بحران‌سازی جدید در پرونده هسته‌ای ایران/ نقش اسرائیل در ادعای جدید آژانس
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از نامه نیوز، با وجود اینکه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران در گذشته، بعد از امضای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ مختومه شده بود، آژانس بین المللی انرژی اتمی تحت تاثیر برخی محافل ضدایرانی، بار دیگر این پرونده را بازگشایی کرده و بر پیگیری آن اصرار می‌کند.
روز دوشنبه (۹ مارس) شورای حکام آژانس در وین جلسه گرفتند. رافائل گروسی، دبیرکل آژانس، در این جلسه بیانیه‌ای قرائت کرد که در آن اتهاماتی در خصوص همکاری ایران با بازرسان آژانس وجود داشت.
گروسی در این جلسه، اظهاراتی درباره همکاری پادمانی ایران با آژانس بیان کرد که به دو بخش تقسیم می‌شود. بخش اول به همکاری نظارتی ایران با آژانش در بازرسی از تاسیسات هسته‌ای فعال این کشور مربوط می‌شود. گروسی به شورای حکام گفت که ایران به رغم اعلام اینکه دیگر به هیچ محدودیتی در برجام پایبند نیست، به بازرسان بین المللی اجازه بازرسی از تاسیسات فعال هسته‌ای خود داده است.
اما گروسی در بخش دیگری از اظهاراتش، یک پرونده قدیمی را بازگشایی کرد. این بازگشایی هفته گذشته رسمیت یافت؛ زمانی که آژانس علاوه بر انتشار گزارش فصلی درباره برنامه هسته‌ای ایران، برای نخستین بار بعد از امضای برجام، گزارش محرمانه دومی منتشر کرد که در آن ادعاهایی درباره فعالیت مشکوک هسته‌ای ایران در گذشته مطرح شده است. در این گزارش ادعا شده که ایران به طور کلی با آژانس همکاری کاملی نداشته و به بازرسان بین المللی مجوز بازرسی از چند سایت را نداده است. براساس گزارش مزبور که به رویت خبرگزاری رویترز رسیده، ایران به آژانس مجوز ورود به دو سایت نداده و همچنین به سوالات آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای محتمل اعلام‌نشده پاسخ نداده است.
در جلسه روز دوشنبه، گروسی طی سخنرانی در جمع اعضای شورای حکام از ایران خواست که «فورا و کاملا با آژانس همکاری کند» و به آژانس دسترسی فوری به سایت‌هایی که توسط همین آژانس شناسایی شده اند، بدهد.
دبیرکل آژانس گفت: «آژانس مجموعه‌ای از سوالات را در رابطه با مواد هسته‌ای اعلام نشده محتمل و فعالیت‌های هسته‌ای در سه سایت که توسط ایران اعلام نشده بودند، طراحی کرده است.» گروسی افزود: «آژانس خواستار دسترسی به سه سایت شد. ایران به این سایت‌ها دسترسی نداد. برای توضیح سوالات آژانس، وارد مباحثات موثر نشد.»
همچنین گروسی روز دوشنبه هشدار داد که مسئله عدم اعطای دسترسی به آژانس «یک موضوع جدی است» و مدعی شد که «این چیزی نیست که بتوانم آن را به تاخیر بیندازم.»
موضوع جدی که گروسی نمی‌تواند آن را به تاخیر بیندازد به فعالیت‌هایی مربوط می‌شود که به اوایل دهه ۲۰۰۰ بازمی‌گردند و هیچ ارتباطی با برجام ندارند. به عبارت دیگر، آژانس هیچگونه مشکلی در نظارت بر برنامه هسته‌ای ذیل برجام ندارد و می‌خواهد ادعاهایی که توسط اسرائیل علیه فعالیت‌های محتمل هسته‌ای ایران در اوایل دهه ۲۰۰۰ مطرح شده را بررسی کند. این ادعاها در زمان یوکیا آمانو، دبیرکل سابق آژان نیز مطرح بود، اما آژانس توجه چندانی به این‌ها نشان نداد. با این حال، گروسی که با حمایت آمریکا به ریاست آژانس رسید، رویکرد متفاوتی در پیش گرفته است.
هشدار رسمی ایران: پرونده ما را سیاسی نکنید
«کاظم غریب آبادی» روز دوشنبه طی سخنانی در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: از آنجا که نماینده عربستان سعودی بر مبنای ملاحظات سیاسی در مورد ایمنی نیروگاه بوشهر، ادعاهایی را مطرح کرد، نماینده دائم کشورمان در پاسخ به وی اظهار داشت: عربستان سعودی به عنوان یک تازه وارد، در حال توسعه و اجرای یک برنامه هسته ای غیر شفاف و همچنین اتمام ساخت اولین رآکتور تحقیقاتی خود می باشد که به زودی آماده بارگذاری سوخت هسته ای می شود. بایستی تاکید شود که مسئولیت اصلی در حوزه ایمنی هسته ای با دولت عضو می باشد و این یک کالای وارداتی نیست.
غریب آبادی با اشاره به این که در چند سال گذشته مقامات سعودی در موقعیت های گوناگون به برنامه این پادشاهی جهت ایجاد یک کانال عمیق اشاره کرده اند که از آن طریق شبه جزیره قطر را به جزیره تبدیل می نماید، افزود: گفته می شود که بخشی از این کانال قرار است به عنوان تاسیسات پسماند هسته ای مورد استفاده قرار گیرد. لذا، این اقدام سیاسی پادشاهی عربستان، نشان دهنده رفتار غیرمسئولانه این کشور در رابطه با نه تنها مردم و محیط زیست خود، بلکه همچنین ایمنی منطقه و کشورهای همسایه می باشد.
سفیر کشورمان در ادامه اظهار داشت: از آنجا که پادشاهی عربستان فهرست شرکای کمک کننده به برنامه احتمالی نیروگاه برق هسته ای خود را آماده کرده، باید از آن خواسته شود تا برنامه شفاف و جامع خود در رابطه با ایمنی و پادمان را ارائه کند، و از تامین کنندگان رآکتور برق هسته ای نیز خواسته می شود تا تضمین نمایند که بالاترین ملزومات حفاظت محیطی، پادمانی و ایمنی از سوی عربستان انجام گردد.
نماینده دائم کشورمان در پایان نیز گفت: آنچه که در رابطه با نیروگاه برق هسته ای بوشهر توسط این کشور گفته شد، با واقعیت فاصله بسیار زیادی داشته و گمراه کننده می باشد. مشکل زمانی ایجاد می شود که موضوعات فنی، سیاسی می شوند.
ایران: ادعا‌های سرویس‌های جاسوسی اسرائیل، جعلی است
ایران معتقد است که این رویکرد، حاصل فشار سیاسی آمریکا و اسرائیل است. کاظم غریب آبادی، سفیر ایران در سازمان‌های بین المللی در وین، در واکنش به گزارش پادمانی محرمانه آژانس درباره ایران، گفت: «متأسفانه یک بار دیگر، آمریکا و رژیم اسرائیل در تلاش هستند تا روابط و همکاری‌های فعال و سازنده میان آژانس و ایران را با اعمال فشار به آژانس برای خروج از وظایف اساسنامه‌ای خود، با اخلال مواجه نمایند.»
غریب آبادی افزود: «طرح هرگونه درخواست روشنگری یا دسترسی تکمیلی از سوی آژانس مبتنی بر مطالب جعلی سرویس‌های جاسوسی از جمله رژیم صهیونیستی نه تنها در مغایرت با اسناد تاسیسی آژانس و نظام راستی آزمایی قرار دارد، بلکه هیچ تعهدی را نیز برای ایران در جهت اجابت این درخواست‌ها ایجاد نمی‌کند.»
اتکا به اطلاعات غیر موثق بزرگترین مشکل آژانس است
«مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه گفت: هنوز مشخص نیست که آیا سایت‌های ذکر شده توسط آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای به اصطلاح «ابعاد نظامی گذشته» مرتبط است یا خیر. این سایت‌ها ممکن است مکان‌هایی باشند که آژانس آنها را ناشناخته می‌داند و باید به آنها اجازه داد که آیا در این سایت‌ها مواد هسته‌ای وجود دارد یا خیر.
وی افزود: یکی از نقاط ضعف اصلی آژانس این است که هیچ ابزاری برای جمع آوری اطلاعات خود نداشته و بر اطلاعات ارائه شده توسط کشورهای عضو خود تکیه می‌کند. تنها راه آژانس انرژی هسته‌ای برای بررسی صحت چنین اطلاعاتی، انجام بازرسی‌ها در محل و ارائه گزارش یافته‌های خود است.
گفت:همانطور که قبلاً گفته شد، مشکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اتکا به اطلاعات ارائه شده توسط کشورهای عضو آن است که این اطلاعات می‌توانند نادرست باشد یا مورد دستکاری قرار گیرد. اسرائیل به رقابت با ایران معروف شده و این تعجب آور نیست. بنابراین بهترین راه اثبات اینکه این ادعاها نادرست است، همکاری با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و نشان دادن اینکه ایران هیچ اقدام متناقضی با تعهدات خود انجام نداده و قصد پنهان کردن آنرا ندارد است.
