شناسایی منشاء شایعات درباره شهادت سردار قاآنی و سردار حاجی زاده

بامداد چهارشنبه ۱۳ فروردین ۱۳۹۹؛ یک رسانه با نام «لبنان الجدید» مدعی شهادت سردار اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه در حمله هوایی رژیم صهیونیستی به پایگاه الشعیرات در استان حمص سوریه شد.

انتشار این شایعه ساعتی پس از حمله هوایی رژیم صهونیستی به پایگاه هوایی الشعیرات  و انتشار خبری از سوی روسیا الیوم مبنی بر سفر سردار قاآنی به عراق صورت گرفت.

بنا به روایت فراس در عین حال علاوه بر شایعه شهادت فرمانده نیروی قدس، برخی از کاربران مجهوال الهویه شبکه‌های اجتماعی شایعه شهادت امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان رئیس مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران را نیز در این حمله مطرح کردند که بلافاصله هر دو خبر تکذیب شد.

و در نهایت بامداد دیروز مجددا خبری مبنی بر شهادت سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در حمص سوریه منتشر شد که این شایعه نیز مانند گذشته تکذیب شد.

با بررسی چند نوبت شایعات مطرح شده پیرامون شهادت فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، الگوهای قابل توجه و تکرارشونده‌ای را پیش روی ما قرار می‌دهد.

۱- منشأ شایعات

تمام این شایعات ابتدا توسط یک منبع رسانه‌ای خارجی مانند رسانه‌های عربی نزدیک به عربستان سعودی منتشر شده است و در ادامه تبدیل به یک خط عملیات روانی برای کاربران حساب‌های مجهول الهویه (فیک) شبکه‌های اجتماعی برای اثرگذاری بر افکار عمومی شده است.

بررسی این اکانت‌ها فیک نشان می‌دهد که منشأ عمده آنها یگان‌ سایبری گروهک منافقین مستقر در مقر این گروهک در تیرانا پایتخت آلبانی است که پس از انتشار این شایعات، نسبت به ضریب‌دهی به آن در شبکه‌های اجتماعی اقدام می‌کنند.

۲- زمان انتشار شایعه

نکته دیگر در خصوص شایعه شهادت فرماندهان سپاه، زمان انتشار این شایعات است؛ بدون استثناء تمام این شایعات در ساعات نخستین بامداد منتشر شده است. انتخاب چنین زمانی برای انتشار شایعات از سوی رسانه‌های معاند را می‌توان اقدامی هوشمندانه برشمرد چراکه در چنین ساعاتی دسترسی اصحاب رسانه به منابع خبری برای پیگیری صحت و سقم اخبار محدود است و بدین ترتیب زمان بیشتری برای جولان شایعات مختلف در فضای افکار عمومی فراهم می‌شود.