کرده است. اردوغان مدت هاست که از این مهره برای ترساندن اروپا استفاده کرده و از مزایای تحت فشار قرار دادن دولت های غربی به سود خود استفاده می کند. 1201 داعشی خارجی در ترکیه زندانی هستند. در میان آنها نیروهای آمریکایی و اروپائی هم دیده می شود. کشورهای اروپایی در ماه های گذشته برای باز پس نگرفتن شهروندانشان که به داعش پیوسته بودند و حتی فرزندان این افراد، مقاومت بسیار زیادی به خرج دادند. نگرانی آنها از اینکه مبادا تندروها در بازگشت به غرب برایشان دردسرساز شوند، باعث شده تا رئیس جمهور ترکیه برای پیشبرد سیاست هایش، به خصوص در مورد شمال سوریه غرب را تحت فشار قرار دهد و مدام بگوید از کارت اخراج داعشی ها برای اهدافش استفاده کند.

اردوغان برای اولین بار روز بیست و یکم آبان ماه گفت که دو داعشی آمریکایی از سوی ترکیه،به منطقه حائل با ترکیه برده شده و آنجا رها شده اند.او در این مورد گفت که برای ما هیچ اهمیتی ندارد آمریکا این افراد را بپذیرد یا نه.ما هیچ مسئولیتی در این زمینه نداریم. بعد روز بیست و پنجم آبان یکی از همان داعشی ها به امریکا فرستاده شد چرا که یونان هم او را نپذیرفت.

اروپایی ها چه تصمیمی دارند؟

اروپائی ها تمام تلاش خود را کرده اند تا آن دسته از افرادی که از کشورهای آنها برای خدمت به داعش به سوریه و عراق سفر کرده بودند، در همان جا بمانند. آنها بیشتر از هر کس دیگری با اردوغان بر سر این موضوع مشکل دارند چرا که بخشی از این افراد در زندان های ترکیه به سر می برند و هر زمان که رئیس جمهور این کشور بخواهد، از آنجا اخراج خواهند شد. اردوغان هم که می گوید برایش فرقی ندارد که غربی ها داعشی هایشان را بپذیرند یا نه. او کار خودش را می کند و از بابت نگه داشتن تروریست های اروپائی، تابه حال از کشورهای آنها امتیازات خوبی گرفته است.

رویکرد فرانسه این است که داعشی ها در همان سرزمین هایی که بوده اند بمانند و همانجا محاکمه شوند. اخیرا پاریس این پیشنهاد را مطرح کرد که زندانیان در عراق محاکمه شوند. مقامات 30 کشور ائتلاف به رهبری آمریکا در واشنگتن به پیشنهاد فرانسه، دور هم جمع شدند تا نظرات مطرح شده در مورد داعشی هایی که روی دست اروپا مانده اند، را بشنوند. نگرانی های امنیتی، نگرانی از افکار عمومی و مشکلات دستیابی به اسناد و مدارک در مورد این افراد باعث شده تا اغلب اروپائیها به دنبال راهی باشند که این افراد دیگر هرگز به کشورهایی که از آنها آمده اند باز نگردند. البته آنها برنامه ای هم برای آینده داعشی هایی که به سوریه و عراق صادر کرده بودند، ندارند.

اما نظر آمریکائی ها با فرانسه و دیگر کشورهای ائتلاف تفاوت بسیاری دارد. واشنگتن به شدت از متحدان اروپائی کشورش خواسته که داعشی هایی که از غرب آمده اند به کشورهایشان برگردانده شده و محاکمه شوند. این تقاضای ایالات متحده بعد ازحمله ترکیه به شمال سوریه، فوریت بیشتری پیدا کرد. چرا که بسیاری از داعشی هایی که خودشان را از کشورهای غربی به سوریه رسانده بودند، در دست نیروهای کرد و در شمال سوریه نگه داشته می شوند و در شرایط فعلی امکان فرار آنها از زندان ها بسیار زیاد است. در نشست چهار روز پیش در واشنگتن ژان ایو لودریان وزیرخارجه فرانسه در پاسخ به نظر آمریکائی ها و تهدیدهای اردوغان گفت که جهادگران فرانسوی باید "نزدیک به مکانی که جنایات را مرتکب شده اند، محاکمه شوند". همزمان مشخص شد که پاریس در حال چانه زنی با عراقی هاست که مسئولیت داعشی های اروپا را پذیرفته و آنها را محاکمه کنند و برای همیشه در عراق نگه دارند. فرانسه برای این درخواستش، موضوع حملات تروریستی سال های اخیر به دست داعش را مطرح می کند و می گوید در صورت بازگشت این افراد افکار عمومی جریحه دار خواهد شد.

اتحادیه اروپا بی طرف است

اتحادیه اروپا فعلا قصد پادرمیانی در مورد بازگرداندن تروریست ها به اروپا را ندارد. با اینکه تا امروز ترکیه چند داعشی را به اروپا و آمریکا پس فرستاده و احتمالا این موج ادامه خواهد داشت، اما رویکرد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به این اتفاقات منفعلانه به نظر می رسد.  فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره اخراج شهروندان اروپایی عضو داعش که در عراق و سوریه جنگیده‌اند گفته که این موضوع در اختیار کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار دارد. هر یک از اعضا قوانین خاص خود برای مقابله با آن را دارند.او البته تلویحا به اروپائی ها پیشنهاد کمک داده و تاکید کرده: ما به عنوان اتحادیه اروپا در این زمینه نه اختیار داریم و نه درخواستی برای وارد شدن به این مسئله داریم. از سوی دیگر، حدود یک سال پیش به عنوان اتحادیه اروپا به کشورهای عضو ابلاغ کرده بودم که می توانیم در زمینه ایجاد هماهنگی به آنها کمک کنیم.

ترکیه ماجرا را پیچیده تر هم کرده است.  سلیمان سویل وزیرکشور ترکیه هفته گذشته وقتی خبر آغاز اخراج داعشی های اروپایی و آمریکایی را می داد، تهدید کرد که آنکارا عناصر داعش و خانواده های آنها را حتی اگر ملیت شان توسط کشورهای شان لغو شود را اخراج می کند و آنها را به کشورهای شان می فرستد. به اعتقاد بسیاری از ناظران رویکرد اروپا در قبال حملات ارتش ترکیه به شمال سوریه و زمزمه های تحریم ترکیه باعث شده که آنکارا خشمش از اروپا را به شکل باز پس فرستادن تروریست های خطرناک به کشورشان تلافی کند.

احتمال تشکیل یک دادگاه بین المللی زیاد نیست

اروپائی ها تاکنون پیشنهادات زیادی را مطرح کرده اند تا هر طور که شده احتمال بازگشت تروریست ها به کشورهایشان را از به صفر برسانند. دو هفته پیش آنها پیشنهاد تشکیل دادگاه های بین المللی برای این موضوع و بررسی پرونده تروریست ها در این دادگاه است را مطرح کردند. اما به عقیده کارشناسان این کار به اسانی صورت نخواهد گرفت و حتی اگر ایجاد یک دادگاه بین المللی شدنی هم باشد، بسیار طول خواهد کشید. روند این نوع از پرونده ها معمولا بسیار کند است. کشورهای اروپایی در نشست نمایندگان کشورهای اروپایی  که در 11 اکتبر در کپنهاگ برگزار شد، بر ضرورت تشکیل دادگاهی مشترک از قاضیان بین المللی و عراقی تأکید کردند. اما فعلا کسی این موضوع را چندان جدی نگرفته است.

تا امروز ترکیه هشت داعشی را به المان و یک نفر دیگر را به آمریکا فرستاده و تعدادی دیگر هم به زودی به فرانسه بر می گردند. به نظر می رسد کشورهای اروپایی بدون دادن هیچ امتیازی به اردوغان یا دولت عراق قادر نخواهند بود که جلوی بازگشت داعشی ها به کشورهایشان را بگیرند و بهتر است به جای چانه زدن با مقامات امریکایی، نظر مقامات عراقی و ترکیه را جلب کنند.